Changes in the Polish market of manufacturing electric and diesel multiple units after 1989
DOI:
https://doi.org/10.24917/20801653.371.8Keywords:
rolling stock in Poland, electric multiple units, diesel multiple units, manufacturing of means of transport, rail transportAbstract
This article analysed the production of passenger rolling stock in Poland after 1989 in the segment of diesel and electric multiple units. The aim of the article was to answer three main research questions: (1) How did the Polish market of manufacturers develop this stock, and how many units were produced in Poland after 1989? (2) What was its technical evolution, and which comparative indicators should be used in the analysis? (3) Is the production focused on the domestic or export market, and what are the competitive advantages of our rolling stock manufacturers? This research covers the period from 1989 - 2022 and was realized using desk research of existing literature, including specialist databases and data from rolling stock companies. In the analysed period, Poland produced for domestic train operators a total of 254 diesel, 763 electric multiple units, and 13 double-decker trains operated in the push-pull system. Our research has shown that after the economic crisis in the 1990s, and thanks to the local authorities assuming control of regional railways - and the support of EU funds - it was possible to recreate the market of passenger rolling stock manufacturers of electric and diesel multiple units. The competitive position of Polish companies in relation to international concerns is low. The manufacturers of passenger rolling stock in Poland were able to fully meet the needs of the domestic market. Moreover, their competitive advantage in the foreign markets is mainly price-related and concerns the segment of diesel multiple units.
Downloads
Metrics
References
Antkowiak, T., Pawlak, Z. (2014). Diagnostyka techniczna układu biegowego trakcyjnego pojazdu szynowego. Technika Transportu Szynowego, 10, 33–39.
Bartczak, K. (2015). Analiza taboru kolejowego w Polsce. Technika Transportu Szynowego, 12, 1780–1785.
Bittner, J., Křenek, J., Skála, B., Šrámek, M. (2008). Malý atlas lokomotiv 2009. Praha: Gradis Bohemia s.r.o.
Bittner, J., Křenek, J., Skála, B., Šrámek, M. (2008). Malý atlas lokomotiv 2023. Praha: Gradis Bohemia s.r.o.
Bocheński, T., Wojtkiewicz S. (2019). Import taboru kolejowego do Polski. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 33(3), 17–35. doi: https://doi.org/ 10.24917/20801653.333.2
Chyliński, P. (red.). (2020a). Wytyczne dla zamawiającego tabor pasażerski. Raport na potrzeby projektu „Innowacyjny i zestandaryzowany model rozwoju zakupu kolejowego taboru pasażerskiego Innorail”. Warszawa: Akademia Leona Koźmińskiego, Instytut Kolejnictwa, Ministerstwo Infrastruktury, Ministerstwo Rozwoju.
Chyliński, P. (red.). (2020b). Wytyczne w zakresie projektowania taboru pasażerskiego w Polsce. Raport na potrzeby projektu „Innowacyjny i zestandaryzowany model rozwoju zakupu kolejowego taboru pasażerskiego Innorail”. Warszawa: Akademia Leona Koźmińskiego, Instytut Kolejnictwa, Ministerstwo Infrastruktury, Ministerstwo Rozwoju.
Czarnecki, M., Woltram, T. (2006). Dobór nowoczesnego taboru do warunków eksploatacji kolei w Polsce. Technika Transportu Szynowego, 7–8, 18–22.
Domański, E., Świtalski, M. (1985). Elektryczne pojazdy trakcyjne, Warszawa: Wyd. Komunikacji i Łączności.
Drewnowski, A. (2017). Usamorządowienie kolei w Polsce – przeszłość, teraźniejszość, przyszłość. W: M. Kapias, D. Keller (red.). Państwo wobec kolei żelaznych w Polsce. Rybnik: Muzeum w Rybniku, 465–482.
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/797 z dnia 11 maja 2016 r. w sprawie interoperacyjności systemu kolei w Unii Europejskiej.
Graff, M. (2014a). Nowoczesne elektryczne zespoły trakcyjne w Polsce. Technika Transportu Szynowego, 5–6, 34–47.
Graff, M. (2014b). Pojazdy z napędem spalinowym dla ruchu regionalnego w Polsce. Technika Transportu Szynowego, 4, 25–34.
Graff, M. (2015). Zespoły trakcyjne Flirt produkcji Stadler. Technika Transportu Szynowego, 5, 3–44.
