Technologie Przemysłu 4.0 i ich wykorzystanie w organizacji z perspektywy przedstawicieli pokolenia Z w Polsce
DOI:
https://doi.org/10.24917/20801653.394.2Słowa kluczowe:
przemysł 4.0, sztuczna inteligencja, automatyzacja, pokolenie Z, kompetencje cyfrowe, technologieAbstrakt
Przemysł 4.0 wprowadza zmiany w funkcjonowaniu organizacji i obejmuje wszystkie aspekty ich działalności. Kluczowe technologie, takie jak sztuczna inteligencja, robotyzacja i automatyzacja, są postrzegane jako fundament przyszłego rozwoju, który umożliwia organizacjom zwiększenie efektywności operacyjnej, optymalizację procesów oraz szybsze dostosowanie się do dynamicznych zmian rynkowych. Przeprowadzone badanie pokazuje, jak dużą świadomość znaczenia nowych technologii ma pokolenie Z. Jednocześnie respon-denci wskazują na potrzebę dalszego rozwoju kompetencji cyfrowych, których niedostatek może stanowić barierę w pełnym wykorzystaniu możliwości Przemysłu 4.0. Rosnące zagrożenia związane z cyberbezpieczeństwem stanowią kolejny istotny obszar zainteresowań pokolenia Z, które dostrzega konieczność inwestowania w specjalistów ds. ochrony danych i systemów informatycznych. Przemysł 4.0, choć wiąże się z wieloma wyzwaniami, otwiera przed organizacjami możliwość zwiększenia konkurencyjności oraz budowania zrównoważonej gospodarki przyszłości.
Downloads
Bibliografia
APA Group. (2024). Stan Przemysłu 4.0 w Polsce. Transformacja cyfrowa 2024. Pozyskano z: https://www.erp‑view.pl/images/artykuly/Stan_Przemys%C5%82u40_w_Polsce_2024. pdf [dostęp: 11.03.2025].
Bączyk‑Lesiuk, K., Patkowski, K., Zieliński, M. (2024). Polska edukacja w cieniu AI. Poznań: Polskie Towarzystwo Ekonomiczne Oddział w Poznaniu.
Berbeka, J. (2016). Wirtualna i rozszerzona rzeczywistość a zachowania konsumentów. Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 303, 84–101.
Bin Afif, M., Bin Afif, A., Apostoleris, H., Gandhi, K., Dadlani, A., Al Ghaferi, A., Torgersen, J., Chiesa, M. (2022). Ultra‑Cheap Renewable Energy as an Enabling Technology for Deep Industrial Decarbonization via Capture and Utilization of Process CO2 Emissions. Energies, 15(14).
Bitkom. (2016). Implementation Strategy Industrie 4.0: Report on the results of the Industrie 4.0 Platform. Pozyskano z: https://www.bitkom.org/Bitkom/Publikationen/Implementation-Strategy‑Industrie‑40‑Report‑on‑the‑results‑of‑the‑Industrie‑40‑Platform.html (dostęp: 15.01.2025).
Całek, A. (2021). Pokolenie Z – próba diagnozy. Zeszyty Prasoznawcze, 64, 1(245), 105–108. Carmigniani, J., Furht, B., Anisetti, M., Ceravolo, P., Damiani, E., Ivkovic, M. (2011). Augmented Reality Technologies, Systems and Applications. Multimedia Tools Applications, 51, 341–377. Chen, K.S., Huang, M.C., Yu, C.M., Chen, H.Y. (2022). Quality‑Based Supplier 2 Selection Model for Products with Multiple Quality Characteristics. Sustainability, 14, 3.
Culot, G., Nassimbeni, G., Orzes, G., Sartor, M. (2020). Behind the definition of Industry 4.0: Analysis and open questions. International Journal of Production Economics, 226. doi: https://doi. org/10.1016/j.ijpe.2020.107617
Cséfalvay, Z. (2020). Robotization in Central and Eastern Europe: catching up or dependence?. European Planning Studies, 1–20.
