Propozycja podatku lokalizacyjnego od detalicznej działalności handlowej jako sposobu racjonalnego kształtowania sieci usług

Autor

  • Przemysław Śleszyński Polska Akademia Nauk Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania

DOI:

https://doi.org/10.24917/20801653.331.8

Słowa kluczowe:

dostępność przestrzenna, hipermarkety, lokalizacja działalności gospodarczej, ludność, podatek handlowy, sklepy

Abstrakt

W artykule przedstawiono koncepcję podatku w działalności sprzedażowej dla sklepów stacjonarnych, uzależnionego od wielkości powierzchni sprzedażowej i liczby ludności w odległości od miejsca sprzedaży (w skrócie: podatek lokalizacyjny). Założono, że możliwe jest kształtowanie równowagi pod względem popytu (ludność) i podaży (powierzchnia sprzedażowa) w celu uniknięcia monopolizacji rynku przez największe podmioty. Zaproponowano rozwiązanie, że im mniejsza liczba ludności z dostępem do danej lokalizacji sklepu, tym podatek powinien być niższy dla obiektów o małej powierzchni sprzedażowej oraz wyższy dla obiektów o większej powierzchni sprzedażowej. Z kolei przy coraz większej liczbie ludności wysokość podatku byłaby zrównywana dla różnych wartości powierzchni sprzedażowej. Innymi słowy, konstrukcja podatku zakłada preferencje, czyli niższy podatek dla małych sklepów w małych miejscowościach, natomiast w zasadzie ich brak lub bardzo małe oddziaływanie w dużych miastach. Podatek powinien mieć korzystny wpływ na kształtowanie struktury osadniczej poprzez racjonalizację sieci handlowej.

Downloads

Download data is not yet available.

Metrics

Metrics Loading ...

Biogram autora

Przemysław Śleszyński - Polska Akademia Nauk Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania

Przemysław Śleszyński, dr hab., prof. Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN (IGiPZ PAN), kierownik Zakładu Geografii Miast i Ludności IGiPZ PAN; członek komitetów naukowych i problemów PAN: Badań nad Migracjami, Nauk Demograficznych, Nauk Geograficznych, Przestrzennego Zagospodarowania Kraju; przewodniczący Komisji Osadnictwa i Ludności PTG i wiceprezes PTG, członek Głównej Komisji Urbanistyczno-Architektonicznej oraz Związku Urbanistów Polskich. Od 1997 r. prowadzi badania z zakresu geografii społeczno-ekonomicznej i gospodarki przestrzennej, w tym rozwoju miast, procesów ludnościowych, przedsiębiorczości, transportu i geografii wyborczej, a także planowania przestrzennego i rozwoju regionalnego. Autor ponad 400 prac z tego zakresu, w tym około 20 monografii.

Bibliografia

Benedyk, M. (2015) (2018, 23 sierpnia). W obronie sklepów wielkopowierzchniowych. Instytut Misesa. Pozyskano z https://mises.pl/blog/2015/03/27/benedyk-w-obronie-sklepow- -wielkopowierzchniowych/

Bilińska-Reformat, K., Dewalska-Opitek, A. (2018). Budowanie relacji przedsiębiorstwa handlu detalicznego z klientami w obliczu zmian demograficznych. Przegląd Organizacji, 1, 44–50.

Bromley, R.D.F., Thomas, C.J. (eds.) (1993). Retail change: Contemporary issues. London: Routledge.

Budner, W. (2011). Współczesne tendencje i determinanty lokalizacji handlu w miastach. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Handlu i Usług w Poznaniu, 21, 52–60.

Ciechomski, W. (2010). Koncentracja handlu w Polsce i jej implikacje dla strategii konkurowania przedsiębiorstw handlowych. Poznań: Uniwersytet Ekonomiczny.

Ciok, S., Ilnicki, D. (2011). Handel detaliczny w przestrzeni dużego miasta na przykładzie Wrocławia. W: K. Marciniak, K. Sikora, D. Sokołowski (red.). Koncepcje i problemy badawcze geografii. Bydgoszcz: Wyższa Szkoła Gospodarki, 219–237.

Davies, R. (2013). Retail and commercial planning. London: Routledge.

