Motywy internacjonalizacji polskich przedsiębiorstw produkcyjnych

Abstrakt

W części teoretycznej artykułu - na podstawie krytycznej analizy literatury przedmiotu - przedstawiono istotę i podstawowe klasyfikacje motywów internacjonalizacji (umiędzynarodowienia) działalności przedsiębiorstwa. Zwrócono uwagę na pogląd, zgodnie z którym przedsiębiorstwo poprzez internacjonalizację dąży do osiągnięcia określonego nadrzędnego celu w postaci zwiększenia sprzedaży i zysku oraz wartości firmy. Wspomnieć trzeba, że w praktyce zazwyczaj mamy do czynienia z wielością celów (np. zdobycie nowych rynków lub utrzymanie bądź zbudowanie pozycji konkurencyjnej). Jednocześnie wskazano na istnienie różnorodnych klasyfikacji motywów szczegółowych, wśród których można wymienić podział na bodźce wewnętrzne i zewnętrzne oraz aktywne i reaktywne. Bez względu na przyjętą klasyfikację można przyjąć, że poszczególne motywy stanowią ważny element kształtowania strategii rozwoju i budowania przewagi konkurencyjnej przedsiębiorstwa w międzynarodowym otoczeniu. O ile zagadnienie motywów internacjonalizacji przedsiębiorstwa jest wyczerpująco opisane w aspekcie teoretycznym w literaturze przedmiotu z zakresu zarządzania międzynarodowego, to niewiele jest aktualnych i kompleksowych opracowań przedstawiających rolę i znaczenie poszczególnych motywów w procesie internacjonalizacji polskich przedsiębiorstw na podstawie badań empirycznych. Powyższa luka badawcza zostaje wypełniona w części empirycznej artykułu. Przedstawiono w niej wyniki własnych badań, mających na celu identyfikację i charakterystykę motywów internacjonalizacji polskich przedsiębiorstw produkcyjnych. W badaniach wykorzystano metodę ankiety pocztowej. W wyniku badań stwierdzono dominujące znaczenie motywów rynkowych i instytucjonalno-systemowych w procesie internacjonalizacji ankietowanych przedsiębiorstw. W dalszej kolejności znalazły się motywy zasobowe i kosztowe. Zidentyfikowane motywy internacjonalizacji mają charakter komplementarny, istnieją pomiędzy nimi sprzężenia zwrotne wzmacniające skłonność do umiędzynarodowienia działalności przedsiębiorstwa.