Czerwińska, M., Bojar, E. (2021). Model akceptacji internetowych informacji zdrowotnych przez przedstawicieli pokolenia Z. Wyniki badań pilotażowych. Przegląd Organizacji, 4, 31–40.
Draganidis, F., Mentzas, G. (2006). Zarządzanie oparte na kompetencjach: przegląd systemów i podejść. Information Management & Computer Security, 14(1), 51–64.
Dwivedi, Y.K., Rana, N.P., Jeyaraj, A. (2019). Re‑examining the Unified Theory of Acceptance and Use of Technology (UTAUT): Towards a Revised Theoretical Model. Information Systems Frontiers, 21, 719–734. doi: https://doi.org/10.1007/s10796‑017‑9774‑y
Enke, J. (2018). Industrie 4.0 – Competencies for a modern production system. A curriculum for Learning Factories. Procedia Manufacturing, 23, 267–272.
Furmanek, W. (2018). Najważniejsze idee czwartej rewolucji przemysłowej. Dydaktyka Informatyki, 13.
Glas, A.H., Kleemann, F.C. (2016). Wpływ Przemysłu 4.0 na zarządzanie zakupami i dostawa-mi: analiza koncepcyjna i jakościowa. International Journal of Business and Management Invention, 5(6), 55–66.
Götz, M. (2018). Przemysł czwartej generacji (przemysł 4.0) a międzynarodowa współpraca gospodarcza. Ekonomista, 4, 385–403.
Grabiwoda, B. (2019). E‑konsumenci jutra. Pokolenie Z i technologie mobilne. Łódź: Wydawnictwo Nieoczywiste.
Hyun, M.Y., Lee, S., Hu, C. (2009). Mobile‑Mediated Virtual Experience in Tourism: Concept, Typology and Applications. Journal of Vacation Marketing, 15(2), 149–164.
Jałowiec, T., Wojtaszek, H. (2022). Analysis of directional activities for Industry 4.0 in the exam-ple of Poland and Germany. Sustainability, 14(7), 1–25.
Jasica, G., Heinrich, M. (2012). Kształtowanie jakości wyrobu w procesie produkcyjnym. Problemy Eksploatacji, 2, 79–91.
Jędrzejczyk, W., Koncepcja przemysłu 4.0 jako źródło innowacyjnych przemian w przedsiębi-orstwach przemysłowych – realia polskie. W: Z. Malara, M. Rutkowska (red.), Innowacje w dobie technologii IT. Obszary – koncepcje – narzędzia. Wrocław: Politechnika Wrocławska, 147–154.
Jodkowska, L. (2011). Rozwój technologii proekologicznych jako motor postępu i rozwoju gosp-odarczego. Journal of Agribusiness and Rural Development, 2(20), 35–45.
Juszczyk, O., Shahzad, K. (2022). Blockchain Technology for Renewable Energy: 29 Principles, Applications and Prospects. Energies, 13.
Kowalczyk, L. (2017). Cyfryzacja w procesie postępu cywilizacyjnego i jej współczesna rola w in-nowacyjności. Prace Naukowe WSZIP, 43(4), 9–46.
Kukla, D., Nowacka, M. (2019). Charakterystyka podejścia do pracy przedstawicieli pokolenia Z – praca w systemie wartości młodych. Cz. 1. Edukacja Ustawiczna Dorosłych, 3, 120–130.
Kwiatkowski, T., Gwosdz, K., Baron, M. (2024). Cyfrowi przedsiębiorcy w Przemyśle 4.0.: komunikat z badania przedsiębiorstw przemysłowych z województw dolnośląskiego, śląskiego i podkar-packiego. Kraków: Uniwersytet Jagielloński. Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej.
Łapuńka, I., Marek‑Kołodziej, K. (2017). Zarządzanie 3.0 w Przemyśle 4.0. Przedsiębiorczość i Zarządzanie, XVIII(10), 23–36.
Lee, J. (2013). Industry 4.0 in Big Data Environment. German Harting Magazine, 8–10.
