Wybrane przestrzenne aspekty restrukturyzacji przemysłu w Europie Środkowo-Wschodniej przed kryzysem gospodarczym 2008 roku
DOI:
https://doi.org/10.24917/20801653.322.3Słowa kluczowe:
kraje Europy Środkowo-Wschodniej, restrukturyzacja przemysłu, rozwój regionalnyAbstrakt
Artykuł ma na celu ocenę wybranych przestrzennych aspektów restrukturyzacji przemysłu w krajach Europy Środkowo-Wschodniej (EŚW) w okresie poprzedzającym kryzys gospodarczy w 2008 roku. Badania objęły zarówno porównawczą analizę procesów dezindustrializacji na poziomie krajowym, jak i zmiany znaczenia sektora przemysłowego w podregionach NUTS3 krajów EŚW. W szczególności zidentyfikowano te regiony, które z jednej strony odniosły sukces gospodarczy mierzony dynamiką wzrostu PKB w porównaniu do średniej krajowej, a z drugiej - odnotowały wzrost znaczenia przemysłu w strukturze wartości dodanej brutto. Trzy z nich objęte zostały pogłębionymi badaniami jakościowymi w ramach studiów przypadku, które miały na celu wskazanie czynników rozwoju, w tym roli instytucji i interwencji zewnętrznej w procesach restrukturyzacji gospodarczej. Badania pokazały, że skala sukcesu regionów, które przeszły udaną restrukturyzację przemysłu, była relatywnie niewielka. W procesach rozwoju tych regionów decydującą rolę odegrały czynniki egzogeniczne, w tym zwłaszcza napływ kapitału zagranicznego. Z kolei znaczenie czynników endogenicznych, takich jak wzrost innowacyjności przedsiębiorstw czy też rozwój małych i średnich firm, było w badanym okresie stosunkowo niewielkie. Istotna okazała się natomiast rozwinięta współpraca między głównymi interesariuszami rozwoju regionalnego i lokalnego, skutkująca właściwie sformułowanymi strategiami rozwoju układów terytorialnych objętych badaniami.Downloads
Metrics
Bibliografia
Blažek, J., Bečicová, I. (2014). Moravian-Silesian Region (Subregion Nuts 3) as an Example of a Successful Transformation – Case Study Report. GRINCOH Working Paper Series, Paper No.6.03.01.03.
Braudel, F. (1970). History and the social sciences: The long term. Social Science Information, 9(1), 144–174.
Ciffolilli, A., Condello, S., Pompili, M., Roemish, R. (2015). Geography of Expenditure. Final Report. Work Package 13. Ex post evaluation of Cohesion Policy programmes 2007–2013, focusing on the European Regional Development Fund (ERDF) and the Cohesion Fund (CF). European Commission.
Constantin, D., Goschin Z. (2014). The Alba County (Subregion Nuts 3) as an Example of a Successful Transformation – Case Study Report. GRINCOH Working Paper Series, Paper No. 6.03.01.01.
Domański, B. (2003). Industrial change and foreign direct investment in the postsocialist economy: the case of Poland. European and Regional Studies, 10(2), 99–118.
Domański, B. (2015). Współczesne procesy przemian regionalnych przemysłu Polski – próba interpretacji.
Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 29(4), 40–53.
Eurostat (2017, 1 grudnia). Pozyskano z http://ec.europa.eu/eurostat/
Gierańczyk, W. (2008). Problematyka definiowania zmian w tendencjach lokalizacyjnych przedsiębiorstw przemysłowych w dobie globalizacji. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 11, 86–97.
Gierańczyk, W. (2014). Economic situation in the manufacturing sector as an example of modern research in industrial geography in Poland. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 25, 38–55.
Gierańczyk, W., Rachwał, T. (2012). Structural Changes in the Industry of Poland Aagainst the Background of Eastern European Union States. Quaestiones Geographicae, 31(2), 83–93.
Gilowska, Z., Gorzelak, G., Jałowiecki, B., Sobczak, K. (1998). Kierunki polityki regionalnej Polski. Studia Regionalne i Lokalne, 57.
Gorzelak, G. (1995). Transformacja systemowa a restrukturyzacja regionalna. Warszawa: EUROREG, Uniwersytet Warszawski.
Gorzelak, G. (2003). Bieda i zamożność regionów. Założenia, hipotezy, przykłady. Studia Regionalne i Lokalne, 1(11), 37–59.
Gust-Bardon, N.I. (2014). Regional development in the context of an innovation process. International Journal of Innovation and Regional Development, 5(4–5), 349–366.
Haugh, D., Mourougane, A., Chatal, O. (2010). The automobile industry in and beyond the crisis. OECD Economics Department Working Papers, No. 745. Paris: OECD Publishing.
Jaklič, A., Svetličič, M. (2003). Enhanced Transition Through Outward Internationalization: Outward FDI by Slovenian Firms. Hampshire: Ashgate.
