Struktura potrzeb użytkowników lokalnych centrów usługowych w różnych kontekstach osadniczych. Studium porównawcze pl. I.L. Pereca we Wrocławiu i rynku w Siechnicach

Autor

  • Jacek Pluta Uniwersytet Wrocławski Instytut Socjologii Zakład Socjologii Kultury i Cywilizacji
  • Łukasz Damurski Politechnika Wrocławska Wydział Architektury Katedra Urbanistyki i Procesów Osadniczych
  • Jerzy Ładysz Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Wydział Ekonomii, Zarządzania i Turystyki w Jeleniej Górze Katedra Nauk o Przedsiębiorstwie
  • Wawrzyniec Zipser Politechnika Wrocławska Wydział Architektury Katedra Urbanistyki i Procesów Osadniczych
  • Magdalena Mayer-Wydra Politechnika Wrocławska Wydział Architektury Katedra Urbanistyki i Procesów Osadniczych
  • Agnieszka Kriesel Politechnika Wrocławska Wydział Architektury Katedra Urbanistyki i Procesów Osadniczych

DOI:

https://doi.org/10.24917/20801653.322.16

Słowa kluczowe:

lokalne centrum usługowe, osiedla miejskie, osiedla podmiejskie, potrzeby, Siechnice, usługi, Wrocław

Abstrakt

Celem pracy jest rozpoznanie codziennych potrzeb mieszkańców obszarów zurbanizowanych w Polsce oraz ocena możliwości ich zaspokojenia w lokalnych (osiedlowych) centrach usługowych, rozumianych jako wielofunkcyjne przestrzenie publiczne zapewniające dostęp do podstawowych usług, sprzyjające integracji społecznej i budowaniu tożsamości lokalnej mieszkańców. Mając na uwadze zróżnicowaną dynamikę rozwoju osadniczego kraju, do badania wytypowano tereny reprezentujące różne formy przestrzenne obszarów zurbanizowanych: część dużego miasta i część miejscowości podmiejskiej. Badanie przeprowadzone metodą ankietową w czerwcu i lipcu 2017 roku na pl. I.L. Pereca we Wrocławiu i na rynku w Siechnicach (łącznie 232 respondentów) pozwala określić strukturę potrzeb użytkowników, praktyki ich zaspokajania oraz deficyty w zakresie usług. Zestawienie wyników dla społeczności lokalnych w mieście i na przedmieściach daje szeroki obraz relacji między sposobem zagospodarowania przestrzeni publicznych a codziennym funkcjonowaniem ich użytkowników w różnych kontekstach osadniczych. Artykuł potwierdza potrzebę tworzenia lokalnych centrów usługowych jako istotnego narzędzia w kształtowaniu jakości życia w obszarach zurbanizowanych i staje się przyczynkiem do wypracowania uniwersalnych rozwiązań funkcjonalno-przestrzennych sprzyjających budowaniu silnych społeczności lokalnych w Polsce.

Downloads

Download data is not yet available.

Metrics

Metrics Loading ...

Biogramy autorów

Jacek Pluta - Uniwersytet Wrocławski Instytut Socjologii Zakład Socjologii Kultury i Cywilizacji

Jacek Pluta, dr, socjolog, adiunkt w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Wrocławskiego. Swoje zainteresowania naukowe lokuje w polu socjologii kultury, socjologii miasta, problemów społecznych, jakości życia oraz przedsiębiorczości. Specjalizuje się w opracowaniu i wdrażaniu metodologii projektów badawczych w obszarze stosowanych nauk społecznych (CAPI, PAPI, FGI). Jako ekspert szeroko współpracuje z instytucjami samorządowymi, NGO oraz podmiotami gospodarczymi w sektorze polityki społecznej, usług społecznych, kultury i organizacji czasu wolnego. Kierownik wielu projektów badawczych, w tym m.in. takich jak: „Ogólnopolskie badanie sytuacji, potrzeb i możliwości osób niepełnosprawnych” (2008–2010), „Strategie sukcesyjne polskich przedsiębiorstw rodzinnych” (2012–2013), „Czynniki rozwoju przedsiębiorczości na lokalnym rynku pracy” (2005–2007), „Ewaluacja Europejskiej Stolicy Kultury Wrocław 2016” (2016–2017), „Analiza funkcjonalna osiedli” (2015–2016), „Wrocławska diagnoza społeczna” (edycja 2010, 2014, 2017), „Strategia Kultura Obecna!” (2017), „Strategia Wrocław 2030” (2018). Autor i współautor książek: Atlas problemów społecznych Wrocławia (2006), My, Wrocławianie. Społeczna przestrzeń miasta (2006), Problemy społeczne w przestrzeni Wrocławia (2010), Stare i nowe problemy społeczne wielkiego miasta (2010), City and Power – Postmodern Urban Spaces in Contemporary Poland (2018).

