Przestrzenne zróżnicowanie poziomu rozwoju regionalnego w Unii Europejskiej w świetle wybranych mierników
DOI:
https://doi.org/10.24917/20801653.16.9Słowa kluczowe:
rozwój, regiony, mierniki, UEAbstrakt
The aim of this article is to show spatial disparities in the level of regional socio-economic development of the European Union, basing on selected demographic, social and economic indexes derived from the Eurostat database. For the comparison, EFTA regions as well as some candidate countries (Croatia) were taken into account. The analysis was made with the help of taxonomic methods, namely the taxonomic development index as well as cluster analysis based on the k-means method. The analysis confirmed existing disparities between eastern and western Europe, “old” and “new” European Union members, as well as between core and peripheral regions. The largest differences were recorded in terms of gross domestic product per inhabitant and household income. Having taken into account the period under study, it may be stated that the process of enlarging of EU leads to deepening of disproportion between its regions. The highest level of regional development was presented by the belt of urbanized area with the population of nearly 90 million, stretching from England through the Benelux countries, northern France, middle and southern Germany, Austria, Switzerland to northern Italy, called Blue Banana, Hot Banana, European Megalopolis or European Backbone.
Existing demographic and socio-economic disparities between UE regions pose a challenge for regional policy to enhance its social, economic and territorial cohesion on one hand and to increase competitiveness between regions on the other, by investments in economy based on knowledge, increasing entrepreneurship, as well as increasing the potential in the R&D sector and developing IT technology.
Downloads
Metrics
Bibliografia
Avramov D., Maskova M., 2003, Active ageing in Europe, Population Studies, 41, 1, Council of Europe.
Bijak J., Kupiszewska D., Kupiszewski M., 2008, Replacement Migration Revisited: Simulations of the Effects of Selected Population and Labor Market Strategies for the Aging Europe, 2002–2052, Population Research and Policy Review, 27(3), 321–342.
Coleman D.A., 1992, Does Europe Need Immigrants?, Population and Work Force Projection, International Migration Review, 26 (98), s. 413–461.
Coleman D.A., 2000, Who’s afraid of low support ratios? A UK response to the United Nations Population Division report of ‘Replacement Migration’, paper presented at the Expert Group Meeting on Policy Responses to Population Ageing and Population Decline, United Nations Population Division, New York, 16–18 October.
ESPON (European Spatial Planning Observation Network), 2007, Identyfikacja istotnych przestrzennie aspektów społeczeństwa informacyjnego. Projekt ESPON 1.2.3. Raport końcowy, Uniwersytet Warszawski, Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych (EUROREG). www.espon.pl/files/11_2/2/ESPON_1.2.3_RAPORT_FINAL_w.polska.pdf
European Commission, 2002, Europe’s response to World Ageing Promoting economic and social progress in an ageing world. A contribution of the European Commission to the 2nd World Assembly on Ageing. Brussels, COM(2002) European Commission, 2004, Low Fertility and Population Ageing. Causes, Consequences and Policy Options, RAND EUROPE. www.rand.org/pubs/monographs/MG206).18.3.2002
European Commission, 2005a, Cohesion Policy in Support of Growth and Jobs: Community Strategic Guidelines, 2007–2013. Brussels, 05.07.2005 COM(2005) 0299.
European Commision, 2005b, Green Paper. Confronting demographic change: a new solidarity between the generations. Brussels, 16.3.2005 COM(2005) 94 final. Eurostat, 2004. Statistics of the information society in Europe 1996–2002, Office for official publications of the European Communities, Luxembourg.
Gawlikowska-Hueckel K., 2002, Procesy rozwoju regionalnego w Unii Europejskiej. Konwergencja czy polaryzacja?, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
Gawlikowska-Hueckel K., Zielińska-Głębocka A., 2004, Integracja europejska. Od jednolitego rynku do unii walutowej, Wydawnictwo C. H. Beck, Warszawa.
