Problematyka przeobrażeń przestrzennych w procesach rewitalizacji terenów poprzemysłowych

Autor

  • Malwina Kobylańska KGHM CUPRUM sp. z o.o. Centrum Badawczo-Rozwojowe Zakład Geologii
  • Łukasz Gawor Politechnika Śląska Wydział Górnictwa i Geologii Instytut Geologii Stosowanej Zakład Geologii Złóż Węgla i Gospodarki Surowcami Mineralnymi

DOI:

https://doi.org/10.24917/20801653.311.5

Słowa kluczowe:

krajobraz kulturowy, obiekty pogórnicze, przeobrażenia przestrzenne, rewitalizacja, tereny poprzemysłowe, waloryzacja

Abstrakt

Studia nad atrakcyjnością turystyczną krajobrazów i regionów coraz częściej obejmują rów- nież analizy krajobrazów przemysłowych i poprzemysłowych, w tym po dawnej działalności eksploatacyjnej. W przypadku obiektów poprzemysłowych zlokalizowanych na obszarach miejskich można ponadto mówić o tzw. nawarstwieniach historycznych, związanych z wpływem danego sektora przemysłu na architekturę i funkcjonowanie dzisiejszych miast. Zaniedbany krajobraz poeksploatacyjny lub zdewastowany wymaga działań o charakterze naprawczym, ale i daje możliwości dalszego jego kształtowania, np. poprzez adaptację w celu dostosowania do pełnienia nowych funkcji. Przedmiotem pracy jest analiza i ocena przeobrażeń przestrzennych związanych z procesami rewitalizacji terenów poprzemysłowych, zwłaszcza po działalności wydobywczej, w Polsce i na świecie, m.in. w zakresie waloryzacji obiektów i terenów pogórniczych, szans i zagrożeń związanych z przekształceniami krajobrazu o tym charakterze oraz błędów w procesach rewitalizacji. W pracy zaproponowano metodykę postępowania z terenem poprzemysłowym w celu właściwego jego zagospodarowania, w oparciu o świadome zarządzanie realizacją polityki przestrzennej.

Downloads

Download data is not yet available.

Metrics

Metrics Loading ...

Biogramy autorów

Malwina Kobylańska - KGHM CUPRUM sp. z o.o. Centrum Badawczo-Rozwojowe Zakład Geologii

Malwina Kobylańska, dr inż. Uczestniczyła w wielu projektach, głównie dotyczących ocen techniczno-eko- nomicznych i raportów zasobowych dla potrzeb oceny możliwości zaangażowania inwestycyjnego KGHM Polska Miedź S.A. w projekty geologiczne i górnicze oraz monitorowania sytuacji światowego sektora metali nieżelaznych. Od kilku lat jest zaangażowana w prace związane z zagospodarowaniem obiektów dziedzictwa górniczego dla celów geoturystycznych. W 2015 roku uzyskała na Politechnice Wrocławskiej stopień dokto- ra nauk technicznych w dyscyplinie: górnictwo i geologia inżynierska, w specjalności: ochrona środowiska i wykorzystanie dziedzictwa górniczego.

Łukasz Gawor - Politechnika Śląska Wydział Górnictwa i Geologii Instytut Geologii Stosowanej Zakład Geologii Złóż Węgla i Gospodarki Surowcami Mineralnymi

Łukasz Gawor, dr nauk technicznych w dyscyplinie górnictwo i geologia inżynierska, adiunkt na Politechnice Śląskiej, mgr geografii, specjalność: kształtowanie i ochrona środowiska. Zainteresowania naukowe: sozologia górnicza, przepisy prawne dotyczące rekultywacji, rekultywacja i zagospodarowanie zwałowisk pogórniczych, geoturystyka. Inne zainteresowania: turystyka wysokogórska, wyprawy polarne, bieganie, narciarstwo biegowe.

Bibliografia

Alexandrowicz, Z., Kućmierz, A., Urban, J., Otęska-Budzyn, J. (1992). Waloryzacja przyrody nie- ożywionej obszarów i obiektów chronionych w Polsce. Warszawa: Państwowy Instytut Geologiczny.

Bondaruk, J., Pilch, A., Zawartka, P. (2014). System OPI-TPP – narzędzie wspomagające rewitalizację poprzemysłowych i zdegradowanych obszarów miejskich. W: J. Skowronek (red.). Innowacyjne Rozwiązania Rewitalizacji Terenów Zdegradowanych, Katowice: Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych w Katowicach, Centrum Badań i Dozoru Górnictwa Podziemnego Sp. z o.o. w Lędzinach, 311–318.

Bury, K. (2010). Zastosowanie wielokryterialnej metody QAT w ocenie programów i projektów rewitalizacji. W: K. Skalski (red.). O budowie metod rewitalizacji w Polsce – aspekty wybrane. Kraków: Instytut Spraw Publicznych Uniwersytetu Jagiellońskiego, 65–89.