Dawson, J.A. (2012). Retail activity and public policy. W: J.A. Dawson (ed.). Retail geography. London: Routledge, 193–235.

Dzieciuchowicz, J. (2013). Handel w przestrzeni wielkomiejskiej. Przykład Łodzi. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Dziewoński, K., Kiełczewska-Zaleska, M., Kosiński, L., Kostrowicki, J., Leszczycki, S. (red.) (1957). Studia geograficzne nad aktywizacją małych miast. Prace Geograficzne, 9.

Heffner, K. (2015). Oddziaływanie centrów handlowych na przekształcenia strefy zewnętrznej metropolii w województwie śląskim. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 408, 95–106.

Heffner, K., Twardzik, M. (2013). Społeczne oddziaływanie nowoczesnych centrów handlowo- -usługowych na małe miasta w zewnętrznej strefie aglomeracji śląskiej. Studia Ekonomiczne Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 144, 95–108.

Jarosz, A. (2002). Miejsce hipermarketów w przestrzeni miejskiej aglomeracji. W: G. Węcławowicz (red.). Warszawa, jako przedmiot badań w geografii społeczno-ekonomicznej. Prace Geograficzne, 184, 253–264.

Jaroš V. (2017). Social and transport exclusion. Geographia Polonica, 90(3), 247–263.

Kaczmarek, T. (2010). Struktura przestrzenna handlu detalicznego: od skali globalnej do lokalnej. Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe.

Kaczmarek, T. (2014). Rozwój, struktura przestrzenna i funkcje centrów handlowych w Polsce. W: E. Klima (red.). Ludność, mieszkalnictwo, usługi – w 70. rocznicę urodzin Profesora Jerzego Dzieciuchowicza. Space-Society-Economy, 13, 247‒267.

Kaczmarek, T., Szafrański, T. (2008). Poziom rozwoju i struktura przestrzenna handlu detalicznego w Poznaniu. W: A. Rochmińska (red.). Theoretical and empirical reserches on services during socio-economic changes. Space-Society-Economy, 8, 95–110.

Kisiała, W., Rudkiewicz, M. (2017). Zastosowanie diagramu Woronoja w badaniu przestrzennych wzorców rozmieszczenia i dostępności sklepów dyskontowych. Przegląd Geograficzny, 89(2), 187–212.

Kłosiewicz-Górecka, U. (2003). Regulowanie rozwoju handlu detalicznego w Polsce i krajach Unii Europejskiej. Gospodarka Narodowa, 5–6, 97–113.

Kłosowski, F. (2002). Hipermarkety w przestrzeni handlowej miast aglomeracji katowickiej. W: J. Słodczyk (red.). Przemiany bazy ekonomicznej i struktury przestrzennej miast. Opole: Uniwersytet Opolski, 373–382.

Kociuba, D. (2006). Nowe przestrzenie handlowe Lublina. W: I. Jażdżewska (red.). Nowe przestrzenie w mieście, ich organizacja i funkcje. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 231–244.

Kowalski, M., Wiśniewski, Sz. (2017). Dostępność transportowa łódzkich centrów handlowych. Handel Wewnętrzny, 3(2), 339–357.

Krzysztofik, R., Szmytkie, R. (2018). Procesy depopulacji w Polsce w świetle zmian bazy ekonomicznej miast. Przegląd Geograficzny, 90(2), 309–329.

Kucharska, B. (2016). Sklepy dyskontowe w strukturze handlu detalicznego w Polsce. Perspektywa klienta. Handel Wewnętrzny, 3(362), 195–205.

Maciejewski, G. (2017). Formaty handlu detalicznego w Polsce w ocenie konsumentów. Studia Ekonomiczne, 316, 136–146.

Maleszyk, E. (1999). Rozwój hipermarketów, supermarketów i sklepów dyskontowych z kapitałem zagranicznym. Wiadomości Statystyczne, 44(6), 44–52.

Masztalski, R. (2014). Współczesne funkcje handlowe w wybranych małych miastach województwa dolnośląskiego. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej.

Mielcarek, J. (2016). Analiza skutków finansowych projektu ustawy Ministerstwa Finansów o podatku od sprzedaży detalicznej. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, 1(79), 705–722.

