Wybrane kierunki i aspekty przemian funkcjonalnych terenów przemysłowych we Wrocławiu w latach 1989–2016
DOI:
https://doi.org/10.24917/20801653.334.14Słowa kluczowe:
przemiany funkcjonalne, tereny przemysłowe, WrocławAbstrakt
Struktura przestrzenna miast w Polsce po 1989 roku uległa istotnym przeobrażeniom. Do terenów miejskich, które znacząco zmieniły swoje oblicze po tym okresie, można zaliczyć tereny przemysłowe, które z uwagi na swoje atrakcyjne położenie w tkance miejskiej i duży rezerwuar powierzchni były wyjątkowo podatne na zaistniałe nowe procesy oraz zjawiska społeczno-gospodarcze. W wyniku tych przemian na jednolite dotąd tereny przemysłowe zaczęły wkraczać podmioty o innej funkcji niż produkcyjna. Dochodziło do sukcesji funkcjonalnej. Celem opracowania jest pokazanie najważniejszych kierunków i aspektów przemian funkcjonalnych terenów przemysłowych we Wrocławiu w latach 1989-2016. Artykuł powstał na bazie analizy danych REGON (1999, 2004, 2009 i 2016) i przeprowadzonych badań terenowych. Proces zmiany funkcji terenów przemysłowych istotnie zmienił większość terenów produkcyjnych miasta, wywołując zmiany morfologiczno-fizjonomiczne, funkcjonalne oraz społeczne. Na dynamikę zmian funkcji tego rodzaju terenów wpływa głównie specyfika ich lokalizacji (bliskość centrum, położenie względem głównych ciągów komunikacyjnych miasta), rodzaj prowadzonej działalności przemysłowej, stan techniczny budynków, kondycja finansowa zakładu przemysłowego i wiele innych czynników. Badany proces ma często charakter nieplanowanych przemian o niekontrolowanej dynamice i formie zmian.
Downloads
Metrics
Bibliografia
Barski, J., Zathey, M. (2018). Industrial heritage and post-industrial situation in the post-transformation era in Lower Silesia (Poland). GeoSpace: Industrial Culture in Urban and Regional Development 12(1), 17–25. Ústí nad Labem: Jan Evangelista Purkyně University.
Brezdeń, P., Szmytkie, R. (2017). Procesy koncentracji działalności przemysłowej w strefie podmiejskiej na przykładzie Dolnego Śląska. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 31(2), 56–74.
Bohle, D., Greskovits, B. (2007). Neoliberalism, embedded neoliberalism and neocorporatism. Towards transnational capitalism in Central‑Eastern Europe. West European Politics, 30(3), 443–466.
Conzen, M.R.G. (1960). The plan analysis of an English city centre. Lund Studies in Geography, seria B, 24, 383–414.
Deptuła, M. (2016) Tradycyjne szkoły urbomorfologii a nowe podejścia do analizy miejskich form przestrzennych. Acta Universitatis Lodziensis Folia Geographica Socio‑Oeconomica, 25, 25–38.
Harasimowicz, J. (red.) (2006). Encyklopedia Wrocławia. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie.
Jałowiecki, B. (1996). Społeczne wytwarzanie przestrzeni w okresie transformacji ustrojowej. Biuletyn Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju Polskiej Akademii Nauk, 175, 21–50.
Kaczmarek, S. (2004). Tereny poprzemysłowe w miastach – problem czy wyzwanie? W: J. Słodczyk (red.). Przemiany struktury przestrzennej miast w sferze funkcjonalnej i społecznej. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, 155–165.
Koter, M. (1969). Geneza układu przestrzennego Łodzi przemysłowej. Prace Geograficzne Instytutu Geografii Polskiej Akademii Nauk, 79.
Koter, M. (1974), Fizjonomia, morfologia i morfogeneza miasta. Przegląd rozwoju oraz próba uściślenia pojęć. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego. Nauki Matematyczno‑Przyrodnicze, II(55), 3–16.
Koter, M., Kulesza, M. (2007). Morfologia miast – stan i tendencje rozwoju. W: I. Jażdżewska (red.). Polska geografia osadnictwa. Dotychczasowy dorobek. Program badań. XX Konwersatorium wiedzy o mieście. Łódź: Katedra Geografii Miast i Turyzmu Uniwersytetu Łódzkiego, 303–314.
Koter, M., Kulesza, M. (2008). Zastosowanie metod conzenowskich w polskich badaniach morfologii miast. W: M. Kulesza (red.). Czas i przestrzeń w naukach geograficznych. Wybrane problemy geografii historycznej. Łódź: Uniwersytet Łódzki, 257–272.
Kotlicka, J. (2008). Przemiany morfologiczne terenów przemysłowych Łodzi. Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe.
Kulak, T. (2001). Historia Wrocławia. Od twierdzy fryderycjańskiej do twierdzy hitlerowskiej. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie.
Kwiatek, J., Lijewski, T. (1998). Leksykon miast polskich, Warszawa: Wydawnictwo Muza.
Liszewski, S. (1994). Studia nad strukturami przestrzennymi miast. W: S. Liszewski (red.). Geografia osadnictwa i ludności w niepodległej Polsce. Tom II: Kierunki badań naukowych. Łódź: Polskie Towarzystwo Geograficzne, 181–199.
Lorens, P., Martyniuk‑Pęczek, J. (red.) (2009). Wybrane zagadnienia rewitalizacji miast. Seria Miasto–Metropolia–Region. Gdańsk: Wydawnictwo Urbanista.
Miśkowiec, M. (2016). Przemiany terenów poprzemysłowych w miejscach dziedzictwa przemysłu włókienniczego na przykładzie Manchesteru, Lyonu i Łodzi. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 30(3), 199–212.
Muller, B., Finka, M., Lintz, G. (red.). (2005). Rise and decline of industry in Central and Eastern Europe. A comparative study of cities and regions in eleven countries. Heidelberg: Springer.
Piech, M. (1998). Przemiany przestrzenne i funkcjonalne terenów przemysłowych w Łodzi w latach 1988–1996. W: J. Kaczmarek (red.). Zróżnicowanie przestrzenne struktur społecznych w dużych miastach. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 117–122.
Piech, M. (2004). Przemiany funkcjonalne terenów przemysłowych w latach 1988–1996 (w granicach kolei obwodowej). Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe.
Scott, A.J. (1985). Location processes, urbanization and territorial development. Environment and Planning A, 3, 479–501.
Scott, A.J. (1988). New industrial space. London: Pion.
Sikorski, D. (2009). Wpływ przeobrażeń terenów przemysłowych na fizjonomię i morfologię przestrzeni miejskiej na przykładzie Wrocławia. Problemy Ekologii Krajobrazu, 24, 189–198. Poznań: Uniwersytet Adama Mickiewicza.
Sikorski, D. (2013). Proces sukcesji funkcjonalnej na terenach przemysłowych i poprzemysłowych w miastach województwa dolnośląskiego. Studium przypadków. Wałbrzych: Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. A. Silesiusa.
Slenczek, M. (1996). Miasto Wrocław jako ośrodek przemysłowy. Prace Instytutu Geograficznego. Seria B. Geografia Społeczna i Ekonomiczna, 14, 85–91.
Wrocław w liczbach (2017). Wrocław: Urząd Statystyczny we Wrocławiu.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Artykuły publikowane są zgodnie z warunkami licencji Creative Commons (CC BY-ND 4.0; uznanie autorstwa-bez utworów zależnych).