Łukasz Damurski - Politechnika Wrocławska Wydział Architektury Katedra Urbanistyki i Procesów Osadniczych

Łukasz Damurski, dr inż., urbanista, badacz i nauczyciel akademicki na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej (od 2006 roku). Jego zainteresowania badawcze oscylują wokół lokalnych (osiedlowych) centrów usługowych, komunikacji społecznej w planowaniu przestrzennym i kwestii e-planowania. Kierował licznymi projektami badawczymi w ramach grantów Komisji Europejskiej, Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Narodowego Centrum Nauki. Od 2014 roku jest członkiem międzynarodowej Rady Recenzentów w czasopiśmie „International Journal of E-Planning Research” (IJEPR). Jego prace – artykuły i książki dotyczące różnych aspektów planowania przestrzennego – charakteryzują się szerokim spojrzeniem uwzględniającym czynniki polityczne i aksjologiczne. Obecnie pracuje nad interdyscyplinarnym projektem badawczym dotyczącym lokalnych centrów usługowych w funkcjonalnych obszarach miejskich.

Jerzy Ładysz - Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Wydział Ekonomii, Zarządzania i Turystyki w Jeleniej Górze Katedra Nauk o Przedsiębiorstwie

Jerzy Ładysz, dr inż., ekonomista i urbanista, adiunkt w Katedrze Nauk o Przedsiębiorstwie na Uniwersytecie Ekonomicznym we Wrocławiu; absolwent Wydziału Gospodarki Narodowej Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu oraz Wydziału Architektury Politechniki Wrocławskiej. Specjalizuje się w modelowaniu i optymalizacji lokalizacji obiektów usługowych, spójności terytorialnej, współpracy transgranicznej. Autor ponad 85 publikacji naukowych. Wykonawca kilku krajowych i międzynarodowych projektów badawczych.

Wawrzyniec Zipser - Politechnika Wrocławska Wydział Architektury Katedra Urbanistyki i Procesów Osadniczych

Wawrzyniec Zipser, dr inż., urbanista, adiunkt na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej. Pochodzi z Wrocławia, choć jego korzenie rodzinne odwołują się do ważnych dla urbanistyki miast: Lwowa i Pragi. Skończył studia w czwartym roczniku świeżo uruchomionego kierunku gospodarka przestrzenna na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej (jeden z dwu pierwszych w Polsce), tam też obronił w 2005 roku dysertację doktorską na temat wpływu handlu wielkopowierzchniowego na kształtowanie struktury miejskiej. Pracuje jako dydaktyk i pracownik naukowy w Katedrze Urbanistyki i Procesów Osadniczych Politechniki Wrocławskiej. Zajmuje się przede wszystkim szeroko ujętym problemem procesów osadniczych: w skali lokalnej po regionalną, stosuje narzędzia symulacyjne oraz systemy informacji przestrzennej.

Magdalena Mayer-Wydra - Politechnika Wrocławska Wydział Architektury Katedra Urbanistyki i Procesów Osadniczych

Magdalena Mayer-Wydra, mgr inż., geograf i urbanista, doktorantka na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej, wykładowca Uniwersytetu Wrocławskiego. W swoich badaniach zajmuje się problematyką z zakresu struktury usługowej (handlowej) jednostek osadniczych, specyfiką miast poprzemysłowych, jakością przestrzeni publicznych oraz tożsamością miejsca.

