Potencjalne zmiany w obecnym podziale kraju na województwa a opinia młodzieży szkolnej z wybranych ośrodków regionalnych
DOI:
https://doi.org/10.24917/20801653.381.5Słowa kluczowe:
młodzież szkolna, ośrodki regionalne, podział administracyjny, województwaAbstrakt
W artykule przeanalizowano potencjał wprowadzenia zmian w obecnie obowiązującym podziale administracyjnym Polski na poziomie wojewódzkim. Zagadnienie rozpatrzono z dwóch perspektyw. Z jednej strony dokonano przeglądu koncepcji pojawiających się w ostatnim ćwierćwieczu, zakładających zmniejszenie lub zwiększenie liczby jednostek najwyższego szczebla, a z drugiej – przeanalizowano opinie młodzieży szkolnej uczącej się w wybranych ośrodkach regionalnych w Polsce (w potencjalnych stolicach województw lub w miastach mogących obawiać się utraty tego statusu). W badaniu wzięto pod uwagę następujące miasta: Częstochowę, Kalisz, Koszalin, Płock, Radom i Słupsk (jako potencjalne stolice województw), a także Gorzów Wielkopolski, Kielce, Toruń i Zieloną Górę (jako miasta, które mogłyby stracić status miasta wojewódzkiego). Badanie wykazało niewielkie zainteresowanie kwestą zmian na administracyjnej mapie Polski w analizowanej grupie społecznej, czyli wśród osób urodzonych po 1998 r., nieznających innego podziału. Warto zaznaczyć, że opinia uczniów jest częściowo zbieżna z poglądami przedstawianymi w debacie publicznej i naukowej dotyczącej tego tematu.
Downloads
Metrics
Bibliografia
Bank Danych Lokalnych. (2023). Pozyskano z: https://bdl.stat.gov.pl/bdl/start (dostęp: 15.03.2023).
Bocheński, T., Rydzewski, T. (2020). Stolice byłych 49 województw w Polsce – wybrane zagadnienia rozwoju miast. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
Christaller, W. (1933). Die zentralen Orte in Süddeutschland. Eine ökonomisch-geographische Untersuchung über die Gesetzmässigkeit der Vorbereitung und Entwicklung der Siedlungen mit städtischen Funktionen, Jena. Przegląd Geograficzny 1963, XXXV, 1, 1–72.
Dyląg, B. (2015). PiS zapowiada już 3 nowe województwa. Pozyskano z: https://www.portalsamorzadowy.pl/finanse/pis-zapowiada-juz-3-nowe-wojewodztwa,74641.html (dostęp: 6.01.2023).
Goliszek, S., Marcińczak, S., Stępniak, M., Wiśniewski, R. (2017). Dostępność przestrzenna do usług publicznych w Polsce. Warszawa: PAN IGiPZ.
Jasiulewicz, M., Suszyński, A. (2016). Pomorze Środkowe – region zmarginalizowany w obecnym podziale administracyjnym. Zeszyty Naukowe Wydziału Nauk Ekonomicznych Politechniki Koszalińskiej, 20, 39–56.
Jażewicz, I. (2013). Miejska sieć osadnicza regionu nadmorskiego. Słupsk: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pomorskiej.
Jażewicz, I. (2016). Miejska sieć osadnicza projektowanego województwa środkowopomorskiego. Zeszyty Naukowe Wydziału Nauk Ekonomicznych Politechniki Koszalińskiej, 20(2), 57–76. Kalisz w nowym województwie – środkowopolskim. (2016). Pozyskano z: https://zyciekalisza.pl/artykul/kalisz-w-nowym-wojewodztwie/618590?fbclid=IwAR0UaziMNheu_aYkjYXNjnxL-3ticmr3542Bd2QThzxwVr80YzsVWnrIuy (dostęp: 22.03.2023).
Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030, Załącznik do uchwały nr 239 Rady Ministrów z dnia 13 grudnia 2011 r. (poz. 252).
Koter, M. (1999). Za jakim modelem podziału terytorialnego Polski opowiedzieć się? Wnioski z doświadczeń przeszłości oraz wzorców europejskich. Acta Universitatis Lodziensis, Folia Geographica Socio‑Oeconomica, 1, 7–28.
Kowalczyk, G., Sommer, M. (2020). Południe kontra północ. Nie tylko PiS jest za Mazowszem bez Warszawy. Pozyskano z: https://forsal.pl/gospodarka/polityka/artykuly/7797441,lokalni--aktywisci-dziela-mazowsze-korekta-reformy-administracyjnej.html (dostęp: 3.05.2023).
Kowalski, J., Żółciak, T. (2019). 16 województw to zbyt wiele? Demografia może zmienić mapę Polski. Pozyskano z: https://forsal.pl/artykuly/1423880,16-wojewodztw-to-zbyt-wiele-demografia-moze-zmienic-mape-polski.html (dostęp: 22.03.2023).
Krysiński, D. (2013a). Wszystko, co złe, to reforma. O utracie statusu miasta wojewódzkiego w dyskursie kaliszan. Przegląd Socjologiczny, 62(4), 25–42.
Krysiński, D. (2013b). Społeczne bariery rozwoju postwojewódzkich ośrodków regionalnych jako zagrożenie dla polityki rozwojowej Polski. Przykład Kalisza. Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 23, 5–20.
Krysiński, D. (2015). Status wojewódzki miasta jako czynnik wzrostu w dobie postindustrialnej. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica, 52, 27–44.
