Możliwości zagospodarowania i odzysku odpadów po górnictwie i przeróbce rud żelaza ze zwałowisk w Częstochowskim Zagłębiu Rudonośnym

Autor

  • Łukasz Gawor Politechnika Śląska, Gliwice, Polska
  • Witold Warcholik Uniwersytet Pedagogiczny Instytut Geografii Zakład Turystyki i Badań Regionalnych
  • Piotr Dolnicki Uniwersytet Pedagogiczny Instytut Geografii Zakład Turystyki i Badań Regionalnych

DOI:

https://doi.org/10.24917/20801653.293.9

Słowa kluczowe:

odzysk odpadów, rekultywacja, zwałowiska po górnictwie i przeróbce rud żelaza (Fe)

Abstrakt

W artykule przedstawiono inwentaryzację i charakterystykę zwałowisk po górnictwie i przeróbce rud żelaza w Częstochowskim Zagłębiu Rudonośnym. Doggerskie rudy syderytowe w rejonie częstochowskim wydobywano nieprzerwanie przez ponad 600 lat. Jednak na początku lat siedemdziesiątych XX wieku nastąpił proces likwidacji górnictwa rud żelaza. Jako pierwszą zlikwidowano w 1970 roku kopalnię Rudniki w Rudnikach koło Zawiercia, a jako ostatnią - kopalnię Wręczyca we Wręczycy Wielkiej w 1982 roku. Na podstawie kwerendy w Częstochowskim Zagłębiu Rudonośnym zinwentaryzowano i opisano szczegółowo 41 zwałowisk po górnictwie i przeróbce rud żelaza. Obiekty te są rozmieszczone pomiędzy miastami: Częstochowa, Konopiska, Kłobuck i Zawiercie. Przeprowadzono badania terenowe, podczas których dokonano waloryzacji zwałowisk pod kątem możliwości odzysku materiałów żelazonośnych z odpadów zdeponowanych na powierzchni terenu. W przypadku potencjalnych możliwości odzysku żelaza z materiału odpadowego szacuje się, że całkowita masa zawartego w odpadach syderytu wynosi 5,8 mln Mg. Zaproponowano również kierunki rekultywacji oraz zagospodarowania wybranych obiektów.

Downloads

Download data is not yet available.

Metrics

Metrics Loading ...

Biogramy autorów

Łukasz Gawor - Politechnika Śląska, Gliwice, Polska

Łukasz Gawor, dr, adiunkt, Politechnika Śląska, Wydział Górnictwa i Geologii, Instytut Geologii Stosowanej. Dr nauk technicznych w dyscyplinie górnictwo i geologia inżynierska, mgr geografii, specjalność: kształtowanie i ochrona środowiska. Zainteresowania naukowe: sozologia górnicza, przepisy prawne dotyczące rekultywacji, rekultywacja i zagospodarowanie zwałowisk pogórniczych, geoturystyka. Inne zainteresowania: turystyka wysokogórska, wyprawy polarne, bieganie, narciarstwo biegowe.

Witold Warcholik - Uniwersytet Pedagogiczny Instytut Geografii Zakład Turystyki i Badań Regionalnych

Witold Warcholik, dr inż., Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie, Instytut Geografii, Zakład Turystyki i Badań Regionalnych. Doktor nauk o Ziemi, inżynier geodezji. Autor publikacji z zakresu turystyki, geomorfologii, kartografii i GIS. Miłośnik Krakowa, licencjonowany przewodnik miejski, pilot wycieczek, a w czasie wolnym biegacz, entuzjasta turystyki górskiej i fotografii.

Piotr Dolnicki - Uniwersytet Pedagogiczny Instytut Geografii Zakład Turystyki i Badań Regionalnych

Piotr Dolnicki, doctor of Earth Sciences, currently employed at Department of Tourism and Regional Studies at Pedagogical University of Cracow. Scientific interests: geomorphology, polar research, tourism in polar regions.

Bibliografia

Adamski, A. (1994). Górnictwo rud żelaza w Regionie Częstochowskim. Częstochowa: Wydawnictwo Zarządu Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Górnictwa.

Gabzdyl, W. (1999). Geologia złóż. Gliwice: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej.

Lasatowicz, T., Piecuch, T. (1982). Badania nad możliwością utylizacji posyderytowego surowca odpadowego kopalni rud żelaza. Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej, 123, 93–111.

Mrzygłód, T. (1996). Skład mineralny odpadów rud żelaza jako kryterium ich proekologicznego wykorzystania. Kraków: Archiwum Zakładu Mineralogii, Petrografii i Geochemii Akademii Górniczo-Hutniczej.

Osika, R. (1954). Badania geologiczne iłów rudonośnych Jury Krakowsko-Wieluńskiej. Biuletyn Instytutu Geologicznego, 1, 9–171.

Piecuch, T. (red.) (1979). Badania nad możliwością i celowością utylizacji posyderytowych hałd rejonu Częstochowy. Częstochowa: Archiwum Instytutu Inżynierii Lądowej Politechniki Częstochowskiej.

Ratajczak, T. (1998). Hałdy po górnictwie rud żelaza w rejonie częstochowskim – stan aktualny i możliwości zagospodarowania. Kraków: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN.

Ratajczak, T., Korona, W. (2000). Charakterystyka mineralogiczno-chemiczna i surowcowa materiałów z hałd po kopalnictwie rud żelaza w rejonie częstochowskim. Przegląd Geologiczny, 48(7), 607–616.

Sikorska-Maykowska, M., (red.) (2001). Waloryzacja środowiska przyrodniczego i identyfikacja jego zagrożeń na terenie województwa śląskiego. Warszawa: Państwowy Instytut Geologiczny, Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego.

Szczepański, A., Lasatowicz, T., Malicki, W. (1990). Zmiany w środowisku przyrodniczym pod wpływem eksploatacji rud żelaza w rejonie częstochowskim. Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej, 144(2), 7–22.

Wachowicz, A., Podgórski, R. (1970). Prace nad wykorzystaniem w przemyśle ceramiki budowlanej iłów i iłołupków z kopalnictwa rud żelaza. Ceramika Budowlana, 6, 121–126.

Pobrania

Opublikowane

2015-02-22

Jak cytować

Gawor, Łukasz, Warcholik, W., & Dolnicki, P. (2015). Możliwości zagospodarowania i odzysku odpadów po górnictwie i przeróbce rud żelaza ze zwałowisk w Częstochowskim Zagłębiu Rudonośnym. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 29(3), 125–135. https://doi.org/10.24917/20801653.293.9