Wpływ BIZ na kreowanie wartości dodanej w kraju goszczącym ze szczególnym uwzględnieniem przetwórstwa przemysłowego
DOI:
https://doi.org/10.24917/20801653.301.10Słowa kluczowe:
BIZ, kointegracja, sektor produkcyjny, VECMAbstrakt
Znaczenie bezpośrednich inwestycji zagranicznych dla wzrostu gospodarczego w krajach je goszczących jest tematem często poruszanym przez badaczy, aczkolwiek uzyskiwane przez nich wyniki empiryczne nie dają klarownego wytłumaczenia zjawiska. Podejmowane są liczne próby estymacji efektów obecności kapitału zagranicznego w gospodarce kraju goszczącego w wymiarze wzrostu gospodarczego, poprawy efektywności gospodarowania zasobami, wzrostu zatrudnienia i płac, transferu wiedzy i technologii. Niniejsze opracowanie wpisuje się w nurt, zgodnie z którym wpływ obecności BIZ (Bezpśrednich Inwestycji Zagranicznych) na gospodarkę należy rozpatrywać w ujęciu sekcji wg klasyfikacji PKD (lub na poziomie pojedynczych podmiotów), co pozwala na dokładniejsze oszacowanie efektów w poszczególnych przypadkach niż prezentacja efektu netto w skali makroekonomicznej. W badaniu postanowiono sprawdzić na przykładzie polskiej gospodarki, na ile efekty obecności BIZ w sektorze przetwórczym są zbliżone do tych na poziomie makro. Posłużono się w tym celu danymi rocznymi za lata 1997-2012 oraz wykorzystano techniki modelowania szeregów czasowych z uwzględnieniem testowania stacjonarności i kointegracji. Uzyskane wyniki badań wskazują na istotne znaczenie obecności kapitału zagranicznego zarówno dla gospodarki, jak i dla przemysłu przetwórczego, przy czym zauważalna jest silniejsza zależność drugiej relacji. Nie bez znaczenia jest fakt, że pozytywne efekty BIZ w przypadku gospodarki ujawniają się po dwóch okresach, a w przypadku przemysłu przetwórczego już po jednym. Testy kointegracji potwierdziły występowanie długookresowej relacji pomiędzy zaangażowaniem kapitału zagranicznego w gospodarce (w przetwórstwie przemysłowym) a wartością dodaną brutto w gospodarce (w przetwórstwie przemysłowym)
Downloads
Metrics
Bibliografia
Alfaro, L., (2003). Foreign Direct Investment and Growth: Does the Sector Matter? Harvard: Harvard University, Harvard Business School.
Balcerzak, A.P., Żurek, M. (2010). Analiza wpływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych na PKB i stopę bezrobocia w Polsce w latach 1995–2010 za pomocą modelu VAR. Roczniki Naukowe Wyższej Szkoły Informatyki i Ekonomii Towarzystwa Wiedzy Powszechnej, 1–2.
Brodzicki T., Ciołek, D. (2010). Przestrzenno-czasowa analiza determinant lokalizacji przemysłu przetwórczego i usług rynkowych w polskich regionach. Konferencja naukowa „Ekonometria przestrzenna i regionalne analizy ekonomiczne”. Łódź: Uniwersytet Łódzki.
Brodzicki, T., Ciołek, D. (2014). Determinanty lokalizacji działalności gospodarczej w polskich regionach. W: K. Gawlikowska-Hueckel, J. Szlachta. Wrażliwość polskich regionów na wyzwania współczesnej gospodarki: implikacje dla polityki rozwoju regionalnego. Warszawa: Wolters Kluwer, 299–322.
Carkovic, M., Levine, R. (2002). Does foreign direct investment accelerate economic growth? Minnesota: University of Minnesota Department of Finance Working Paper.
Caves, R. (1974). Multinational firms, competition, and productivity in host country markets. Economica, 41(162), 176–193.
Chandran, V.G.R., Krishnan, G. (2008). Foreign Direct Investment and Manufacturing Growth: The Malaysian Experience. International Business Research, 1(3).
Choong, C.K., Baharumshah, A.Z., Yusop, Z., Habibullah, M.S. (2010). Private Capital flows, stock market and economic growth in developed and developing Countries: a comparative analysis. Japan and the World Economy, 22, 107–117.
Ciołek, D., Golejewska, A. (2005). Wpływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych na polski przemysł przetwórczy w oparciu o dane panelowe z lat 1993–2002. Materiały zgłoszone na IX Ogólnopolskie Seminarium Naukowe. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Ciołek, D., Golejewska, A. (2006). Dyfuzja produktywności jako efekt pośredni FDI w polskim przemyśle przetwórczym w latach 1993–2002. Ekonometria, 3, 41–52.
Ciołek, D., Umiński, S. (2007). Jak mierzyć wpływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych na produktywność przemysłu w Polsce? Prace i Materiały Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Gdańskiego, 5, 107–125
Djankov, S., B. Hoekman, B. (2000). Foreign Investment and Productivity Growth in Czech Enterprises. World Bank Economic Review, 14, 49–64.
Edwards, S. (1998). Openness, Productivity and Growth: What Do We Really Know?. Economic Journal, 108, 383–398.
Engle, R.F., Granger, C.W.J. (1987). Cointegration and Error Correction: Representation, Estimation and Testing. Econometrica, 55(2).
Faruq, H. (2012). Multinational presence and the export participation of local firms in Ghana. Applied Economics Letters, 19, 1515–1519.
