Udział przedsiębiorstw sektora energetycznego w tworzeniu funkcji kontrolno-​zarządczej miast świata

Autor

  • Piotr Raźniak Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie
  • Tomasz Rachwał Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie
  • Sławomir Dorocki Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie
  • Anna Winiarczyk-Raźniak Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie https://orcid.org/0000-0002-5276-5297

DOI:

https://doi.org/10.24917/20801653.364.6

Słowa kluczowe:

energetyka, Forbes, funkcja kontrolno-​zarządcza miast, miasta, sektor energetyczny

Abstrakt

Największe przedsiębiorstwa należące do sektora energetycznego odgrywają znaczną rolę zarówno w gospodarce światowej, jak i w tworzeniu funkcji kontrolno-​zarządczej (K-​Z) miast. Celem artykułu jest określenie udziału największych firm sektora energetycznego w tworzeniu funkcji K-​Z miast w latach 2006-2018 oraz jego przestrzenne zróżnicowanie na świecie. W związku z tym szczegółowo przeanalizowano firmy znajdujące się na liście Forbes Global 2000 na tle przedsiębiorstw z pozostałych sektorów tworzących funkcję K-​Z miast. Wyniki badań wskazują, że sektor energetyczny najszybciej rozwija się w miastach chińskich, jednak nie ma on zbyt dużego znaczenia w najważniejszych ośrodkach miejskich pod względem funkcji K-​Z, co może być związane z szybszym rozwojem innych sektorów. Jednocześnie jest on bardzo ważny w mniejszych miastach. Wobec malejącego znaczenia przedsiębiorstw reprezentujących tradycyjny sektor energetyczny należy opracować prognozy dla tego sektora i jego wpływu na funkcję K-​Z miast. Nowym zagadnieniem badawczym będzie również wypracowanie metod, które pozwoliłyby określić wpływ przyszłych recesji na kondycję finansową i funkcję K-​Z firm sektora energetycznego.

Downloads

Download data is not yet available.

Metrics

Metrics Loading ...

Biogramy autorów

Piotr Raźniak - Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie

Piotr Raźniak, dr, adiunkt, Instytut Geografii, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie. Do jego zainteresowań badawczych należą problemy gospodarcze miast, hierarchie miast światowych, problemy funkcjonowania obszarów metropolitalnych oraz funkcje kontrolno-​zarządcze miast kreowane przez korporacje.

Tomasz Rachwał - Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

Tomasz Rachwał, dr hab., profesor Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie – Katedra Handlu Zagranicznego oraz Centrum Przedsiębiorczości Strategicznej i Międzynarodowej, wiceprzewodniczący Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, członek redakcji kilku czasopism naukowych, autor podręczników do geografii i przedsiębiorczości. Jego zainteresowania badawcze koncentrują się przede wszystkim na zagadnieniach związanych z przemianami struktur przestrzennych i działowych przemysłu w Polsce na tle innych krajów, międzynarodowymi i krajowymi uwarunkowaniami rozwoju różnych działów działalności gospodarczej oraz rolą przemysłu, wybranych działów usług i przedsiębiorczości w rozwoju lokalnym i regionalnym, a także z edukacją geograficzną i w zakresie przedsiębiorczości.

Sławomir Dorocki - Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie

Sławomir Dorocki, dr, Katedra Przedsiębiorczości i Gospodarki Przestrzennej, Instytut Geografii, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie. Absolwent studiów z zakresu geografii społeczno-​ekonomicznej Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, doktor nauk humanistycznych w dyscyplinie historia (Instytut Europeistyki, Uniwersytet Jagielloński). Adiunkt w Instytucie Geografii Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Jego zainteresowania badawcze skupiają się wokół problematyki regionów i procesów regionalizacji społeczno-​gospodarczej, ze szczególnym uwzględnieniem zróżnicowania przestrzeni europejskiej oraz procesów integracji
europejskiej i uwarunkowań historycznych oraz zastosowaniem metod komputerowych i statystycznych w badaniach nad zróżnicowaniem przestrzeni.

Anna Winiarczyk-Raźniak - Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie

Anna Winiarczyk–Raźniak, dr, adiunkt, Instytut Geografii, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie. Do jej zainteresowań badawczych należą zagadnienia poziomu i jakości życia, rozwój i funkcjonowanie obszarów metropolitalnych, suburbanizacja, geografia społeczna krajów Ameryki Łacińskiej.

