Bezpośrednie inwestycje zagraniczne a procesy globalizacji

Abstract

Jednym z najpopularniejszych i najmodniejszych pojęć występujących w literaturze fachowej oraz w środkach masowego przekazu jest pojęcie globalizacji. Prawdopodobnie po raz pierwszy pojawiło się w 1959 r. w „The Economist” (Bogunia-Borkowska, Śleboda 2003). Od początku lat 80. obserwujemy dynamiczny wzrost procesów globalizacji, których konsekwencje dotyczą większości dziedzin życia. Z jednej strony następstwem procesów globalizacji jest szeroko rozumiana homogenizacja i uniformizacja gospodarki światowej, a z drugiej strony procesy globalizacji są przyczyną postępującego różnicowania się gospodarek, wysokości dochodów czy szans poszczególnych firm na arenie międzynarodowej. Istnieje powszechna zgoda, że głównymi beneficjentami procesów globalizacji są korporacje międzynarodowe, których rola i znaczenie ciągle wzrasta. Obecnie 52 korporacje transnarodowe zaliczane są do 100 największych gospodarek funkcjonujących na świecie (Bielawski 2000). Szacuje się, że obecnie działa około 60 tys. korporacji transnarodowych dysponujące ponad pół milionem filii, łącznie zatrudniające ponad 6 mln pracowników (World Investment Report 1999). Dynamiczny rozwój korporacji transnarodowych dokonuje sięprzede wszystkim poprzez bezpośrednie inwestycje zagraniczne (biz), zaliczane do waż-niejszych elementów światowych przepływów finansowych. Szacuje się, że wielkość światowego handlu jest ponad 15-krotnie wyższa w stosunku do biz, jednak średnioroczna dynamika wzrostu inwestycji jest kilkakrotnie wyższa (25-30% rocznie) od średniorocznej dynamiki wzrostu światowego handlu (Kisiel-Łowczyc 2000)...