Graff, M. (2016a). Nowoczesne elektryczne zespoły trakcyjne w obsłudze ruchu regionalnego i dalekobieżnego w Polsce w 2015 r. Technika Transportu Szynowego, 1–2, 22–33.
Graff, M. (2016b). Spalinowe wagony i zespoły trakcyjne w obsłudze ruchu regionalnego w Polsce. Technika Transportu Szynowego, 6, 12–23.
Graff, M. (2017). Przemysł taboru szynowego w Polsce. Technika Transportu Szynowego, 9, 17–34.
Graff, M. (2021). Producenci taboru kolejowego oraz nowe pojazdy szynowe w Polsce. Problemy Kolejnictwa, 192, 17–47.
Graff, M., Raczyński, J. (2016). Zespoły Flirt3 dla PKP Intercity. Technika Transportu Szynowego, 1–2, 54–58.
Gruszczyński, J. (1987). Eksploatacja taboru kolejowego. Warszawa: Wyd. Komunikacji i Łączności.
Heller, P. (2017) Kolejová vozidla I. Plzeň: Západočeská univerzita.
Heller, P. (2019) Kolejová vozidla II. Plzeň: Západočeská univerzita.
Heller, P. (2021) Kolejová vozidla III. Plzeň: Západočeská univerzita.
Ilostan pojazdów trakcyjnych (2022, 30 listopada). Pozyskano z: https://ilostan.forumkolejowe.pl/ (dostęp: 30 listopada 2022).
Kouwenhoven, M., de Jong, G. (2018). Value of travel time as a function of comfort. Journal of Choice Modelling, 28, 97–107. doi: https://doi.org/10.1016/j.jocm.2018.04.002.
Kowalski, S., Sowa, A. (2007). Klasyfikacja metod diagnostyki technicznej stosowana w zakładzie napraw taboru kolejowego. Problemy Eksploatacji, 2, 65–76.
Kroma, R., Sosiński, J., Zintel, K. (2012). Normalnotorowe wagony silnikowe PKP 1945–1990. Poznań: Kolpress.
Kroma, R., Sosiński, J., Zintel, K. (2014). Normalnotorowe wagony silnikowe PKP 1991–2013. Poznań: Kolpress.
Kucharski, M. (2007). Zmodernizowane jednostki serii EW60. Świat Kolei, 7, 20–23.
Kukulski, J. (2012). Nowoczesne rozwiązania w kolejowym taborze pasażerskim. Problemy Kolejnictwa, 154, 61–74.
Kukulski, J., Groll, W. (2009). Nowoczesny tabor do przewozów międzyaglomeracyjnych. Problemy Kolejnictwa, 148, 82–118.
Lalik, M. (2008a). Podstawowe wymagania dla wagonów pasażerskich przystosowanych do przewozu osób o ograniczonych możliwościach ruchowych – według TSI PRM. Problemy Kolejnictwa, 147, 33–47.
Lalik, M. (2008b). Tabor szynowy do przewozów aglomeracyjnych. Problemy Kolejnictwa, 148, 119136.
Long Term Passenger Rolling Stock. Strategy for the Rail Industry (2018). London: Rail Delivery Group.
Mężyk, A. (2011). Uwarunkowania i efekty reform kolei. Radom: Politechnika Radomska.
Moczarski, M. (2008). Podatność obsługowa pojazdów szynowych – istota, znaczenie, metody oceniania. Problemy Kolejnictwa, 147, 74–108.
Mohammadi, A., Amador-Jimenez, L., Nasiri F. (2020). A multi-criteria assessment of the passengers’ level of comfort in urban railway rolling stock. Sustainable Cities and Society, 53, 101892. doi: https://doi.org/10.1016/j.scs.2019.101892
Poliński, J. (2011). Dostosowywanie kolei polskich do przewozu osób niepełnosprawnych oraz rola Instytutu Kolejnictwa w tym procesie. Problemy Kolejnictwa, 153, 59–81.
Raczyński, J. (2007). Czynniki decyzyjne w procesie zakupu taboru kolejowego. Technika Transportu Szynowego, 4, 38–45.
Ross, D. (2005). Encyklopedie lokomotiv a vlaků. Praga: Ottovo nakladatelství s.r.o.
Rocznik statystyczny (1990, 1995, 2000). Warszawa: GUS.