Kostrubiec, B. (2006). Delokalizacja przedsiębiorstw – przejaw światowej samoregulacji. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 8, 37–46.
Kukliński, A., Jałowiecki, B. (red.) (1991). Restrukturyzacja regionów jako problem współpracy europejskiej. Studia Regionalne i Lokalne, 34.
McMillan, M.S., Rodrik, D. (2011). Globalization, structural change and productivity growth. NBER Working Paper No. 17143. Cambridge, MA: National Bureau of Economic Research.
Mikołajewicz, Z. (1995). Procesy restrukturyzacji przemysłu w regionach. Opole: Uniwersytet Opolski.
Olsen, K.B. (2006). Productivity impacts of offshoring and outsourcing. A review. STI Working Paper 1, OECD.
Poniatowska-Jaksch, M. (2006). Przemysłowe bezpośrednie inwestycje zagraniczne źródłem konkurencyjności regionu. Warszawa: Szkoła Główna Handlowa.
Rachwał, T. (2010). Struktura przestrzenna i działowa przemysłu Polski na tle Unii Europejskiej w dwudziestolecie rozpoczęcia procesów transformacji systemowej, Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 16, 105–124.
Rachwał, T. (2011a). Industrial restructuring in Poland and other European Union states in the era of economic globalization. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 19, 1–10.
Rachwał, T. (2011b). Transformations of the Employment Structure as an Expression of the Transformation of Polish Industry against the Background of the European Union. Bulletin of Geography. Socio-economic series, 15(15), 5–25.
Rachwał, T. (2011c). Wpływ kryzysu na zmiany produkcji przemysłowej w Polsce. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 17, 99–113.
Rachwał, T. (2015). Structural changes in Polish industry after 1989. Geographia Polonica, 88(4), 575–605.
Rachwał, T., Wiedermann, K., Kilar, W. (2009). Rola przemysłu w gospodarce układów regionalnych Unii Europejskiej. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 14, 31–42.
Radło, M.J., Spałek, P. (2017). Deklarowana i rzeczywista polityka przemysłowa Polski w świetle danych o pomocy publicznej w latach 2007–2014. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 31(1), 7–23.
Radosevic, S., Rozeik, A. (2005). Foreign Direct Investment and Restructuring in the Automotive Industry in Central and East Europe. Economics Working Papers, 53.
Scott, J., Szalai, B. (2014). The Komárom-Esztergom County (Subregion Nuts 3) as an Example of a Successful Transformation – Case Study Report. GRINCOH Working Paper Series, Paper No. 6.03.01.02.
Smętkowski, M. (2008). Rola specjalnych stref ekonomicznych w kształtowaniu struktury przestrzennej przemysłu w Polsce. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 10, 204–216.
Smętkowski, M. (2013). Rozwój regionów i polityka regionalna w krajach Europy Środkowo- Wschodniej w okresie transformacji i globalizacji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Smętkowski, M., (2018) The role of exogenous and endogenous factors in the growth of regions in Central and Eastern Europe: the metropolitan/non-metropolitan divide in the pre- and post-crisis era. European Planning Studies, 26(2), 256–278.
Smętkowski, M., Gorzelak, G., Kozak, M., Olechnicka, A., Płoszaj, A., Wojnar, K. (2011). The European Metropolises and their regions: from Economic Landscape to Metropolitan Networks. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Stimson, R.J., Stough, R., Nijkamp, P. (red.) (2011). Endogenous regional development: perspectives, measurement and empirical investigation. Edward Elgar Publishing.
Stryjakiewicz, T. (1999). Adaptacja przestrzenna przemysłu w Polsce w warunkach transformacji. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
Tkocz, M. (2001). Restrukturyzacja przemysłu regionu tradycyjnego. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Ulbrych, M. (2014). Znaczenie przemysłu w gospodarce i polityce regionalnej Unii Europejskiej. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 26, 31–45.
Wieloński, A., Bazydło, A. (2002). Proces integracji z Unią Europejską a przemiany strukturalne w przemyśle Polski. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 41, 19–24.
Wishlade, F. (2003). Regional State Aid and Competition Policy in the EU. Alphen, Londyn: Kluwer.
Zioło, Z. (2008). Procesy transformacji przemysłowych układów przestrzennych na tle zmieniającego się otoczenia. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 10, 11–22.
Zioło, Z. (2010). Uwarunkowania kształtowania się procesów transformacji przemysłu i usług. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 15, 45–60.
Zioło, Z. (2017). Wpływ przemysłu i usług na rozwój społeczno-gospodarczy układów przestrzennych. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 31(4), 7–24.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Artykuły publikowane są zgodnie z warunkami licencji Creative Commons (CC BY-ND 4.0; uznanie autorstwa-bez utworów zależnych).
