Zmiany rzeźby terenu pod wpływem zwałowisk pogórniczych w powiecie mikołowskim

Autor

  • Diana Tyrna Politechnika Śląska Wydział Automatyki, Elektroniki i Informatyki
  • Łukasz Gawor Politechnika Śląska Wydział Górnictwa i Geologii Katedra Geologii Stosowanej
  • Piotr Dolnicki Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie Instytut Geografii Zakład Turystyki i Badań Regionalnych
  • Marek Marcisz Politechnika Śląska Wydział Górnictwa i Geologii Katedra Geologii Stosowanej

DOI:

https://doi.org/10.24917/20801653.332.8

Słowa kluczowe:

Górnośląskie Zagłębie Węglowe, odpady pogórnicze, powiat mikołowski, zwałowiska pogórnicze

Abstrakt

Tradycje górnictwa węglowego na Górnym Śląsku datują się na XVI wiek, z którego pochodzą pierwsze wzmianki o wydobyciu węgla kamiennego w sąsiedztwie Rudy Śląskiej, Katowic i Mikołowa. Intensywny rozwój górnictwa w poprzednich wiekach był nie tylko źródłem zysków ekonomicznych, ale spowodował także wyraźne zmiany w środowisku przyrodniczym regionu. Te zmiany to głównie szkody górnicze w postaci osiadań, zasolenia wód powierzchniowych czy ruchów górotworu oraz przekształcenia wynikające z procesów technologicznych - np. deponowanie odpadów wydobywczych i przeróbczych na zwałowiskach. Celem artykułu jest ocena wpływu deponowania odpadów górniczych na powierzchnię terenu powiatu mikołowskiego, a także przedstawienie zmian w strukturze przemysłu wydobywczego w skali lokalnej. Treść artykułu zawiera opis budowy geologicznej obszaru badań, przedstawienie stopnia przekształcenia powierzchni terenu przez działalność górniczą, ocenę wpływu deponowanych odpadów na rzeźbę terenu i środowisko przyrodnicze, a także ocenę stanu rekultywacji opisywanych obiektów. Na podstawie badań wykonano przekroje obrazujące wpływ deponowania odpadów na powierzchnię terenu. Zmiany struktury przemysłu wydobywczego w skali lokalnej przedstawiono na przykładzie odzysku węgla z jednego ze zwałowisk, usytuowanego w północnej części powiatu mikołowskiego.

Downloads

Download data is not yet available.

Metrics

Metrics Loading ...

Biogramy autorów

Diana Tyrna - Politechnika Śląska Wydział Automatyki, Elektroniki i Informatyki

Diana Tyrna, inż., Politechnika Śląska, Wydział Automatyki, Elektroniki i Informatyki. Inżynier górnictwa
i geologii, specjalność: geologia górnicza i poszukiwawcza. Zainteresowania naukowe: rekultywacja i zagospodarowanie zwałowisk pogórniczych. Inne zainteresowania: turystyka górska, windsurfing.

Łukasz Gawor - Politechnika Śląska Wydział Górnictwa i Geologii Katedra Geologii Stosowanej

Łukasz Gawor, dr, adiunkt, Politechnika Śląska, Katedra Geologii Stosowanej. Dr nauk technicznych w dyscyplinie górnictwo i geologia inżynierska, mgr geografii, specjalność: kształtowanie i ochrona środowiska.
Zainteresowania naukowe: sozologia górnicza, przepisy prawne dotyczące rekultywacji, rekultywacja i zagospodarowanie zwałowisk pogórniczych, geoturystyka. Inne zainteresowania: turystyka wysokogórska,
wyprawy polarne, bieganie, narciarstwo biegowe.

Piotr Dolnicki - Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie Instytut Geografii Zakład Turystyki i Badań Regionalnych

Piotr Dolnicki, dr, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie, Instytut Geografii, Zakład Turystyki i Badań Regionalnych. Doktor nauk o Ziemi, pracownik Zakładu Turystyki i Badań Regionalnych Instytutu Geografii
Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Zainteresowania naukowe: geomorfologia, badania polarne, turystyka w obszarach polarnych.

