Miasto sprężyste – próba charakterystyki koncepcji
DOI:
https://doi.org/10.24917/20801653.363.2Słowa kluczowe:
ekonomia miast, miasto sprężyste, resilience, rozwój miast, szoki, zarządzanie miastamiAbstrakt
Koncepcja resilience staje się jednym z najpopularniejszych podejść we współczesnej nauce, co wynika z nieprzewidywalności współczesnego świata VUCA. Nie inaczej jest w nauce o miastach. Miasto sprężyste obecnie przechodzi drogę od konceptu stricte akademickiego do realnego podejścia w politykach publicznych. Celem artykułu jest opis koncepcji miasta sprężystego. Celami szczegółowymi tekstu są: (1) identyfikacja definicji miasta sprężystego według najczęściej cytowanych autorów, (2) przedstawienie głównych sposobów rozumienia koncepcji, (3) porównanie sprężystości z koncepcjami zrównoważonego rozwoju oraz konkurencyjności, (4) wskazanie czynników sprężystości w odniesieniu do rozwoju miast, (5) analiza występowania koncepcji sprężystości we współczesnych politykach miejskich. Wykorzystywaną metodą jest przegląd literatury naukowej, rekomendacji instytucji międzynarodowych oraz dokumentów strategicznych. W artykule udowodniono, że sprężystość dynamicznie zyskuje na popularności, zarówno wśród badań naukowych, jak i dokumentów strategicznych. Wadą omawianej koncepcji jest duże rozmycie pojęciowe, które uniemożliwia skuteczne prowadzenie badań porównawczych i tworzenie generalnych rekomendacji.
Downloads
Metrics
Bibliografia
Ahern, J. (2011). From fail-safe to safe-to-fail: Sustainability and resilience in the new urban world. Landscape and Urban Planning, 100(4), 341–343. doi: https://doi.org/10.1016/j.landurbplan.2011.02.021.
Bennett, N., Lemoine, G.J. (2014). What VUCA really means for you. Harvard Business Review, 92.
Burayidi, M.A., Allen, A., Twigg, J., Wamsler, C. (2019). The Routledge Handbook of Urban Resilience. Routledge.
Coaffee, J., Lee, P. (2016). Urban resilience. Planning for risk, crisis and uncertainty. London, New York: Macmillan Education; Palgrave (Planning, environment, cities).
Czachor, R. (2019). Koncepcja urban resilience: założenia, treść, możliwości implementacji. Społeczności Lokalne. Studia Interdyscyplinarne, 3.
Davies, A., Tonts, M. (2010). Economic Diversity and Regional Socioeconomic Performance: An Empirical Analysis of the Western Australian Grain Belt. Geographical Research, 48(3), 223234. doi: https://doi.org/10.1111/j.1745–5871.2009.00627.x
Dobbs R., Smit S., Remes J., Manyika J., Roxburgh C., Restrepo A. (2011). Urban world: Mapping the economic power of cities. McKinsey Global Institute.
Drobniak, A. (2018). Programming of urban resilience- the case of Załęże District in Katowice. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 502, 22–33. doi: https://doi.org/10.15611/pn.2018.502.02
Drobniak A. (2013). Urban Resilience – nowa perspektywa badawcza rozwoju miast. W: F. Kuźnik (red.), Badania miejskie i regionalne. Doświadczenia i perspektywy. Warszawa: Studia KPZK
PAN.
Florida, R.L. (2006). The rise of the creative class. And how it’s transforming work, leisure, community and everyday life. 12th ed. New York: Basic Books.
Giannakis, E., Bruggeman, A. (2017). Determinants of regional resilience to economic crisis: a European perspective. European Planning Studies, 25(8), 1394–1415. doi: https://doi.org/10.1080/09654313.2017.1319464
Glaeser, E. (2005). Reinventing Boston: 1640–2003. Journal of Economic Geography, Vol. 5, Issue 2.
Glantz, M.D., Johnson, J.L. (red.) (2002). Resilience and Development. Boston: Kluwer Academic Publishers (Longitudinal Research in the Social and Behavioral Sciences: An Interdisciplinary Series).
Grimm, V., Wissel, C. (1997). Babel, or the ecological stability discussions: an inventory and analysis of terminology and a guide for avoiding confusion. Oecologia, 109(3), 323–334. doi: https://doi.org/10.1007/s004420050090
Holling, C.S. (1973). Resilience and Stability of Ecological Systems. Annual Review of Ecology and Systematics, 4(1), 1–23. doi: https://doi.org/10.1146/annurev.es.04.110173.000245
Kaplan, H.B. (2002). Toward an Understanding of Resilience. In: D. Meyer, D. Glantz, L. Jeannette, L. Johnson (ed.), Resilience and Development. Boston: Kluwer Academic Publishers (Longitudinal Research in the Social and Behavioral Sciences: An Interdisciplinary Series), 17–83.
