Rozwój przemysłu taboru kolejowego w Polsce na przełomie XX i XXI wieku

Autor

  • Sebastian Wojtkiewicz Uniwersytet Szczeciński Wydział Nauk o Ziemi Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej Zakład Badań Miast i Regionów
  • Tadeusz Bocheński Uniwersytet Szczeciński Wydział Nauk o Ziemi Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej Zakład Badań Miast i Regionów

DOI:

https://doi.org/10.24917/20801653.323.10

Słowa kluczowe:

naprawa taboru, produkcja taboru, tabor kolejowy

Abstrakt

Celem pracy było zbadanie rozwoju zakładów produkcji i modernizacji taboru kolejowego w Polsce. Przeanalizowano przekształcenia przedsiębiorstw zajmujących się produkcją i remontami taboru kolejowego w Polsce na przełomie XX i XXI wieku oraz wielkość produkcji taboru kolejowego w latach 2001-2016. Omówiono także eksport polskiego taboru za granicę. Produkcją, modernizacją i naprawą taboru kolejowego zajmowało się w Polsce kilkadziesiąt zakładów, w tym zakłady należące do zagranicznych koncernów, tj. Stadler, Bombardier i Greenbier. Największymi przedsiębiorstwami zajmującymi się produkcją i modernizacją taboru z rodzimym kapitałem w Polsce stały się na początku XXI wieku Pesa i Newag, nieco mniejsze znaczenie miał HCP FPS. Po kryzysie na przełomie XX i XXI wieku, wynikającym z sytuacji w PKP oraz procesów transformacji gospodarczej kraju, przemysł taboru kolejowego w Polsce zaczął się ponownie rozwijać. Duży wpływ na to miało wejście Polski do UE oraz otwarcie rynku kolejowego. Niemniej jednak upadły duże zakłady, takie jak PaFaWag i Fablok. Znacząco zmniejszyła się liczba zakładów naprawczych taboru - dawnych ZNTK, z których część upadła, a część została zrestrukturyzowana i w kilku przypadkach rozszerzyła zakres działalności.

Downloads

Download data is not yet available.

Metrics

Metrics Loading ...

Biogramy autorów

Sebastian Wojtkiewicz - Uniwersytet Szczeciński Wydział Nauk o Ziemi Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej Zakład Badań Miast i Regionów

Sebastian Wojtkiewicz, mgr inż., doktorant, Uniwersytet Szczeciński, Wydział Nauk o Ziemi, Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej, Zakład Badań Miast i Regionów. Specjalizuje się w geografii transportu. Prowadzi badania m.in. z zakresu funkcjonowania kolei oraz komunikacji miejskiej. W polu jego zainteresowań znajdują się również przemiany przestrzenne w miastach.

Tadeusz Bocheński - Uniwersytet Szczeciński Wydział Nauk o Ziemi Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej Zakład Badań Miast i Regionów

Tadeusz Bocheński, dr, adiunkt, Uniwersytet Szczeciński, Wydział Nauk o Ziemi, Instytut Geografii Społeczno- Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej, Zakład Badań Miast i Regionów. Specjalizuje się w geografii transportu. Prowadzi badania m.in. z zakresu funkcjonowania kolei i transportu intermodalnego oraz ich powiązań z przemysłem. W polu jego zainteresowań znajduje się również funkcjonowanie portów morskich i delimitacja regionów funkcjonalnych.

Bibliografia

Balicka, M. (2013, 23 maja). Sąd ogłosił upadłość Fabloku. Syndyk zlikwiduje zakład? Gazeta Krakowska. Pozyskano z http://www.gazetakrakowska.pl/artykul/901261, sad-oglosil- -upadlosc-fabloku-syndyk-zlikwiduje-zaklad,id,t.html

Balicka, M. (2015, 11 grudnia). Chrzanów. Fablok powstał jak Feniks z popiołów. Rusza produkcja. Gazeta Krakowska. Pozyskano z http://www.gazetakrakowska.pl/artykul/9180970, chrzanow-fablok-powstal-jak-feniks-z-popiolow-rusza-produkcja, id,t.html

Baza wagonów kolejowych (2017, grudzień). Pozyskano z http://bazawagonow.pl/wagonyfps.html

BIP Urzędu Marszałkowskiego Województwa Kujawsko-Pomorskiego (2017, grudzień). Pozyskano z http://bip.kujawsko-pomorskie.pl

Bocheński, T. (2016). Powiązania kolei z przemysłem w drugiej dekadzie XXI wieku. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 30(4), 50–64.

