Struktura przestrzenna przemysłu według intensywności B+R w okresie kryzysu gospodarczego. Przykład przemian zachodzących w aglomeracjach krakowskiej i wrocławskiej w latach 2018–2021
DOI:
https://doi.org/10.24917/20801653.371.3Słowa kluczowe:
aglomeracja krakowska, aglomeracja wrocławska, dekoniunktura gospodarcza, działalność przemysłowa, koncentracja, intensywność prac B R, struktura przestrzenna przemysłuAbstrakt
Współczesny rozwój gospodarki opartej na wiedzy i technologii sprawia, iż niezwykle ważne stają się analizy i oceny struktur gospodarki pod względem stopnia jej nowoczesności. W okresach dekoniunktury gospodarczej, badania odnoszące się do innowacyjności podmiotów gospodarczych nabierają szczególnego znaczenia w perspektywie uwarunkowań procesu rozwoju gospodarczego. Celem przeprowadzonych badań była analiza i ocena zmian przestrzennych w rozmieszczeniu podmiotów przemysłu przetwórczego ze względu na poziom jego innowacyjności w dwóch polskich aglomeracjach (krakowskiej i wrocławskiej) w latach 2018-2021, tj. obejmujących głównie okres kryzysu pandemicznego Covid-19. Zmiany w strukturze przestrzennej przemysłu zostały zaprezentowane z wykorzystaniem klasyfikacji przetwórstwa przemysłowego według intensywności R&D w układzie techniki wysokiej, średnio-wysokiej, średnio-niskiej i niskiej zarówno w ujęciu statycznym jak i dynamicznym. Do analizy i identyfikacji stopnia koncentracji i specjalizacji przestrzennej przemysłu wykorzystano metody ilościowe. Przeprowadzone badania wykazały, że dekoniunktura gospodarcza wynikająca ze wspominanego kryzysu, miała niewielki wpływ na badane zjawisko. Zanotowane zmiany były analogiczne do zmian z lat wcześniejszych. Jedynym wyjątkiem, były odmienne trendy w rozmieszczeniu podmiotów przemysłowych niskiej techniki. Być może konsekwencje zaistniałych uwarunkowań gospodarczych będących następstwem okresu pandemicznego uwidocznią się dopiero w dłuższym horyzoncie czasowym.
Downloads
Metrics
Bibliografia
Arauzo, J.,M. (2005). Determinants of industrial location. an application for Catalan municipalities. Papers in Regional Science, 84, 105–120.
Bodenman, J. (2000). Firm characteristics and location: the case of the institutional investment advisory industry in the United States. Papers in Regional Science, 79, 33–56.
Brezdeń, P., Szmytkie, R. (2019). Current changes in the location of industry in the suburban zone of a post-socialist city. Case study of Wrocław (Poland), Tijdschrift voor Economische en Sociale Geografie, 110(2), 102–122.
Brezdeń, P. (2020). Innowacyjność a zmiany struktury przestrzennej przemysłu na przykładzie Śląska. Rozprawy Naukowe Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego, 46.
Brezdeń, P., Sikorski, D. (2021). Changes in the spatial patterns of industrial innovativeness in Dolnośląskie Voivodeship (Poland) in 2009–2019. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 35(2), 100–118. doi: https://doi.org/10.24917/10.24917/20801653.352.7
Brezdeń, P. (2022). Działalność przemysłowa w Polsce i zmiana jej struktury przestrzennej w czasie pandemii SARSCoV-2. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 36(2), 47–65. doi: https://doi.org/10.24917/20801653.362.3
Brouwer, E., Budil-Nadvornikova, H., & Kleinknecht, A. (1999). Are urban agglomerations a better breeding place for product innovation? An analysis of new product announcements. Regional Studies, 33(6), 541–549.
Campi, M.T.C., Blasco, A.S., & Marsal, E.V. (2004). The location of new firms and the life cycle of industries. Small Business Economics, 22 (3–4), 265–281.
Coenen L., Moodysson J., Martin H., (2014). Path Renewal in Old Industrial Regions: Possibilities and Limitations for Regional Innovation Policy. Regional Studies, 1–16.
Coll-Martínez, E., Moreno-Monroy, A.I., Arauzo Carod, J.M. (2016). Agglomeration of Creative Industries: an Intrametropolitan Analysis for Barcelona, Departament D’economia – Creip Facultat d’Economia i Empresa, file:///C:/Users/OEM/Downloads/Agglomeration_of_Creative_Industries_Eva_Coll_Mart_nez_et_al..pdf (dostęp: 23 kwietnia 2017).
Czech, K., Karpio, A., Wielechowski, M., Woźniakowski, T., Żebrowska-Suchodolska, D. (2020). Polska gospodarka w początkowym okresie pandemii Covid-19. Warszawa: Wydawnictwo SGGW.
Dolny Śląsk region innowacji. (2020). Mobilność przestrzenna, technologie informacyjno-komunikacyjne (ICT) oraz produkcja maszyn urządzeń/obróbka materiałów. Agencja Rozwoju Aglomeracji Wrocławskiej, Wrocław, https://pt.slideshare.net/Wroclaw/raport-mobilno-przestrzenna-technologie-informacyjnokomunikacyjne-ict-oraz-produkcja-maszyn-urzdzeobrbka-materiaw (dostęp: 2 luty 2022).
Ernst, M., Alexeev, M., Marer, P. (1996). Transforming the Core: Restructuring Industrial Enterprises in Russia and Central Europe. Oxford: Westview Press.