Czaja, S., Fiedor, B. (1999). Studium nad efektywnością zagospodarowania terenów poeksploatacyjnych surowców skalnych (aspekty prawne i ekonomiczne). W: J. Malewski (red.). Zagospodarowanie wyrobisk – technologiczne, przyrodnicze i gospodarcze uwarunkowania zagospodarowania wyrobisk poeksploatacyjnych surowców skalnych Dolnego Śląska. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej.

Dąbrowska-Budziło, K. (2008). Badanie opinii publicznej w studiach krajobrazowych. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 10, 543–551.

Escobar, P.G. (2013). Geosynthetic solutions for Northumberlandia. Geosynthetics, 1(31), 26–35.

Gawor, Ł. (2014). Coal mining waste dumps as secondary deposits exemplified on Upper Silesian Coal Basin and Lublin Coal Basin. W: Geology, Geophysis and Environment, 40(3), 285–289.

Harfs, J., Wirth, P., Lintz, G. (2012). Governing Post-Mining Potentials: the Role of Regional Capacities. W: P. Wirth, B. Ćernić Mali, W. Fischer (red.). Post-Mining Regions in Central Europe. Problems, Potentials, Possibilities, München: Oekom Verlag, 168–181.

Industriada (2016, 30 sierpnia). Pozyskano z http://www.industriada.pl/Aktualnosci/ Pokaz/514837/industriada-w-liczbach

Kasztelewicz, Z. (2012). Ekonomiczna rekultywacja i rewitalizacja terenów pogórniczych. Kopaliny, 1, 16–20.

Kobylańska, M. (2014). Model prognozowania efektywności przedsięwzięć geoturystycznych dla obiektów dziedzictwa górniczego. Rozprawa doktorska. Wrocław: Biblioteka Główna Politechniki Wrocławskiej.

Malewski, J. (1998). Górnictwo i gospodarka zasobami ziemi. Górnictwo Odkrywkowe, 2–3. Marciniak, A. (2009). Rewitalizować czy adaptować obiekty pogórnicze – rozważania teoretyczne. Gospodarka Surowcami Mineralnymi, 25(1), 137–145.

Myga-Piątek, U., Nita, J. (2008). The scenic value of abandoned mining areas in Poland. Acta Geographica Debrecina Landscape and Environment Series, 2(2), 120–132.

Northumberlandia (2016, 22 sierpnia). Pozyskano z http://northumberlandia.com

Ostręga, A. (2004). Sposoby zagospodarowania wyrobisk i terenów po eksploatacji złóż surowców węglanowych na przykładzie Krzemionek Podgórskich w Krakowie. Rozprawa doktorska. Kraków: Biblioteka Główna Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie.

Piaseczna, J. (2016, 22 sierpnia). Waloryzacja atrakcyjności wizualnej krajobrazu metodą bonitacji punktowej. Pozyskano z http://www.puszcza-marianska.pl/index.php/opracowania turysty- ka

Pietrzyk-Sokulska, E. (2005). Kryteria i kierunki adaptacji terenów po eksploatacji surowców skalnych – studium dla wybranych obszarów Polski. Kraków: Wydawnictwo Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN.

Prigann, H., Strelow, H., David, V. (red.) (2004). Ecological Aesthetics. Art in Environmental Design: Theory and Practise, Berlin: Birkhäuser Verlag für Architektur.

Richling, A. (1982). Metody badań kompleksowej geografii fizycznej, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Rocznik statystyczny GUS. Ochrona środowiska 2015 (2015). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.

Ruszkowski, J.M. (2010). Elementy krajobrazu przemysłowego czynnikiem destynacji turystycznej regionu. Studium na przykładzie „Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego”. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 14, 283–295.

Słowik, M., Witt, A. (2008). Rzeźba terenu. W: Z. Młynarczyk, A. Zajadacz. Uwarunkowania i plany rozwoju turystyki. Tom 1. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.

Syposz-Łuczak, B. (2008). Realizacja idei zrównoważonego rozwoju poprzez adaptację pod- ziemnych wyrobisk górniczych dla celów turystycznych. W: Zarządzanie Krajobrazem Kulturowym, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 10, 431–436.

Tajduś, A., Lasoń, A., Chmura, J. (2007). Wybrane problemy bezpieczeństwa przy udostępnianiu i adaptacji podziemnych wyrobisk dla ruchu turystycznego. WUG Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie, 4(152), 60–64.

Ustawa z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji (Dz.U. z 2015 r. poz. 1777).

Wójcik, A.J. (2005). Zabytki techniki w ochronie i kształtowaniu krajobrazu przyrodniczego i kulturowego. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Górnictwo, 269, 283–291.

Pobrania

Opublikowane

2017-03-29

Jak cytować

Kobylańska, M., & Gawor, Łukasz. (2017). Problematyka przeobrażeń przestrzennych w procesach rewitalizacji terenów poprzemysłowych. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 31(1), 68–80. https://doi.org/10.24917/20801653.311.5

Inne teksty tego samego autora