Zmiany rozmieszczenia funkcji kontrolno – zarządczych na świecie w latach 2006-2018

Autor

  • Piotr Raźniak Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie
  • Anna Winiarczyk-Raźniak Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie https://orcid.org/0000-0002-5276-5297
  • Sławomir Dorocki Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie
  • György Csomós University of Debrecen

DOI:

https://doi.org/10.24917/20801653.363.1

Słowa kluczowe:

funkcja kontrolno-zarządcza, funkcje miasta, Forbes Global 2000, korporacje, siedziby zarządów

Abstrakt

Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie, czy przychody i funkcje kontrolno-zarządcze miast i wybranych państw i regionów funkcje te są wynikiem wzrostu firm już działających w danym mieście lub kraju, czy też przeniesienia siedziby ich zarządu. Określono również poziom zmian przychodów miast i wybranych regionów świata oraz ich funkcji kontrolno-zarządczych, które ukazują aktualną siłę miast i krajów w globalnej gospodarce. W tym celu przeanalizowano ich przychody i obliczono wskaźnik funkcji kontrolno-zarządczych bazujący na przychodach ze sprzedaży, zyskach, wartości rynkowej i wartości środków trwałych korporacji notowanych na liście Forbes Global 2000. Zauważono, iż spada znaczenie najsilniejszych dotychczas miast, takich jak Nowy Jork i Londyn, na rzecz Pekinu, który pełni obecnie najważniejsze funkcje kontrolno-zarządcze w światowej gospodarce. Również firmy chińskie najszybciej rozwijają się, deklasując japońskie, jednakże zmiany lokalizacji siedzib zarządów nie mają większego wpływu na funkcje kontrolno-zarządcze poszczególnych miast i państw. Biorąc pod uwagę, że w ostatnich latach zwiększyła się zarówno liczba jak i przychody firm, które zmieniły siedzibę zarządu, miasta mogą podjąć działania w kierunku zachęcenia największych korporacji do przeniesienia siedzib zarządów właśnie do nich.

Downloads

Download data is not yet available.

Metrics

Metrics Loading ...

Biogramy autorów

Piotr Raźniak - Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie

Piotr Raźniak, dr, adiunkt, Instytut Geografii, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie. Do jego zainteresowań badawczych należą problemy gospodarcze miast, hierarchie miast światowych, problemy funkcjonowania obszarów metropolitalnych oraz funkcje kontrolno-zarządcze miast kreowane przez korporacje.

Anna Winiarczyk-Raźniak - Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie

Anna Winiarczyk-Raźniak, dr, adiunkt, Instytut Geografii, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie. Do jej zainteresowań badawczych należą zagadnienia poziomu i jakości życia, rozwój i funkcjonowanie obszarów metropolitalnych, suburbanizacja, geografia społeczna krajów Ameryki Łacińskiej.

Sławomir Dorocki - Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie

Sławomir Dorocki, dr, absolwent studiów z zakresu geografii społeczno-ekonomicznej Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, doktor nauk humanistycznych w dyscyplinie historia (Instytut Europeistyki, Uniwersytet Jagielloński). Adiunkt w Instytucie Geografii Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Jego zainteresowania badawcze skupiają się wokół problematyki regionów i procesów regionalizacji społeczno-gospodarczej, ze szczególnym uwzględnieniem zróżnicowania przestrzeni europejskiej oraz procesów integracji europejskiej i uwarunkowań historycznych oraz zastosowaniem metod komputerowych i statystycznych w badaniach nad zróżnicowaniem przestrzeni.

György Csomós - University of Debrecen

György Csomós, professor, University of Debrecen, Faculty of Engineering, Department of Civil Engineering. György Csomós is an urban geographer and planner affiliated with the University of Debrecen, Hungary. He is a college professor in the Department of Civil Engineering and the coordinator of the Urban Systems Engineering master program. His research interests cover a wide range of topics including urban green spaces, sustainable urban development, smart cities, city networks, and spatial scientometrics. He is the head of City Science Research Lab at University of Debrecen. He regularly publishes in top-ranked journals.