Rozporządzenie Komisji (UE) NR 321/2013 z dnia 13 marca 2013 r. dotyczące technicznej specyfikacji interoperacyjności odnoszącej się do podsystemu „Tabor – wagony towarowe” systemu kolei w Unii Europejskiej.
Rozporządzenie Komisji (UE) nr 1302/2014 z dnia 18 listopada 2014 r. w sprawie technicznej specyfikacji interoperacyjności odnoszącej się do podsystemu „Tabor – lokomotywy i tabor pasażerski” systemu kolei w Unii Europejskiej.
Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2018/545 z dnia 4 kwietnia 2018 r. ustanawiające uzgodnienia praktyczne na potrzeby procesu udzielania zezwoleń dla pojazdów kolejowych i zezwoleń dla typu pojazdu kolejowego zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/797.
Siwiec, J. (2021). Zastosowanie wodorowych ogniw paliwowych w transporcie kolejowym. Problemy Kolejnictwa, 190, 53–57.
Skalski, S. (2012). Zespoły Flirt dla Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej. Technika Transportu Szynowego, 10, 23–26.
Soczówka, A. (2008). Pociągiem do Zakopanego, czyli krok w stronę polityki zrównoważonego rozwoju w transporcie. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, 10, 408–422.
Terczyński, P. (2003). Autobusy szynowe na torach PKP. Świat Kolei, 12, 12–15.
Terczyński, P. (2004). Autobusy szynowe w lokalnej komunikacji w Polsce. Technika Transportu Szynowego, 1–2, 31–37.
Terczyński, P. (2005). Elektryczny wagon silnikowy serii EN81. Świat Kolei, 11, 12–15.
Terczyński, P. (2008). Wagony i zespoły spalinowe w obsłudze ruchu regionalnego na PKP. Świat Kolei, 9, 12–21.
Terczyński, P. (2010). Elektryczne zespoły trakcyjne w Polsce – stan obecny i bliska perspektywa. Technika Transportu Szynowego, 5–6, 13–20.
Terczyński, P. (2012). Elektryczne zespoły trakcyjne rodziny Elf. Świat Kolei, 3, 26–33.
Terczyński, P. (2017a). Atlas lokomotyw elektrycznych. Poznań: Kolpress.
Terczyński, P. (2017b). Atlas lokomotyw spalinowych. Poznań: Kolpress.
Tułecki, A. (2005). Modele decyzyjne w odnowie parku spalinowych modeli trakcyjnych. Technika Transportu Szynowego, 9, 69–73.
Transport – wyniki działalności (2005–2020). (2006–2021) Warszawa: GUS.
Urząd Transportu Kolejowego, ETCS (2022, 28 listopada). Pozyskano z: https://www.utk.gov.pl/pl/interoperacyjnosc/ertms/etcs/17422,ETCS.html
Urząd Transportu Kolejowego, Druk „TT” – Dane o taborze kolejowym towarowym (2023, 20 stycznia). Pozyskano z: https://utk.gov.pl/pl/dokumenty-i-formularze/sprawozdania/formularze/18880,Druk-TT-Dane-o-taborze-kolejowym-towarowym.html
Wodzicki, R. (2005). Elektryczny zespół trakcyjny typu 14WE. Świat Kolei, 12, 12–15.
Wojtkiewicz, S., Bocheński, T. (2018). Rozwój przemysłu taboru kolejowego w Polsce na przełomie XX i XXI wieku. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 32(3), 158–173.
Wróbel, I. (2019). Poprawa dostępności transportu kolejowego dla osób z niepełnosprawnościami. Problemy Kolejnictwa, 182, 83–94.
Wykaz pojazdów kolejowych zarejestrowanych w Polsce. (2018). Pozyskano z: https://utk.gov.pl/pl/dokumenty-i-formularze/opracowania-urzedu-tran/14539,Wykaz-pojazdow-kolejowych-zarejestrowanych-w-Polsce.html
Zajfert, M. (2013a). Dostęp do taboru kolejowego barierą rozwoju rynku przewozów pasażerskich w Polsce. Internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny, 4(2), 89–109.
Zajfert, M. (2013b). Kolejowe przewozy pasażerskie o charakterze użytku publicznego – doświadczenia ostatnich 20 lat transformacji kolei w Polsce. Studia Ekonomiczne, 3(78), 456–481.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2023 Studies of the Industrial Geography Commission of the Polish Geographical Society
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Articles are published under the terms of the Creative Commons License (CC BY-ND 4.0; Attribution– NoDerivs).