Fauzel, S., Seetanah, B., Sannasee, R.V. (2015). Productivity Spillovers of FDI in the Manufacturing Sector of Mauritius. Evidence from a Dynamic Framework. The Journal of Developing Areas, 49(2).
Frey, M. (1992). Foreign Direct Investment in a Macroeconomic Framework: Finance, Efficiency, Incentives and Distortions. Birmingham: International Financial Group, University of Birmingham.
Girma, S., Görg, H. (2007). Multinationals’ Productivity Advantage: Scale Or Technology? Economic Inquiry, 45(2), 350–362.
Golejewska, A. (2009). Are There Labour Productivity Spillovers from Foreign Direct Investment? Evidence from the Polish Manufacturing Sector, 1993–2007. Yearbook of Polish European Studies. Uniwersytet Warszawski: Centre for Europe, 149–162.
Granger, C.W.J. (1969). Investigating Casual Relations by Econometric Models and Cross-Spectral Methods. Econometrica, 37.
Gurgul, H., Lach, Ł. (2009). Związki przyczynowe pomiędzy bezpośrednimi inwestycjami zagranicznymi w Polsce a podstawowymi wskaźnikami makroekonomicznymi. Ekonomia Menedżerska, 6, 77–91
Hassan, M. (2004). FDI, Information Technology and Economic Growth in the MENA Region. Working Paper, 10. Economic Research Forum. Pozyskano z http://www.erf.org.eg/CMS/getfile.
php?id=602 Iddrisu, A.A., Adam, B., Halidu, B.O. (2015). The influence of foreign direct investment (FDI) on the productivity of the industrial sector in Ghana. International Journal of Academic Research in Accounting, Finance and Management Sciences, 5(3), 1–13.
Javorcik, B. (2004). Does foreign direct investment increase the productivity of domestic firms? In search of spillovers through backward linkages. American Economic Review, 94(3), 605–627.
Johansen, S. (1988). Statistical Analysis of Cointegration Vectors. Journal of Economic Dynamics and Control, 12(2–3).
Johansen, S., Juselius, K. (1990). Maximum Likelihood Estimation and Inference on Cointegration – with Applications to the Demand for Money. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 52(2), 169–210.
Kolasa, M. (2007). How does FDI inflow affect productivity of domestic firms? The role of horizontal and vertical spillovers, absorptive capacity and competition. Materiały i Studia NBP, 42.
Konings, J. (2001). The effects of foreign direct investment on domestic firms. Evidence from firm-level panel data in emerging economies. Economics of Transition, 9(3), 619–633.
Kusideł, E. (2000). Modele wektorowo-autoregresyjne VAR. Metodologia i zastosowania. W: B. Suchecki (red.). Dane panelowe i modelowanie wielowymiarowe w badaniach ekonomicznych. Łódź: Wydawnictwo Absolwent.
Kwiatkowski, D., Phillips, P.C., Schmidt, P., Shin, Y. (1992). Testing the Null Hypothesis of Stationarity against the Alternative of a Unit Root. Journal of Econometrics, 54.
Marona, B., Bieniek, A. (2013). Wykorzystanie modelu VECM do analizy wpływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych na gospodarkę Polski w latach 1996–2010. Acta Universitatis Nicolai Copernici, Ekonomia, XLIV, 2.
Pawłowska, E., Wojciechowski, L. (2015). Znaczenie napływu BIZ w kontekście wzrostu i rozwoju gospodarczego na przykładzie krajów Grupy Wyszechradzkiej. W: K. Woźniak (red.). Narzędzia analityczne w naukach ekonomicznych. Kraków: Wydawnictwo Mfiles, 193–202.
Phillips, P.C., Perron, P. (1988). Testing for a unit root in time series regression. Biometrika, 75(2).
Rachwał, T. (2000). Wpływ inwestycji zagranicznych na zmiany w funkcjonowaniu Huty Szkła Jarosław S.A. w procesie transformacji gospodarczej. Rocznik Naukowo-Dydaktyczny AP w Krakowie, 209.
Samimi, A.J., Zeinab, R., Faezeh, A. (2010). Growth and FDI in OIC Countries. Australian Journal of Basic and Applied Sciences, 4(10), 4883–4885.
Sgard, J. (2001). Direct Foreign Investments and Productivity Growth in Hungarian Firms, 1992–1999. CEPII Working Paper, 1/19.
Szczepkowska-Flis, A. (2006). Wpływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych na produktywność w polskim przetwórstwie przemysłowym. W: D. Kopycińska (red. nauk.). Zachowania rynkowe gospodarstw domowych i przedsiębiorstw w okresie transformacji systemowej w Polsce. Szczecin: Print Group Daniel Krzanowski, 158–170.
Szczepkowska-Flis, A. (2008). Wewnątrzbranżowe efekty spillover bezpośrednich inwestycji zagranicznych. Ruch prawniczy, ekonomiczny i socjologiczny, 1, 171–184.
Wach, K., Wojciechowski, L. (2015). Determinants of Inward FDI into Four Visegrad Countries: Empirical Evidence based on Panel Data for the years 2000–2012. Economics and Business Review, under press Poznan University of Economics.
World Investment Report 2015 (2015) (2016, 8 stycznia). UNCTAD. Pozyskano z unctad.org/en/ PublicationsLibrary/wir2015 _en.pdf
Żukowska-Gagelman, K. (2000). Productivity spillovers from foreign direct investment in Poland.Economic Systems, 24(3), 223–256.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Artykuły publikowane są zgodnie z warunkami licencji Creative Commons (CC BY-ND 4.0; uznanie autorstwa-bez utworów zależnych).