Bibliografia

Beaverstock, J. V., Boardwell, J. T. (2000). Negotiating Globalization, Transnational Corporations and Global City Financial Centres in Transient Migration Studies. Applied Geography, 20(3), 277-304. doi:10.1016/S0143-6228(00)00009-6

Beaverstock, J.V., Smith, R.G., Taylor, P.J. (1999). A roster of world cities. Cities, 16(6), 445-458. doi:10.1016/S0264-2751(99)00042-6

Boguś, M., Dorocki, S. (2018). Międzynarodowe korporacje biotechnologiczne i farmaceutyczne na świecie. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego (Studies of the Industrial Geography Commission of the Polish Geographical Society), 32(2), 129-141.

Cârstea, V. (2013). Delocalization-the automotive industry's answer to cost reduction. Romanian Economic and Business Review, 180.

Csomós G, (2012). GaWC Data Set 26: Global Command and Control Centres, 2006/2009/2012 (http://www.lboro.ac.uk)

Csomós, G. (2013). The Command and Control Centers of the United States (2006/2012): An Analysis of Industry Sectors Influencing the Position of Cities. Geoforum, 12(50), 241-251.

Csomós, G. (2017). Cities as Command and Control Centres of the World Economy: an Empirical Analysis, 2006-2015. Bulletin Of Geography. Socio-Economic Series, 38, 7-26. http://dx.doi.org/10.1515/bog-2017-0031

Dorocki, S., Raźniak, P., Winiarczyk-Raźniak, A. (2019). Changes in the command and control potential of European cities in 2006-2016. Geographia Polonica, 92(3), 275-288 https://doi.org/10.7163/10.7163/GPol.0149

Forbes Global 2000 Report, www.forbes.com

Friedmann, J, (1986). The world city hypothesis. Development and Change, 17, 69-83.

Godfrey, B.J., Zhou, Y. (1999). Ranking World Cities: Multinational Corporations and the Global Urban Hierarchy. Urban Geography, 20(3), 268-281. doi:10.2747/0272-3638.20.3.268

Gunnigle, P., McGuine, D. (2001). Why Ireland? A qualitative review of the factors influencing the location of US multinationals in Ireland with particular reference to the impact of labour issues. Economic & Social Review, 32(1), 43-67.

Hall, P, (1966). The World Cities. London: Heinemann. doi: 10.1080/00420989120080651

Hayes, B.C., Dowds, L. (2006). Social contact, cultural marginality or economic self-interest? Attitudes towards immigrants in Northern Ireland. Journal of Ethnic and Migration Studies, 32(3), 455-476.

Hou, L., Li, K., Li, Q., Ouyang, M. (2021). Revisiting the location of FDI in China: A panel data approach with heterogeneous shocks. Journal of Econometrics, 221(2), 483-509. https://doi.org/10.1016/j.jeconom.2020.04.047

Kalogeresis, A., Labrianidis, L. (2010). Delocalization and development: empirical findings from selected European countries. Competition & Change, 14(2), 100-123.

Kapferer, J. N. (2012). Why luxury should not delocalize. European Business Review, 58-62.

Li, Z., Feng, Z. (2020). Mapping Urban Networks through Inter-Firm Investment Linkages: The Case of Listed Companies in Jiangsu, China. Sustainability. 12(1). doi: https://doi.org/10.3390/su12010089

Lüthi, S., Thierstein, A., Goebel V. (2010). Intra-firm and Extra-firm Linkages of the Knowledge Economy – The Case of the Mega-City Region of Munich. Global Networks, 10(1), 114-137. doi:10.1111/j.1471-0374.2010.00277.x

Pach, J. (2019). Istota rajów podatkowych w kontekście optymalizacji podatkowej polskich firm. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego (Studies of the Industrial Geography Commission of the Polish Geographical Society), 33(2), 142-159.

Pain, K. (2008). Looking for the 'Core' in Knowledge Globalization: The Need for a New Research Agenda. GaWC Reserch Bulletin, 286.

Parnreiter, C. (2014). Network or hierarchical relations? A plea for redirecting attention to the control functions of global cities. Tijdschrift voor Economische en Sociale Geografie, 105, 398-411.