Lee, J., Bagheri, B., Kao, H. (2015). A Cyber‑Physical Systems architecture for Industry 4.0‑based manufacturing systems. Manufacturing Letters, 3, 1, 18–23.
Lipski, J. (2015). Internet rzeczy w zastosowaniu do sterowania produkcją. Innowacje W Zarządzaniu i Inżynierii Produkcji, 2, 755–766.
Łobaziewicz, M. (2019). Zarządzanie inteligentnym przedsiębiorstwem w dobie przemysłu 4.0. Toruń: Dom Organizatora.
Małagocka, K., Bieda, R., 4P Cyberbezpieczeństwa: Personalizowane ataki, Pole Bitwy, Przyszłość technologii i Prawo. W: M. Ciszewska‑Mlinarič (red.), Przyszłość jest dziś. Trendy kształtujące biznes, społeczeństwo i przywództwo. Warszawa: Akademia Leona Koźmińskiego, 119–130.
Mbatha, B. (2024). Diffusion of Innovations: How Adoption of New Technology Spreads in Society. W: D. Ocholla, O.B. Onyancha, A.O. Adesina, Information, Knowledge, and Technology for Teaching and Research in Africa. Synthesis Lectures on Information Concepts, Retrieval, and Services. Springer. doi: https://doi.org/10.1007/978‑3‑031‑60267‑2_1
Messyasz, K. (2021). Pokolenie Z na rynku pracy – strukturalne uwarunkowania i oczekiwania. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica, 76, 97–114.
Michalski, R., Drożyner, P. (2004), Sztuczna inteligencja w monitorowaniu stanu technicznego maszyn rolniczych. Diagnostyka, 30, 27–34.
Mielczarek, J. (2019). Technologie kwantowe a cyberbezpieczeństwo. Pozyskano z: https://cy-berdefence24.pl/polityka‑i‑prawo/technologie‑kwantowe‑a‑cyberbezpieczenstwo‑analiza (dostęp: 13.12.2024).
Moczydłowska, J.M. (2023). Przemysł 4.0 (?). Ludzie i technologie. Warszawa: Difin.
Mustafa, A.S., Garcia M.B. (2021). Theories Integrated With Technology Acceptance Model (TAM) in Online Learning Acceptance and Continuance Intention: A Systematic Review. 1st Conference on Online Teaching for Mobile Education (OT4ME), Alcalá de Henares, Spain, 2021, 68–72. doi: https://doi.org/10.1109/OT4ME53559.2021.9638934
Muster, R. (2020). Pokolenie „Z” na współczesnym rynku pracy w opiniach pracodawców. Humanizacja Pracy, 1, 131–146.
Nowakowska, P. (2023). Nowe technologie w rozwoju i zarządzaniu przedsiębiorstwem. Zarządzanie Innowacyjne w Gospodarce i Biznesie, 36, 63–74.
Paprocki, W. (2016). Koncepcja Przemysłu 4.0 i jej zastosowanie w warunkach gospodarki cy-frowej. W: J. Gajewski, W. Paprocki, J. Pieriegud, Cyfryzacja gospodarki i społeczeństwa – szanse i wyzwania dla sektorów infrastrukturalnych. Gdańsk: Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, Gdańska Akademia Bankowa.
Pauluk, M. (2020). Nowoczesne technologie projektowania systemów automatyki. Pomiary Automatyka Robotyka, 4, 85–91.
Pawlak, M. (2007). Automatyzacja procesów przemysłowych. Prace Naukowe Instytutu Maszyn, Napędów i Pomiarów Elektrycznych Politechniki Wrocławskiej, 60, 11–12.
Pietrewicz, L. (2018). Technologia i organizacja w blockchainie. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 538, 337–346.
Płuciński, M., Mularczyk, K. (2016). Przemysł 4.0 w polskich przedsiębiorstwach produkcy-jnych – szanse i zagrożenia. Przedsiębiorczość́ i Zarządzanie, XVII, 7, II, 311–320.
Poszytek, P., Lis, M., Jefmański, B., Fila, J., Jeżowski, M., Kotelska, J. (2024). Transformacja cyfrowa przedsiębiorstw w dobie Przemysłu 4.0. Dąbrowa Górnicza: Akademia WSB.