Bibliografia

Akinlo, A.E. (2008). Energy consumption and economic growth: evidence from 11 Sub- Sahara African countries. Energy Economics. 30(5), 2391–2400. doi: https://doi.org/10.1016/j.eneco.2008.01.008

Anttiroiko, A.V. (2015). City branding as a response to global intercity competition. Growth and Change, 46(2). doi: http://dx.doi.org/10.1111/grow.12085

Artoiñigo, I., Capellán-​Pérez, I., Lago, R., Bueno, G., Bermejo, R. (2016). The energy requirements of a developed world. Energy for Sustainable Development. 33, 1–13. doi: https://doi.org/10.1016/j.esd.2016.04.001

Beaverstock, J.V., Smith, R.G, Taylor, P.J. (1999). A roster of world cities. Cities, 16(6), 445–458. doi: https://doi.org/10.1016/S0264-2751(99)00042–6

Bogdanov, D., Gulagi, A., Fasihi, M., Breyer, C. (2021). Full energy sector transition towards 100% renewable energy supply: integrating power, heat, transport and industry sectors including desalination. Applied Energy, 283, 116273. doi: https://doi.org/10.1016/j.apenergy.2020.116273

Carlini, E.M., Caprabianca, M., Falvo, M.C., Perfetti, S., Luzi, L., Quaglia, F. (2021). Proposal of a New Procurement Strategy of Frequency Control Reserves in Power Systems: The Italian Case in the European Framework. Energies, 14, 6105. doi: https://doi.org/10.3390/en14196105

Csomós, G. (2013). The Command and Control Centers of the United States (2006/2012): An Analysis of Industry Sectors Influencing the Position of Cities. Geoforum, 12(50), 241–251.

Csomós, G. (2015). The ranking of cities as centres of the Hungarian economy, 1992–2012. Regional Statistics, 1, 66–85.

Csomós, G. (2017). Cities as Command and Control Centres of the World Economy: an Empirical Analysis, 2006–2015. Bulletin Of Geography. Socio-​Economic Series, 38, 7–26. doi: http://dx.doi.org/10.1515/bog-2017-0031

Csomós, G., Derudder, B. (2014). Ranking Asia-​Pacific cities: Economic performance of multinational corporations and the regional urban hierarchy. Bulletin of Geography. Socio-​economic Series, 25, 69–80.

De Vries, L., Verzijlbergh, R. (2018). How renewable energy is reshaping Europe’s electricity. Economics of Energy & Environmental Policy, 7(2), 31–50.

Defeuilley, C. (2019). Energy transition and the future(s) of the electricity sector. Utilities Policy. 57, 97–105. doi: https://doi.org/10.1016/j.jup.2019.03.002

Dolge, K., Blumberga, D. (2021). Economic growth in contrast to GHG emission reduction measures in Green Deal context. Ecological Indicators, 130.

Dorocki, S., Raźniak, P., Winiarczyk-​Raźniak, A. (2019). Changes in the command and control potential of European cities in 2006–2016. Geographia Polonica, 92(3), 275–288. doi: https://doi.org/10.7163/10.7163/GPol.0149

Dorocki, S., Raźniak, P., Winiarczyk-​Raźniak, A., Boguś, M. (2017). The Role of Global Cities in Creation of Innovative Industry Sectors. Case Study – Life Sciences Sector. In: O. Dvouletý,

M. Lukeš, J. Mísar (eds.), Proceedings of the 5th International Conference IMES, 25–26 May, Prague: University of Economics. doi: https://doi.org/10.18267/pr.2017.svo.2216.6

Ellenbeck, S., Beneking, A., Ceglarz, A., Schmidt, P., Battaglini, A. (2015). Security of Supply in European Electricity Markets – Determinants of Investment Decisions and the European Energy Union. Energies, 8, 5198–5216. doi: https://doi.org/10.3390/en8065198

Forbes Global 2000 Reports. Pozyskano z: www.forbes.com (dostęp: 30 kwietnia 2022).

Freke, C., Derudder, B. (2018). Changing Connectivities of Chinese Cities in World City Network, 2010–2016. Chinese Geographical Science, 28, 183–201.

Friedmann, J. (1986). The world city hypothesis. Development and Change, 17, 69–83.

Friedmann, J., Wolff, G. (1982). World city formation: an agenda for research and action (urbanization process). International Journal of Urban and Regional Research, 6(3), 309–344.

Global Energy Statistical Yearbook (2021), https://yearbook.enerdata.net/total-​energy/world-​consumption-​statistics.html (dostęp: 14 marca 2022).

Global Industry Classification Standard, https://www.spglobal.com/marketintelligence/en/documents/112727-gics-​mapbook_2018_v3_letter_digitalspreads.pdf (dostęp: 14 marca 2022).