Raźniak, P., Csomós, G., Dorocki, S., Winiarczyk-Raźniak, A. (2021). Exploring the Shifting Geographical Pattern of the Global Command-and-Control Function of Cities. Sustainability, 13(22). DOI: 10.3390/su132212798

Raźniak, P., Dorocki, S., Rachwał, T., Winiarczyk-Raźniak, A. (2021). The Role of the Energy Sector in the Command and Control Function of Cities in Conditions of Sustainability Transitions. Energies, 14(22), 7579. DOI: 10.3390/en14227579

Raźniak, P., Dorocki, S., Winiarczyk-Raźniak, A. (2020). Economic resilience of the command and control function of cities In Central and Eastern Europe. Acta Geographica Slovenica, 60(1), 95-105. DOI: 10.3986/AGS.7416

Raźniak, P., Winiarczyk-Raźniak, A. (2015). Did the 2008 global economic crisis affect large firms in Europe? Acta Geographica Slovenica. 55(1), 127-139. DOI: http://dx.doi.org/10.3986/AGS.740

Raźniak P., Dorocki S., Winiarczyk-Raźniak A., Płaziak M., Szymańska A.I. (2016). Lokalizacja ośrodków kontroli i zarządzania elementem stabilności gospodarczej ośrodków miejskich w Europie Środkowo-Wschodniej. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego (Studies of the Industrial Geography Commission of the Polish Geographical Society), 2(30), 38-54.

Sassen, S. (1991). The Global City: New York, London, Tokyo. Princeton: Princeton University Press.

Sassen, S. (2000). The Global City: Strategic Site/New Frontier. American Studies, 41(2/3), 79-95.

Smith, R. G. (2012). NY-LON. In: B. Derudder, M. Hoyler, P. J. Taylor, F. Witlox (eds), International Handbook of Globalization and World Cities. Cheltenham, UK: Edward Elgar, 421-428.

Surborg, B. (2011). World cities are just “basing points for capital”: Interacting with the world city from the Global South. Urban Forum, 22, 315–330.

Taylor, P. J. (2004). World City Network: A Global Urban Analysis. London: Routledge.

Taylor, P.J., Csomós, G. (2012). Cities as control and command centres: Analysis and interpretation. Cities, 29(6), 408–411.

Wójtowicz, M., Rachwał, T. (2014). Globalization and New Centers of Automotive Manufacturing – the Case of Brazil, Mexico, and Central Europe. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego (Studies of the Industrial Geography Commission of the Polish Geographical Society), 25, 81-107. https://doi.org/10.24917/20801653.25.5

Zdanowska, N., Rozenblat, C., Pumain, D. (2020). Evolution of urban hierarchies under globalization in Western and Eastern Europe. Regional Statistics, 10(2), 1–23. http://www.ksh.hu/docs/hun/xftp/terstat/2020/rs_zdanowska_etal.pdf

Zhu, B., Pain, K., Taylor, P.J., Derudder B. (2021). Exploring external urban relational processes: inter-city financial flows complementing global city-regions. Regional Studies. doi: 10.1080/00343404.2021.1921136

Zuzańska-Żyśko, E. (2016). Procesy metropolizacji. Teoria i praktyka. Warszawa: PWN.

Zuzańska-Żyśko, E. (2021). Role of advanced producer services shaping globalization processes in a post-industrial region: the case of the Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolis. Sustainability, 13(1), 1-19.

Pobrania

Opublikowane

2022-09-28

Jak cytować

Raźniak, P., Winiarczyk-Raźniak, A., Dorocki, S., & Csomós, G. (2022). Zmiany rozmieszczenia funkcji kontrolno – zarządczych na świecie w latach 2006-2018. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 36(3), 7–19. https://doi.org/10.24917/20801653.363.1

Numer

Tom 36 Nr 3 (2022): Wybrana problematyka przemian społeczno-gospodarczych i kulturowych układów przestrzennych

Dział

Artykuły

Licencja

Prawa autorskie (c) 2022 Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Artykuły publikowane są zgodnie z warunkami licencji Creative Commons (CC BY-ND 4.0; uznanie autorstwa-bez utworów zależnych).

https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.pl

Inne teksty tego samego autora

<< < 1 2 3 4 > >>