Monitorowanie oraz udostępnianie informacji o zjawiskach społeczno-gospodarczych i przestrzennych w Polsce
DOI:
https://doi.org/10.24917/20801653.313.11Słowa kluczowe:
administracja publiczna, integracja danych, monitoring zmian społeczno-gospodarczych i przestrzennych, przedsiębiorcy, samorząd terytorialny Keywords, data integration, entrepreneurs, local government,Abstrakt
W krajach odnoszących sukcesy gospodarcze dobrze funkcjonują systemy zarządzania procesami rozwojowymi. Niestety, w Polsce nie działają one do końca poprawnie. Autorzy Diagnozy systemu zarządzania rozwojem w Polsce (Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, 2009)1 w zakresie programowania strategicznego już kilka lat temu podkreślali, że planowanie przestrzenne jest oderwane od planowania społeczno-gospodarczego, przez co nie spełnia swojej istotnej roli w identyfikowaniu niekorzystnych zjawisk i rozwiązywaniu konfliktów przestrzennych na wczesnym etapie ich pojawiania się. Co więcej, brak jest w Polsce jasno określonej polityki rządu zorientowanej na miasta - polityki miejskiej, rozumianej jako część polityki rozwoju. Rola informacji w procesie rozwoju ewoluuje w kierunku ujęcia procesowego, stanowiącego jeden z najważniejszych elementów systemu decyzyjnego, w którym bardzo istotne staje się monitorowanie zmian przestrzennych, wspierające idee planowania zintegrowanego. Informacja o zasobach przestrzeni ma wymiar wielofunkcyjny, ale przede wszystkim wpływa na decyzje podmiotów publicznych, gospodarczych i obywateli. Autorzy artykułu prezentują wstępne wyniki badań jakościowych podjętych we wrześniu 2016 roku, dotyczących metod podejścia do monitorowania rzeczywistych zmian społeczno-gospodarczych i przestrzennych oraz udostępniania ich wszystkim wymienionym podmiotom. Badania rozpoczęto od pogłębionych wywiadów przeprowadzonych w regionalnych obserwatoriach terytorialnych (ROT), w województwie dolnośląskim, małopolskim i mazowieckim, oraz analizy portali ROT, które na podstawie różnych źródeł, w tym z Główego Urzędu Statystycznego, prezentują analizy, raporty, udostępniają bazy danych dotyczące zjawisk społeczno-gospodarczych. Autorzy zauważają, że zagadnienia te są w różny sposób rozumiane, a ponadto, że nadal nie ma w Polsce platformy na poziomie kraju, regionu czy powiatu, na której w przystępny sposób byłyby udostępniane łącznie wyniki monitoringu najistotniejszych informacji o trendach rozwojowych w wymiarze społeczno-ekonomicznym i przestrzennym. Autorzy doceniają podejmowane próby działań zmierzających w kierunku zwiększenia dostępności tego typu danych, w tym dotyczących polityki przestrzennej. Uważają jednak, ze powinny być one tematem dalszych dyskusji. Przyczyny tego stanu rzeczy są bardzo złożone, a niedokończenie rozpoczętych reform sprawiło dodatkowo, że zadanie to stało się jeszcze większym wyzwaniem. Autorzy pomimo to upatrują pewne szanse ewolucyjnego, etapowego rozwiązywania problemów i podejmują próbę wskazania pierwszych rekomendacji zmian oraz uzasadniają potrzebę kontynuacji badań.Downloads
Metrics
Bibliografia
Annoni, A. (2011). Inspire and the Digital Agenda for Europe, Spatial Information for Poland and Europe. Annals of Geomatics, IX (5), 17–27. Warszawa: Polish Association for Spatial Information.
Anusz, S. (2007). Doświadczenia monitoringu planowania przestrzennego. Zeszyty Geomatyki, V (7), 10–26. Warszawa: Polskie Towarzystwo Informacji Przestrzennej. Pozyskano z http:// ptip.org.pl/download/files/RG2007z7-Anusz.pdf
Anusz, S. (2008). Opis dokonań planowania przestrzennego na podstawie kolejnych edycji monitoringu. W: Planowanie przestrzenne w Polsce po wprowadzeniu ustroju samorządowego Diagnoza stanu i nowe propozycje. Warszawa: Instytut Gospodarki Przestrzennej i Mieszkalnictwa, 91–155.