Namyślak, B. (2006). Rozwój wielkopowierzchniowych obiektów handlowych we Wrocławiu. W: I. Jażdżewska (red.). Nowe przestrzenie w mieście, ich organizacja i funkcje. XVIII Konwersatorium Wiedzy o Mieście. Łódź: Uniwersytet Łódzki, 265–276.

Plichta, G. (1998). Model Huffa jako narzędzie wspierające decyzje lokalizacyjne dużych obiektów handlowych. Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie, 513, 109–120.

Popławska, J. (2014). Rozwój nowoczesnych obiektów handlowych w średniej wielkości miastach w Polsce. Problemy Rozwoju Miast, 11(3), 47–52.

Rochmińska, A. (2016). Shopping centres as the subject of Polish geographical research. Geographia Polonica, 89(4), 521–535.

Sagan, M., Skrzypek-Ahmed, S., Grabowiecki, M. (2009). Zmiany w systemach dystrybucji w krajach Unii Europejskiej w latach 1990–2003. Zeszyty Naukowe WSEI. Seria Ekonomia, 1(1), 113–128.

Szymańska, A.I. (2018). Atrakcyjność centrów handlowych jako miejsc dokonywania zakupów i korzystania z oferty usługowej w opinii respondentów. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 32(2), 245–254.

Śleszyński, P. (2017). Wyznaczenie i typologia miast średnich tracących funkcje społecznogospodarcze. Przegląd Geograficzny, 89(4), 565–593.

Śleszyński, P., Wiśniewski, R., Szejgiec-Kolenda, B. (2018). Demographic processes in Poland in the years 1946–2016 and their consequences for local development: Current state and research perspectives. Geographia Polonica, 91(3), 317–334.

Taylor, Z. (2000). Przekształcenia sieci handlu detalicznego i gastronomii w okresie transformacji społeczno-gospodarczej Polski. Prace Geograficzne, 175.

Więcław, J. (2003). Hipermarkety jako nowy element w strukturze przestrzennej miast Polski na przykładzie Krakowa. W: Z. Górka, J. Więcław (red.). Badania i podróże naukowe krakowskich geografów. Kraków: Polskie Towarzystwo Geograficzne, 137–146.

Wilk, W. (2004). Zachodnioeuropejskie sieci handlowe w Czechach, w Polsce i na Słowacji: podobieństwa i różnice. W: E. Jakubowicz, A. Raczyk (red.). Regionalny wymiar integracji europejskiej. Wrocław: Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego Uniwersytetu Wrocławskiego, 231–240.

Wilk, W. (2013a). Koncepcja sieci a geografia zorganizowanego handlu detalicznego w Polsce. Warszawa: Wydział Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego.

Wilk, W. (2013b). Miasta zbyt małe na handel z dyskontem. Acta Universitatis Lodziensis Folia Geographica Socio-Economica, 15, 21–37.

Wiśniewski, Sz. (2016). Dostępność mieszkańców województwa łódzkiego do sklepów wielkopowierzchniowych. Acta Universitatis Lodziensis Folia Geographica Socio-Oeconomica, 23, 25–38.

Wojdacki, K.P. (2003). Metody określania obszarów wpływów miast jako miary ich atrakcyjności rynkowej. Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie, 624, 65–78.

Wojdacki, K.P., Szczepankiewicz, W. (2008). Metody pomiaru atrakcyjności handlowej miast. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, 757, 85–104.

Zaremba, M. (2017). Ochrona małych i średnich przedsiębiorców przed eksploatacją ze strony dużych podmiotów rynkowych (relacja B2b). Internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny, 6(1), 20–34.

Zieliński, M., Łaszek, A. (2016) (2018, 24 sierpnia). Dodatkowy podatek od handlu – szkodliwy i nieuzasadniony. Analiza 1/2016. Warszawa: Fundacja Obywatelskiego Rozwoju. Pozyskano z https://www.wiadomoscihandlowe.pl/wp-content/uploads/2016/01/Raport-FORPodatek- od-handlu.pdf

Pobrania

Opublikowane

2019-03-29

Jak cytować

Śleszyński, P. (2019). Propozycja podatku lokalizacyjnego od detalicznej działalności handlowej jako sposobu racjonalnego kształtowania sieci usług. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 33(1), 106–116. https://doi.org/10.24917/20801653.331.8

Inne teksty tego samego autora