Głąbicka K., 2004, Spójność społeczno-ekonomiczna w integrującej się Europie, [w:] Spójność społeczno-ekonomiczna – implikacje regionalne, red. K. Głąbicka, Radom.
Grabiński T., 1992, Metody taksonometrii, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków.
Grabiński T., 2003, Analiza taksonometryczna krajów Europy w ujęciu regionów, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków.
INSEAD, 2004, eEurope 2005 – a study of the degree of alingement of the New Member States and the Candidate Countries. Prepared for SAP by INSEAD. www.cisco.com/global/DE/pdfs/publicsector/sap report.pdf
Klasik A., Kuźnik F., 2001, Konkurencyjny rozwój regionów w Europie, [w:] Konkurencyjność miast i regionów, red. Z. Szymla, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Kraków. Kudełko J., 2005, Rozwój regionalny a konkurencyjność regionów, [w:] Uwarunkowania rozwoju i konkurencyjności regionów, red. Z. Zioło, Instytut Gospodarki Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie, Kraków–Rzeszów, s. 57–73.
Kudłacz T., 1999, Programowanie rozwoju regionalnego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Lesthaeghe, R., 2000, Europe’s demographic issues: fertility, household formation and replacement migration. Working paper, United Nations Expert Group Meeting on Policy Responses to Population Ageing and Population Decline, New York, 16–18 October 2000. New York: United Nations.
Kuciński K. (red.), 2009, Geografia ekonomiczna, Oficyna Wolters Kluwer Polska.
Kurek S., 2008a, Typologia starzenia się ludności Polski w ujęciu przestrzennym, Prace Monograficzne nr 497, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków.
Kurek S., 2008b, Spatial disparities in the changes in the population age structure of Poland in the context of the second demographic transition, Zeitschrift für Bevölkerungswissenschaft 33, 3–4, s. 271–292.
Kurek S., 2008c, Zróżnicowanie poziomu dzietności w Europie w świetle teorii drugiego przejścia demograficznego, [w:] Przekształcenia regionalnych struktur funkcjonalno-przestrzennych „Europa bez granic – nowe wyzwania”, red. D. Ilnicki, K. Janc, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław, s. 241–250.
Malina A., 2004, Wielowymiarowa analiza przestrzennego zróżnicowania struktury gospodarki Polski według województw, „Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie”, seria specjalna: Monografie Nr 162, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Kraków.
Molle W., 2000, Ekonomika integracji europejskiej, Fundacja Gospodarcza, Gdańsk.
Saczuk K., 2003, A Development and Critique of the Concept of Replacement Migration, CEFMR Working Paper 4, Central European Forum For Migration Research in Warsaw. Szymla Z., 2000, Determinanty rozwoju regionalnego, Wydawnictwo Ossolineum, Wrocław– Warszawa–Kraków.
Szymla Z., 2005, Podstawy badań rozwoju regionalnego, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Bochni”, nr 3, s. 101–111.
Urban D., 2008, Spójność społeczno-ekonomiczna jako wskaźnik asymetrii w rozwoju na przykładzie regionów Hiszpanii, [w:] Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy. Gospodarka oparta na wiedzy, red. M. Woźniak, z. 11, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, s. 61–70.
United Nations, 2000, Replacement Migration: Is it A Solution to Declining and Ageing Populations? United Nations Population Division, New York.
World Economic Forum, 2009, The Global Information Technology Report 2008–2009. Mobility in a Networked World. www.weforum.org
Zioło Z., 2009, Przemiany społeczno-gospodarcze krajowych układów regionalnych w latach 2000– 2007, [w:] Potencjalne metropolie ze szczególnym uwzględnieniem Polski Wschodniej, red. Z. Makieła, „Studia KPZK PAN”, t. 125, s. 166–192
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Artykuły publikowane są zgodnie z warunkami licencji Creative Commons (CC BY-ND 4.0; uznanie autorstwa-bez utworów zależnych).