Filion, P. (2001). Suburban mixed-use centres and urban dispersion: what difference do they make?. Environment and Planning A, 33, 141–160. doi: https://doi.org/10.1068/a3375
Gurbała, M. (2004). Rola przemysłu zaawansowanej technologii w rozwoju regionalnym i lokalnym, praca magisterska napisana w Katedrze Geografii Gospodarczej pod kierunkiem naukowym prof. dra hab. Kazimierza Kucińskiego, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, https://ssl-kolegia.sgh.waw.pl/pl/KNoP/struktura/KGE/publikacje/Documents/rola_przemyslu_grubala_tresc.pdf (dostęp: 20 stycznia 2023).
Hordecka, A. (2017). Polityka gospodarcza w świetle przemian współczesnej myśli ekonomicznej. Perspektywy polityki gospodarczej. Prace i Materiały Instytutu Rozwoju Gospodarczego SGH, 90, 211–238.
Kourtit, K, Gordon, P. (2019). Spatial clusters and regional development. In: Handbook of regional growth and development theories: revised and extended, 2nd edn. Berlin: Springer.
Kudełko, J., Szmigiel, K., Wałachowski, K., Żmija, D. (2022). Koncepcja badania społeczno ekonomicznych konsekwencji i wyzwań pandemii. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 36(2), 27–46. https://doi.org/10.24917/20801653.362.2
Metropolia Krakowska – obraz terytorium. (2019). Raport opracowany przez firmę Go Global Group dla Stowarzyszenia Metropolia Krakowska, https://kma4business.metropoliakrakowska.pl/filemanager/photos/uploads/pages/59/36651596694687.pdf (dostęp: 20 stycznia 2023).
Męcina, J., Potocki, P. (2020). Ekspertyza 11. Wpływ COVID-19 na gospodarkę i rynek pracy w Polsce – wyciąg z raportu badawczego. Warszawa: Katedra Ustroju Pracy i Rynku Pracy, Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego.
Midelfart-Knarvik, K.H., Overman, H.G. (2002). Delocation and European integration: is structural spending justified?. Economic Policy, 17(35), 321–359.
Moriarty, B.M. (1991). Urban Systems, Industrial Restructuring, and the Spatial-Temporal Diffusion of Manufacturing Employment. Environment and Planning, 11, 1571–1588.
Morrill, R. (1992). Population redistribution within metropolitan regions in the 1980’ s: Core, satellite and exurban growth. Growth and Change, 3, 277–302.
Moszyński, M. (2007). Procesy delokalizacji we współczesnej gospodarce światowej szansa czy zagrożenie dla polskiego rynku pracy? W: D. Kopycińska (red.)., Wykorzystanie zasobów pracy we współczesnej gospodarce. Szczecin: Katedra Mikroekonomii Uniwersytetu Szczecińskiego, 38–48. Nauka i technika w 2016 r. (2018). Analizy statystyczne. Warszawa–Szczecin: GUS.
Poniatowska-Jaksch, M. (1998). Strefa podmiejska jako środowisko lokalizacji przedsiębiorstw przemysłowych (na przykładzie województwa stołecznego warszawskiego). W: K. Kuciński, (red.), Współczesne uwarunkowania lokalizacji przemysłu w Polsce. Warszawa: Szkoła Główna Handlowa, 434, 141–162.
Rachwał, T., Wiedermann, K., Kilar, W. (2009). Rola przemysłu w gospodarce układów regionalnych Unii Europejskiej. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 14, 31–42.
Renski, H. (2008). New Firm Entry, Survival, and Growth in the United States: A Comparison of Urban, Suburban, and Rural Areas. Journal of the American Planning Association, 75(1), 60–77.
Rudewicz, J. (2016). Zmiany kierunków użytkowania gruntów ze szczególnym uwzględnieniem terenów przemysłowych w wielkich miastach Polski i ich otoczeniu w latach 2005 i 2009 2014. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 30(2), 122–141.
Runge, A. (2016). Urban agglomerations and transformations of medium-sized towns in Poland. Environmental & Socio-economic Studies, 4(3), 41–55. doi: https://doi.org/10.1515/environ-2016-0017
Sikorski, D., Brezdeń, P. (2021). Contemporary Processes of Concentration and Specialization of Industrial Activity in Post-Socialist States as Illustrated by the Case of Wrocław and Its Suburbs (Poland). Land, 10, 11: 1140, 1–21. doi: https://doi.org/10.3390/land10111140
Sikorski, D., Szmytkie, R. (2021). Changes in the distribution of economic activity in Wrocław and its suburban area, 2008–2016. Bulletin of Geography. Socio-economic Series, 54(54), 33–48. doi: http://doi.org/10.2478/bog-2021-0031
Smętkowski, M., Jałowiecki, B., Gorzelak, G. (2009). Obszary metropolitalne w Polsce – diagnoza i rekomendacje. Studia Regionalne i Lokalne, 1(35), 52–73.
Śleszyński, P. (2013). Delimitacja Miejskich Obszarów Funkcjonalnych stolic województw. Przegląd Geograficzny, 85(2), 173–197.
Śleszyński, P. (2015). Problemy delimitacji miejskich obszarów funkcjonalnych w Polsce. Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 29, 37–53. doi: https://doi.org/10.14746/rrpr.2015.29.04
Zioło, Z. (2014). Wpływ kryzysu na kształtowanie struktury przestrzennej przemysłu. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 27, 9–37.
Zioło, Z. (2022). Wpływ pandemii na zmiany zachowań podmiotów gospodarczych. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 36(2), 7–26. doi: https://doi.org/10.24917/20801653.362.1
Winiarski, B. (2002). Polityka gospodarcza. Warszawa: Wydawnictwo PWN.
Vernon, R. (1960). Metropolis 1985. Interpretation of the findings of the New York metropolitan region study. Cambridge, MA: Harvard University Press.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Artykuły publikowane są zgodnie z warunkami licencji Creative Commons (CC BY-ND 4.0; uznanie autorstwa-bez utworów zależnych).
