Wpływ funduszy Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka na rozwój polskiego sektora naukowego

Abstrakt

Polska jest jednym z najmniej innowacyjnych krajów w Unii Europejskiej. Najważniejszą z przyczyn takiej sytuacji jest chroniczne niedofinansowanie sektora naukowego - łączna suma państwowych wydatków na naukę, badania i rozwój nie przekracza 1% PKB. Równie niewielka jest skala inwestycji w prace B+R wśród podmiotów gospodarczych. Innymi poważnymi przeszkodami we wzroś- cie innowacyjności są także: koncentracja sektora naukowego na badaniach podstawowych, niewielka skala komercjalizacji wyników badań naukowych oraz słabe połączenia na linii nauka-gospodarka. Wraz z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej szansę na częściowe zniwelowanie wieloletnich zaległości w finansowaniu nauki dają fundusze strukturalne. Funkcjonujący od 2007 roku Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka (POIG) stał się głównym narzędziem współfinansowania projektów badawczo-rozwojowych i modernizacji infrastruktury naukowej zarówno państwowych jednostek badawczych, szkolnictwa wyższego, jak i przedsiębiorstw. Po niemal 5 latach funkcjonowania programu i biorąc pod uwagę zbliżające się zakończenie perspektywy finansowej 2007-2013, można pokusić się o próbę podsumowania wybranych elementów funkcjonowania Programu. Celem opracowania jest odpowiedź na pytanie o rolę funduszy POIG w finansowaniu państwowego sektora naukowego w Polsce, zarówno w ujęciu regionalnym, jak i strukturalnym. Ważnym zagadnieniem pozostaje również kwestia proporcji środków przeznaczonych na badania podstawowe i aplikacyjne oraz wspieranie komercjalizacji wyników badań naukowych (np. inkubatory przedsiębiorczości). Ilościową analizę zawartych umów na dofinansowanie uzupełniają studia przypadku, przybliżające sytuację największych beneficjentów europejskich środków strukturalnych wśród polskich uczelni wyższych. Podjęta została też próba identyfikacji najważniejszych problemów pojawiających się przy korzystaniu ze środków unijnych.