Hall, P. (1966). The World Cities. London: Heinemann. doi: https://doi.org/10.1080/00420989120080651

Hymer, S. (1972). The multinational corporation and the law of uneven development. In: J. Bhagwati (ed.), Economics and World Order from the 1970s to the 1990s. New York: Collier-​MacMillan.

Kaytez, F., Taplamacioglu, C.M., Cam, E., Hardalac, F. (2015). Forecasting electricity consumption: A comparison of regression analysis, neural networks and least squares support vector machines, International Journal of Electrical Power & Energy Systems, 67, 431–438.

Kern, F., Smith, A. (2008). Restructuring energy systems for sustainability? Energy transition policy in the Netherlands. Energy Policy, 36(11), 4093–4103. doi: https://doi.org/10.1016/j.enpol.2008.06.018

Kougias, I., Taylor, N., Kakoulaki, G., Jäger-​Waldau, A. (2021).The role of photovoltaics for the European Green Deal and the recovery plan. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 144, 111017. doi: https://doi.org/10.1016/j.rser.2021.111017

Leisen, R., Steffen, B., Weber, C. (2019). Regulatory risk and the resilience of new sustainable business models in the energy sector. Journal of Cleaner Production, 219, 865–878. doi: https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2019.01.330

Neal, Z. Derudder, B. Taylor, P.J. (2019). Should I Stay or Should I Go: Predicting Advanced Producer Services Firm Expansion and Contraction. International Regional Science Review, 42(2). doi: https://doi.org/10.1177/0160017618784739

Opan, M., Ünlü, M., Özkale, C., Çelik, C., Saraç, H.I. (2019). Optimal energy production from wind and hydroelectric power plants. Energy Sources Part a-​Recovery Utilization and Environmental Effects, 41(18), 2219–2232. doi: https://doi.org/10.1080/15567036.2018.1555626

Pach-​Gurgul, A., Ulbrych, M. (2019). Efektywność energetyczna Polski i polskiego sektora przemysłowego w kontekście koncepcji zrównoważonego rozwoju. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 33(4), 95–113. doi: https://doi.org/10.24917/20801653.334.6

Parnreiter, C. (2019). Global cities and the geographical transfer of value. Urban Studies, 56(1), 81–96. doi: https://doi.org/10.1177/0042098017722739

Pietzcker, R. C., Osorio, S., Rodrigues, R. (2021). Tightening EU ETS targets in line with the European Green Deal: Impacts on the decarbonization of the EU power sector, Applied Energy, 293, 116914. doi: https://doi.org/10.1016/j.apenergy.2021.116914

Pronińska, K. (2017). Rozwój odnawialnych źródeł energii a wymiar geostrategiczny bezpieczeństwa energetycznego Unii Europejskiej. Stosunki Międzynarodowe, 53(2), 73–91.

Rachwał, T. (2015). Structural changes in Polish industry after 1989. Geographia Polonica, 88(4), 575–605.

Raźniak, P., Dorocki, S., Rachwał, T. Winiarczyk-​Raźniak, A. (2021a). Influence of Energy Sector Corporations on the Corporate Control Functions of Cities. International Journal of Energy Economics and Policy, 11(2), 333–340. doi: https://doi.org/10.32479/ijeep.10687

Raźniak, P., Dorocki, S., Rachwał, T., Winiarczyk-​Raźniak, A. (2021b). The Role of the Energy Sector in the Command and Control Function of Cities in Conditions of Sustainability Transitions. Energies, 14(22), 7579. doi: https://doi.org/10.3390/en14227579

Raźniak, P., Dorocki, S., Winiarczyk-​Raźniak, A. (2020a). Spatial changes in the command and control function of cities based on the corporate centre of gravity model. Miscellanea Geographica, 24(1), 35–41. doi: https://doi.org/10.2478/mgrsd-2020-0002

Raźniak, P., Dorocki, S., Winiarczyk-​Raźniak, A. (2020b). Economic resilience of the command and control function of cities In Central and Eastern Europe. Acta Geographica Slovenica, 60(1), 95–105. doi: https:doi.org/10.3986/AGS.7416

Raźniak, P., G. Csomós, Dorocki, S., Winiarczyk-​Raźniak, A. (2021). Exploring the Shifting Geographical Pattern of the Global Command-​and-​Control Function of Cities. Sustainability, 13(22). doi: https://doi.org/10.3390/su132212798

Ringel, M., Bruch, N., Knodt, M. (2021). Is clean energy contested? Exploring which issues matter to stakeholders in the European Green Deal. Energy Research & Social Science, 77, 102083. doi: https://doi.org/10.1016/j.erss.2021.102083

Rösch, C., Bräutigam, K.R., Kopfmüller, J., Stelzer, V., Fricke, A. (2018). Sustainability assessment of the German energy transition. Energy, Sustainability and Society, 8(12). doi: https://doi.org/10.1186/s13705-018-0153-4

Rozenblat, C., Pumain, D. (2007). Firm linkages, innovation and the evolution of urban systems. In: P. Taylor (ed.), Cities in Globalization, Practices Policies and Theories. London: Routledge.