Agnieszka Kriesel - Politechnika Wrocławska Wydział Architektury Katedra Urbanistyki i Procesów Osadniczych

Agnieszka Kriesel, mgr. inż., absolwentka studiów II stopnia na kierunku gospodarka przestrzenna na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej. Jej zainteresowania dotyczą szeroko pojętej rewitalizacji oraz kształtowania przestrzeni publicznych. Działa w Studenckim Kole Naukowym Gospodarki Przestrzennej, brała czynny udział w organizacji szkoły letniej we współpracy z firmą Here oraz w IV Kongresie Rewitalizacji Miast w Wałbrzychu. Obecnie jest stypendystką w ramach interdyscyplinarnego projektu badawczego „Model lokalnego centrum usługowego” finansowanego ze środków Narodowego Centrum Nauki.

Bibliografia

Borsa, M. (2016, 20 września). Pozyskano z www.m-borsa.net/edu

Borys, T., Rogala, P. (red.) (2008). Jakość życia na poziomie lokalnym – ujęcie wskaźnikowe. Warszawa: UNDP Polska.

Brzosko-Sermak, A., Płaziak, M., Trzepacz, P. (2017). Przemiany funkcji handlowych i usługowych centrum dzielnicy mieszkaniowej na przykładzie Krakowa-Nowej Huty. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 31(2), 95–110.

CBOS (2010). Jak Polacy mieszkają a jak chcieliby mieszkać. Komunikat z badań CBOS BS/120/2010. Warszawa.

Centrum Wspierania Aktywności Lokalnej (2017, 29 lipca). Pozyskano z www.cal.org.pl

Dom Pokoju (2016, 2 listopada). Pozyskano z http://www.lokietka5.pl/badanie-miejskie-analiza-funkcjonalna-wroclawskich-osiedli/

Domaradzka, A., Sadowy, K. (2015). Definicja i funkcje centrum lokalnego. W: Studium koncepcyjne dotyczące centrów lokalnych w Warszawie. Warszawa: Wydawnictwo Oddziału Warszawskiego Stowarzyszenia Architektów Polskich, 10–15.

Faliszek, K., Kowalczyk, B., Mandrysz, W., Leśniak-Berek, E., Wódz, K. (2010). Programy aktywności lokalnej jako instrument aktywizacji środowiska lokalnego w rozwiązywaniu problemów mieszkańców. Przegląd Socjologiczny, 4, 29–60.

Flejterski, S., Panasiuk, A., Perenc, J., Rosa, G. (red.) (2005). Współczesna ekonomika usług. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Kowicki, M. (2004). Współczesna agora. Wybrane problemy kształtowania ośrodków usługowych dla małych społeczności lokalnych. Kraków: Politechnika Krakowska.

Mantey, D. (2015). Miejsca spotkań w kontekście postmaterialistycznych wartości w suburbiach (przykład gmin Podkowa Leśna i Brwinów). Przestrzeń Społeczna (Social Space Journal), 2(10), 91–126.

OpenStreetMap (2017, 30 listopada). Pozyskano z https://www.openstreetmap.org/

Ostrowski, W. (2001). Wprowadzenie do historii budowy miast. Ludzie i środowisko. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej.

Perry, C. (1998). The Neighbourhood Unit, a Scheme for Arrangement for the Family-Life Community (1929). London: Reprinted Routledge/Thoemmes.

Zipser, T. (1983). Zasady planowania przestrzennego. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej.

Pobrania

Opublikowane

2018-06-28

Jak cytować

Pluta, J., Damurski, Łukasz, Ładysz, J., Zipser, W., Mayer-Wydra, M., & Kriesel, A. (2018). Struktura potrzeb użytkowników lokalnych centrów usługowych w różnych kontekstach osadniczych. Studium porównawcze pl. I.L. Pereca we Wrocławiu i rynku w Siechnicach. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 32(2), 229–244. https://doi.org/10.24917/20801653.322.16

Numer

Tom 32 Nr 2 (2018): Uwarunkowania rozwoju przedsiębiorstw oraz wybranych sektorów gospodarki

Dział

Artykuły

Licencja

Artykuły publikowane są zgodnie z warunkami licencji Creative Commons (CC BY-ND 4.0; uznanie autorstwa-bez utworów zależnych).

https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.pl