Krugman, P. (2005). Chapter Two SecondWinds for Industrial Regions? In: D. Coyle, W. Alexander, B. Ashcroft (ed.), New Wealth for Old Nations. Princeton University Press, 35–47.
Kudełko, J., Wałachowski, K.; Żmija, D. (2020). Gospodarka regionalna w obliczu kryzysu wywołanego pandemią COVID-19. Warszawa: Difin.
Kudełko J., Rynio D. (2020). Level of Regional Development and The Dynamics of Unemployment During The COVID-19 Crisis, Based on Observations of German And Polish Regions, Sustainable Economic Development and Advancing Education Excellence in the era of Global Pandemic. Granada: Proceedings of the 36th International Business Information Management Association Conference.
Martin, R., Sunley, P. (2015). On the notion of regional economic resilience: conceptualization and explanation. Papers in Evolutionary Economic Geography, 15(1), 1–42. doi: https://doi.org/10.1093/jeg/lbu015
Masik, G. (2016). Economic resilience: The case of Poland and certain European regions. Geographia Polonica, vol. 89, no. 4, 457–471.
Meerow, S., Newell, J.P., Stults, M. (2016). Defining urban resilience: A review. Landscape and Urban Planning, 147, 38–49. doi: https://doi.org/10.1016/j.landurbplan.2015.11.011
Mierzejewska, L. (2015). Zrównoważony rozwój miasta – wybrane sposoby pojmowania, koncepcje, modele. Problemy Rozwoju Miast, 12, 2.
Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej. (2021). Krajowy Plan Odbudowy i Zwiększania Odporności. Warszawa.
O’Hare, P., White, I. (2013). Deconstructing Resilience: Lessons from Planning Practice. Planning Practice & Research, 28(3), 275–279. doi: https://doi.org/10.1080/02697459.2013.787721
OECD. (2021). Resilient cities. Pozyskano z: https://www.oecd.org/cfe/resilient-cities.html (dostęp: 6.08.2021).
O’Neill, R.V. (1986). A hierarchical concept of ecosystems. Princeton: Princeton University Press (Monographs in Population Biology, t. 23).
Oprea, F., Onofrei, M., Lupu, D., Vintila, G., Paraschiv, G. (2020). The Determinants of Economic Resilience. The Case of Eastern European Regions. Sustainability, 12(10), 4228. doi: https://doi.org/10.3390/su12104228
Perrings, C. (2006). Resilience and sustainable development. Global Institute of Sustainability, 11(4), 417–427. doi: https://doi.org/10.1017/S1355770X06003020
Porter, M.E. (1998). Competitive advantage. Creating and sustaining superior performance: with a new introduction. New York: Free Press.
Resilient Cities Network. (2021). Urban Resilience. Pozyskano z: https://resilientcitiesnetwork.org/urban-resilience/ (dostęp: 6.08.2021).
Rockefeller Foundation. (2021). 100 Resilient Cities. Pozyskano z: https://www.rockefellerfoundation.org/100-resilient-cities/ (dostęp: 12.12.2021).
UN Habitat. (2021). City Resilience Profiling Programme. Pozyskano z: https://unhabitat.org/programme/city-resilience-profiling-programme (dostęp: 15.12.2021).
UNDRR. (2019). Words in Action Guideline: Implementation guide for local disaster risk reduction and resilience strategies. Geneva: UN Office for Disaster Risk Reduction.
United Nations. (2019). World Urbanization Prospects: The 2018 Revision (ST/ESA/SER.A/420). New York: United Nations.
Walker, B., Carpenter, S.R., Anderies, J.M., Abel, N., Cumming, G., Janssen, M.A. (2002). Resilience Management in Social-ecological Systems: a Working Hypothesis for a Participatory Approach. Conservation Ecology, 6(1). doi: https://doi.org/10.5751/es-00356-060114
Woods, D.D., Hollnagel, E., Leveson, N. (2017). Resilience Engineering. CRC Press. Socio-economic development. Interdisciplinary ecosystems perspective. (2020).Warsaw: Poltext.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Artykuły publikowane są zgodnie z warunkami licencji Creative Commons (CC BY-ND 4.0; uznanie autorstwa-bez utworów zależnych).