Sassen, S. (2000). The Global City: Strategic Site / New Frontier. American Studies, 41(2/3), 79–95.

Śleszyński, P. (2007). Gospodarcze funkcje kontrolne w przestrzeni Polski. Prace Geograficzne, 213, Warszawa: Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN.

Śleszyński, P. (2018). Research Topics of Geography of Enterprise and Decision-​Control Functions in Poland against Global Trends. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 32(4), 23–47. doi: https://doi.org/ 10.24917/20801653.324.2

Sotnyk, I., Kurbatova, T., Kubatko, O., Prokopenko, O., Prause, G., Kovalenko, Y., Trypolska, G., Pysmenna, U. (2021). Energy Security Assessment of Emerging Economies under Global and Local Challenges. Energies, 14, 5860. doi: https://doi.org/10.3390/en1418586

Sun, M., Wang, X., Chen, Y., Tian, L. (2011). Energy resources demand-​supply system analysis and empirical research based on non-​linear approach. Energy, 36(9), 5460–5465. doi: https://doi.org/10.1016/j.energy.2011.07.036

Szablewski, A. (2020). Sektor konwencjonalnej elektroenergetyki wobec wyzwania transformacji technologicznej. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 61, 126–137.

Szczerbowski, R. (2018). The Energy Policy of Germany and its Impact on the Polish and European Energy Security. Polityka Energetyczna, 21(3), 19–30.

Taylor, P., Csomós, G. (2012). Cities as control and command centres: Analysis and interpretation. Cities, 29(6), 408–411.

Taylor, P.J. (2017). The New Political Geography of Corporate Globalization. L’Espace Politique, 32. doi: https://doi.org/10.4000/espacepolitique.4330

Tóth, G., Sebestyén Szép, T. (2019). Spatial Evolution of the Energy and Economic Centers of Gravity. Resources, 8(2), 100. doi: https://doi.org/10.3390/resources8020100

Türkan, S., Ozel, G. (2019). Determinants of electricity consumption based on the NUTS regions of Turkey: A panel data approach. Regional Statistics, 9(1), 120–134. doi: https://doi.org/10.15196/RS090105(2019)

Verhoog, R., Finger, M. (2016). Governing Energy Transitions: Transition Goals in the Swiss Energy Sector. In: A. Dorsman, Ö. Arslan-​Ayaydin, M. Karan (eds.), Energy and Finance. Springer. doi: https://doi.org/10.1007/978-3-319-32268-1_7

Wang, S., Li, Q., Fang, C., Zhou, C. (2016). The relationship between economic growth, energy consumption, and CO2 emissions: Empirical evidence from China. The Science of the total environment, 542(Pt A), 360–371. doi: https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2015.10.027

Woźnica, A. (2020). Energetyka w Unii Europejskiej. W: Współczesne problemy ekonomiczno-​społeczne, metody i modele w rozwoju regionów. Katowice: Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach.

Yildirim, H.H. (2017). Economic Growth and Energy Consumption for OECD Countries. In: M. Bilgin, H. Danis, E. Demir, U. Can (eds.), Regional Studies on Economic Growth, Financial Economics and Management. Eurasian Studies in Business and Economics, 7. doi: https://doi.org/10.1007/978-3-319-54112-9_15

Zdanowska, N. (2017). Distribution of foreign direct investment across the national urban systems in countries of Central and Eastern Europe in 2013. Geographia Polonica, 90(2), 5–24.

Zdanowska, N., Rozenblat C., Pumain D. (2020). Evolution of urban hierarchies under globalization in Western and Eastern Europe. Regional Statistics, 10(2), 1–23.

Pobrania

Opublikowane

2022-12-28

Jak cytować

Raźniak, P., Rachwał, T., Dorocki, S., & Winiarczyk-Raźniak, A. (2022). Udział przedsiębiorstw sektora energetycznego w tworzeniu funkcji kontrolno-​zarządczej miast świata. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 36(4), 89–105. https://doi.org/10.24917/20801653.364.6

Inne teksty tego samego autora

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 > >>