Marek Marcisz - Politechnika Śląska Wydział Górnictwa i Geologii Katedra Geologii Stosowanej

Marek Marcisz, dr hab. inż., adiunkt, Politechnika Śląska, Wydział Górnictwa i Geologii, Katedra Geologii
Stosowanej. Dr hab. nauk technicznych w dyscyplinie naukowej górnictwo i geologia inżynierska w zakresie
geologia kopalniana. Zainteresowania naukowe: geologia złóż, geostatystyka, stosowanie technik informatycznych w geologii górniczej, szacowanie jakości węgla kamiennego podczas jego eksploatacji i przeróbki, petrologiczna ocena procesów wzbogacania i przetwórstwa węgla. Inne zainteresowania: gry komputerowe, muzyka z zakresu „hard” i „heavy”, fantastyka w literaturze i filmie

Bibliografia

Buszman, B., Buszman, J. (2006). Powiat mikołowski: przewodnik krajoznawczy. Eco Consensus. Agencja Analiz i Strategii Systemowych.

Centralny Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej (2019, 29 grudnia). Pozyskano z www.codgik.pl

Dulias, R., Hibszer, A. (2004). Województwo Śląskie: przyroda, gospodarka, dziedzictwo kulturowe. Krzeszowice: „Kubajak”.

Gabzdyl, W., Gorol, M. (2008). Geologia i bogactwa mineralne Górnego Śląska i obszarów przyległych. Gliwice: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej.

Gawor, Ł. (2004). Wybrane zagadnienia sozologii górniczej w Zagłębiu Ruhry i Górnośląskim Zagłębiu Węglowym (GZW) na przykładzie zwałowisk pogórniczych – studium porównawcze. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, 260, 97–108.

Gawor, Ł. (2011). Der Einfluss von Rechtsvorschriften auf Rekultivierung und Folgenutzung von Bergehalden am Beispiel des Oberschlesischen Steinkohlebeckens und des Ruhrgebietes. Gliwice: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej.

Gawor, Ł., Warcholik, W., Dolnicki, P. (2014). .Możliwości eksploatacji złóż wtórnych (zwałowisk pogórniczych) jako przykład zmian w sektorze przemysłu wydobywczego Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 27.

Haldex S.A. (2018). Pozyskano z www.haldex.com.pl Kondracki, J. (1998). Geografia regionalna Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Korski, J., Friede, R., Henslok, P. (2006). Likwidacja egzogenicznych ognisk pożarowych składowiska odpadów pogórniczych „Waleska” w Łaziskach Górnych. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, 271(1715), 83–96.

Łączny, J., Olszewski, P., Gogola, K., Bajerski, A. (2011). Czynniki wpływające na wybór technologii prewencyjnych, profilaktycznych i gaśniczych stosowanych na obiektach uformowanych z odpadów powęglowych. Prace Naukowe Głównego Instytutu Górnictwa. Górnictwo i Środowisko, 4.

Miasto Łaziska Górne (2018, 29 grudnia). Pozyskano z www.laziska.pl Polska Grupa Górnicza (2018, 29 grudnia). Pozyskano z www.pgg.pl

Sikorska-Maykowska, M. (2001). Waloryzacja środowiska przyrodniczego i identyfikacja jego zagrożeń na terenie województwa śląskiego. Warszawa: Państwowy Instytut Geologiczny, Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego.

Szczepańska, J., Twardowska, I. (1999). Distribution and environmental impact of coal mining wastes in Upper Silesia, Poland. Environmental Geology, 38(3), 249–258.

Szczepańska, J., Twardowska, I. (2004). Mining waste. W: I. Twardowska et al., Solid waste: assessment, monitoring and remediation. Amsterdam: Elsevier, 319–386.

Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Katowicach (2019). Pozyskano z www.katowice.pios.gov.pl

Pobrania

Opublikowane

2019-05-01

Jak cytować

Tyrna, D. ., Gawor, Łukasz ., Dolnicki, P. ., & Marcisz, M. . (2019). Zmiany rzeźby terenu pod wpływem zwałowisk pogórniczych w powiecie mikołowskim. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 33(2), 111–123. https://doi.org/10.24917/20801653.332.8

Inne teksty tego samego autora