Kulesza, M. (1998). Podstawowe kryteria podziału terytorialnego kraju na powiaty i województwa. Warszawa: Kancelaria Rady Ministrów.
Kurniewicz, A., Swianiewicz, P. (2016). Ból fantomowy czy realna strata? Wpływ utraty statusu stolicy województwa na rozwój gospodarczy i miejsce w hierarchii systemu osadniczego. Prace i Studia Geograficzne, 61(2), 25–50.
Kurniewicz, A., Swianiewicz, P., Łukomska, J. (2023). Wpływ statusu stolicy wojewódzkiej na rozwój miast – przypadek reform w latach 1975 i 1999 w Polsce. Studia Regionalne i Lokalne, 91(1), 23–42.
Maik, W. (1988). Rozwój teorii regionalnych i krajowych układów osadnictwa. Seria Geograficzna, 37.
Miedziński, M. (2017). Czynniki endogeniczne i egzogeniczne oddziałujące na cztery największe miasta Pomorza Środkowego. Słupskie Prace Geograficzne, 14, 155–176.
Miszczuk, A. (2003). Regionalizacja administracyjna III Rzeczpospolitej. Koncepcje teoretyczne a rzeczywistość, Lublin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Nowakowski, M. (red.). (1984). Kształtowanie sieci usług. Warszawa: PWN.
Omucińska, L., Janiszewska, D. (2017). Oddziaływanie miast Koszalina i Słupska na poziom ro- zwoju społeczno-gospodarczego gmin Pomorza Środkowego. Zeszyty Naukowe Wydziału Nauk Ekonomicznych Politechniki Koszalińskiej, 21, 159–177.
Otremba, T. (2000). Wojewódzka przebudowa: projekt racjonalnej korekty nowego podziału Polski na województwa „16 minus 3”. Gdańsk: Wydawnictwo Regnum.
Parol, A.R. (2022). Zmiany rozmieszczenia instytucji o randze regionalnej i ponadregionalnej w miastach Pomorza Środkowego w latach 1979–2019. Regiony Nadmorskie, 30, 78–101.
Parol, A.R., Gręda, Ł., Wrona, K. (2023). Percepcja przez młodzież szkolną funkcji i rangi wybranych ośrodków regionalnych. Przegląd Geograficzny, 95(4), 397–420.
Piskozub, A. (1987). Dziedzictwo polskiej przestrzeni. Geograficzno‑historyczne podstawy struktur przestrzennych ziem polskich. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Rydz, E. (1990). Funkcje Koszalina i Słupska w regionalnej sieci osadniczej. Słupsk: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Słupsku.
Rydz, E. (2006). Przemiany struktur społeczno‑gospodarczych w okresie transformacji systemowej na Pomorzu Środkowym. Słupsk: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pomorskiej.
Sobala-Gwosdz, A. (2023). Pozycja miast jako ośrodków centralnych. Warszawa–Kraków: Instytut Rozwoju Miast i Regionów.
Sokołowski, D. (2014). Niektóre uwarunkowania korekty podziału Polski na województwa. Przegląd Geograficzny, 86, 567–590.
Solarz, M. W. (red.). (2022). Geograficzno‑polityczny atlas Polski. Polska w świecie współczesnym: perspektywa 2022. Warszawa: Wydawnictwo Trzecia Strona.
Stasiak, A. (red.). (1984). Podział administracyjny kraju. Warszawa: PWN.
Stasiak, A. (red.). (1986). Podział administracyjny kraju. Studia. Materiały. Dyskusja. Warszawa: PWN.
Śleszyński, P. (2016). A synthetic indicator of spatial-temporal accessibility to urban centers in Poland. Geographia Polonica, 89, 4.
Śleszyński, P., Herbst, M., Komornicki, T. (2020). Studia nad obszarami problemowymi w Polsce. Warszawa: PAN, Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju.
Uchwała Nr XLVIII/ 720/2006 Rady Miejskiej Kalisza z dnia 29 czerwca 2006 roku w sprawie wyrażenia poparcia dla działalności prowadzonej przez Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Regionu i Utworzenia Województwa Środkowopolskiego z siedzibą w Kaliszu.
Wendt, J. (2000). Dostępność komunikacyjna ośrodków władzy wojewódzkiej. Prace Komisji Geografii Komunikacji Polskiego Towarzystwa Geogeaficznego, 6 , 183–204.
Wendt, J. (2001). Geografia władzy w Polsce. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Wiśniewska, K. (2020). Płock, Radom, Siedlce. Gdzie stolica nowego województwa? „Jeśli ono powstanie, to tylko u nas”. Pozyskano z: https://www.tokfm.pl/Tokfm/7,103087,26163430,plock--radom-siedlce-gdzie-stolica-nowego-wojewodztwa-jesli.html (dostęp: 22.03.2023).
Zaborowski, Ł. (2013). Podział kraju na województwa. Próba obiektywizacji. Warszawa: Wydawnictwo Scholar.
Żuber, E. (2010a). Województwo środkowopomorskie – dlaczego być powinno?, cz. I: Przesłanki historyczne i społeczne, ekonomiczne i prawne. Koszalin: Wydawnictwo Feniks.
Żuber, E. (2010b). Województwo środkowopomorskie – dlaczego być powinno?, cz. II: Dokumenty, wystąpienia i opinie, debaty i oceny. Koszalin: Wydawnictwo Feniks.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Artykuły publikowane są zgodnie z warunkami licencji Creative Commons (CC BY-ND 4.0; uznanie autorstwa-bez utworów zależnych).