Charvat, K., Janecka, K., Mildorf, T., Vohnout, P. (2011). SDI and Social Networks. Pozyskano z https://www.researchgate.net/publication/236019461_SDI_and_Social_Networks
Dyrektywa 2007/2/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 marca 2007 r. ustanawiająca infrastrukturę informacji przestrzennej we Wspólnocie Europejskiej (INSPIRE) D2.8.III.4 Data Specification on Land Use – Draft Guidelines. (2017, 1 lutego). Pozyskano z http:// inspire.ec.europa.eu/documents/Data_Specifications/INSPIRE_DataSpecification_LU_ v3.0.pdf
Grochowski, M. (2017, 11 stycznia). Regionalne obserwatoria terytorialne jako instrument monitorowania rozwoju regionalnego, warsztaty w Białobrzegach, 20-21 maja 2011 roku. Pozyskano z http://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/bwmeta1.element.desklight-970b- 40b1-8f65-4313-a77a-ad10f26196ff/c/msr_7_grochowski.pdf
Gzell, S. (2010, 9–10 grudnia). Wystąpienie na konferencji „Ular 5. Pomiędzy miastem a nie-miastem”. Gliwice, Centrum Edukacyjno-Kongresowe Politechniki Śląskiej. Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania Polskiej Akademii Nauk (IGiPZPAN) (2017, 11 stycznia). Pozyskano z https://www.igipz.pan.pl/project_en/events/4_4903.html
Instytut Geodezji i Kartografii Polskiej Akademii Nauk (IGiKPAN) (2017, 11 stycznia). Pozyskano z http://www.igik.edu.pl/pl/kartografia-zintegrowany-system-monitoringu-zagospodarowania- przestrzennego
Izdebski, W. (2016). Informacja przestrzenna w Polsce – teoria i praktyka. Pozyskano z http:// www.izdebski.edu.pl/kategorie/Publikacje/WIzdebski_InformacjaPrzestrzenna_w_Polsce_ Teoria_i_praktyka.pdf
Kodeks urbanistyczno-budowlany. Wersja z 30 września 2016 r. – konsultacje publiczne (2016). Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa. Pozyskano z http://mib.gov.pl/files/ 0/1797410/projektKUB.pdf
Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 (KPZK) (2011, 14 grudnia). Ministerstwo Rozwoju. Pozyskano z http://mr.bip.gov.pl/strategie-rozwoj-regionalny/ 17847_strategie.html
Komunikat Komisji Do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno- Społecznego i Komitetu Regionów „W kierunku interoperacyjności dla europejskich usług publicznych” z 16 grudnia 2010 r. (2010). Pozyskano z http://eur-lex.europa.eu/legal-content/ PL/TXT/?uri=CELEX:52010DC0744
Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010–2020 (KSRR) (2010). Ministerstwo Rozwoju. Pozyskano z https://www.mr.gov.pl/media/3337/KSRR_13_07_2010.pdf
Ministerstwo Rozwoju (2017, 2 stycznia). Pozyskano z https://www.mr.gov.pl/strony/zadania/ polityka-rozwoju-kraju/zarzadzanie-rozwojem-kraju/krajowe-obserwatorium-terytorialne/ o-krajowym-i-regionalnych-obserwatoriach-terytorialnych/
Noworól, A. (2014). Ekspertyza – Przegląd i ocena obowiązującego systemu zarządzania polityką rozwoju na poziomie regionalnym, subregionalnym, powiatowym i gminnym wraz z rekomendacjami dotyczącymi pożądanych zmian w celu budowy modelu spójnego z poziomem krajowym. Warszawa: Ministerstwo Rozwoju.
Raczek, M. (2015). Regionalne Obserwatorium Terytorialne, Regionalne Centrum Analiz i Planowania Strategicznego. Pozyskano z http://rcas.slaskie.pl/files/zalaczniki/ 2015/02/17/1350456627/1424171005.pdf
Rozporządzenie Komisji (UE) nr 1253/2013 z dnia 21 października 2013 r. zmieniające rozporządzenie (UE) nr 189/2010 w sprawie wykonania dyrektywy 2007/2/WE Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczące operacyjności zbiorów i usług danych przestrzennych.
Stelmach-Fita, B. (2011). Udostępnienie treści planistycznych w celu zintegrowanego zarządzania przestrzenią miejską. W: Miasto zwarte. Miasto rozproszone. Materiały ogólnopolskiej konferencji doktorantów Wydziału Architektury, Warszawa, 4–5.11.2011. Warszawa: Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej, 45–57.
Stelmach-Fita, B. (2013). Publiczny dostęp do danych o zagospodarowaniu przestrzennym w celu zintegrowanego zarządzania przestrzenią miejską: potrzeby i ograniczenia. Rozprawa doktorska. Warszawa:Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej.
Stelmach-Fita, B. (2015). Publiczny dostęp do danych o zagospodarowaniu przestrzennym: potrzeby i ograniczenia. Seria monografie. Gospodarka Przestrzenna. Współczesne uwarunkowania gospodarowania przestrzenią – szanse i zagrożenia dla zrównoważonego rozwoju, 6.Warszawa: Wydział Geodezji i Kartografii Politechniki Warszawskiej, 11–23.
Strategia Europa 2020 (2010). Komunikat Komisji Europejskiej z 3 marca 2010 roku pt. Europa 2020: strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu. Pozyskano z http://ec.europa.eu/eu2020/pdf/1_PL_ACT_part1_v1.pdf
Strategia Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii – Informacja przestrzenna fundamentem społeczeństwa informacyjnego w nowoczesnym państwie (2012). Pozyskano z http://www.ugik.gov.pl/__data/assets/pdf_file/0010/2143/Strategia-GUGiK.pdf
Ustawa z dnia 4 marca 2010 r. o infrastrukturze i informacji przestrzennej (Dz.U. z 2010 r. nr 76, poz. 489, z późn. zm.).
Woźniak, J. (2012). Dylematy modelu instytucjonalnego zarządzania rozwojem województwa. Studia Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju Polskiej Akademii Nauk., 140, 167–184.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Artykuły publikowane są zgodnie z warunkami licencji Creative Commons (CC BY-ND 4.0; uznanie autorstwa-bez utworów zależnych).