Poznańska, K., Janiszewski, J.M. (2024). Zrównoważony rozwój a ekoinnowacyjność przedsiębi-orstw w Polsce. Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów, 197, 27–37.
Racka, K. (2016). Big Data – znaczenie, zastosowania i rozwiązania technologiczne. Zeszyty Naukowe PWSZ w Płocku. Nauki Ekonomiczne, XXIII, 311–323.
Ramdhani, M.A., Aulawi, H., Ikhwana, A., Mauluddin, Y. (2017). Model of Green Technology Adaptation in Small and Medium‑Sized Tannery Industry. Journal of Engineering and Applied Sciences, 12(4), 954–962.
Schmidt, R., Möhring, M., Härting, R.C., Reichstein, C., Neumaier, P., Jozinovi, P. (2015). Industry 4.0 – Potentials for Creating Smart Products: Empirical Research Results. W: W. Abramowicz, Business Information Systems. Cham: Springer International Publishing, 16–27.
Siemens. (2024). Digi Index 2024. Poziom digitalizacji produkcji w Polsce – średnie i duże firmy. Warszawa.
Ślusarczyk, B. (2019). Potencjalne rezultaty wprowadzania koncepcji Przemysłu 4.0 w przed-siębiorstwach. Przegląd Organizacji, 1(948), 4–10.
Soldaty, A. (2017). Czwarta rewolucja przemysłowa i Przemysł 4.0. Control Engineering Polska, 9, 11–12.
Stankiewicz‑Mróz, A. (2020). Percepcja elastyczności pracy studentów jako reprezentantów pokolenia Z oraz pracodawców z sektora MŚP. Zarządzanie Zasobami Ludzkimi, 132, 1, 49–63.
Stor, M., Domaradzka, A. (2020). Zarządzanie kapitałem ludzkim 4.0 – wyzwania organizacyjne i kompetencyjne w perspektywie menedżerskiej. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.
Świerkosz‑Hołysz, M. (2016). Pokolenie Z wkracza na rynek pracy. Społeczeństwo i Edukacja. Międzynarodowe Studia Humanistyczne, 2(21), 439–447.
Tapscot, D. (2008). Grown Up Digital: How the Generation Is Changing Your World. New York: McGraw Hill Professional.
Tomaszuk, A., Wasiluk, A. (2023). Pokolenie Z – perspektywa zaufania do przełożonych i współpracowników. Przegląd Organizacji, 2, 31–40.
Walicka, M., Czemiel‑Grzybowska, W. (2023). Sztuczna inteligencja w zarządzaniu kapitałem przedsiębiorstwa w dobie Przemysłu 5.0. Akademia Zarządzania, Wydział Zarządzania Politechniki Białostockiej, 7, 109–125.
Warszycki, M. (2019). Wykorzystanie sztucznej inteligencji do rpedykcji emocji konsumentów. Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów SGH, 173, 111–121.
Witmer, B.G., Singer, M.J. (1998). Measuring Immersion in Virtual Environments, (ARI Technical Report 1014). Alexandria, VA: U.S. Army Research Institute for the Behavioral and Social Sciences.
Woliński, B. (2016). Koncepcja „Industry 4.0”, jako strategia reindustrializacji i wdrożenia pro-cesów produkcyjnych kolejnej generacji. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 308, 115–127.
Zakrzewska, B. (2019). Zrównoważony rozwój a jakość życia. Autobusy, 4, 38–41.
Zdun, M. (2023). Rewolucja przemysłowa 4.0 jako nowy kontekst alienacji w życiu społeczno-gospodarczym. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 37(2), 36–48.
Żarczyńska‑Dobiesz, A., Chomątowska, B. (2016). Zarządzanie pracownikami z pokolenia para-doksów. Nauki o Zarządzaniu, 2, 27, 196–206.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Artykuły publikowane są zgodnie z warunkami licencji Creative Commons (CC BY-ND 4.0; uznanie autorstwa-bez utworów zależnych).