Bocheński, T. (2017). Funkcjonowanie rejonów przeładunkowych na styku sieci kolejowych o rozstawie torów 1435 i 1520 mm w Europie. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 31(3), 80–94. DOI: https://doi.org/10.24917/20801653.313.6

Cieśla, R. (2016, 10 lipca). Poznań: Koniec ZNTK, czyli atrakcyjne grunty pod młotek. Głos Wielkopolski. Pozyskano z http://www.gloswielkopolski.pl/magazyn/a/poznan- koniec- -zntk-czyli-atrakcyjne-grunty-pod- mlotek,10381761/

Czesi kupują kolejne polskie pociągi z PESY Bydgoszcz (2013, 5 kwietnia). Newsweek. Pozyskano z http://www.newsweek.pl/biznes/wiadomosci- biznesowe/czesi-kupuja-kolejne-polskie- -pociagi-z-pesy-bydgoszcz, 103167,1,1.html

Dostawy lokomotywy elektrycznych zrealizowane przez polskich producentów (2017, 1 sierpnia). InfoRail. Pozyskano z http://inforail.pl/dostawy-lokomotywy- elektrycznych-zrealizowane- przez-polskich-producentow _more_97323.html

EKK Wagon (2017, 30 grudnia). Pozyskano z http://www.ekk-wagon.pl/Ofirmie/Historia/tabid/ 371/ language/pl-PL/Default.aspx

Etmanowicz, A. (2014). Wagony osobowe standardu Z1 „nowej generacji” klasy pierwszej typu 156A (166A) oraz drugiej typu 156A (167A). Świat Kolei, 11, 28–33.

Fabryka Wagonów Gniewczyna S.A. (2017, 30 grudnia). Pozyskano z http://www.gniewczyna.pl/pl/o-firmie/historia/

Fiszer, K. (2016, 9 kwietnia). Koniec wielkich nadziei taborowych z lat 90. Rynek Kolejowy. Pozyskano z http://www.rynek-kolejowy.pl/wiadomosci/koniec-wielkich-nadziei-taboro wych-z-lat-90- 76099.html

Graff, M. (2007). Lokomotywy Bombardiera TRAXX F140 MS dla PKP Cargo. Technika Transportu Szynowego, 12, 18.

Graff, M., Šalčiunas, R. (2012). Spalinowe wagony silnikowe produkcji Pesy na kolejach Litwy i Białorusi. Świat Kolei, 11, 15–19.

Grobelny, M. (2010). Polscy eksporterzy w branży kolejowej. Rynek Kolejowy, 2, 53.

H. Cegielski – Fabryka Pojazdów Szynowych Sp. z o.o. (2017, 30 grudnia). Pozyskano z http:// fpspoznan.pl/o-firmie/historia/

Interlok Sp. z o.o. (2017, 30 grudnia). Pozyskano z http://www.interlok.info/indexpl1.htm Irteński, T. (2013). Lokomotywy. Polskie konstrukcje. Warszawa: Wydawnictwo SBM.

Janduła, M. (2017, 18 kwietnia). Flirty najbardziej niezawodne. Tuż za nimi Pendolino. Rynek Kolejowy. Pozyskano z http://www.rynek-kolejowy.pl/wiadomosci/niezawodne-flirty-tuz- -za--pendolino-81296.html

Koleje Mazowieckie (2017, 30 grudnia). Pozyskano z http://www.mazowieckie.com.pl/

Lerch, R. (2012) Modernizacja taboru szynowego – cele, zamierzenia, efekty. Przegląd Komunikacyjny, 7–8, 10–13.

Lotos Kolej (2017, 30 grudnia). Pozyskano z http://www.lotoskolej.pl/2198/o_nas/o_firmie

LOTOS Kolej rozpoczyna eksploatację pierwszej lokomotywy TRAXX F140 DE (2011, 1 lipca). Pozyskano z http://www.lotos.pl/322/p,174,n,3406/grupa_kapitalowa/centrum_prasowe /aktualnosci/lotos_ kolej_rozpoczyna_eksploatacje_pierwszej_lokomotywy_traxx_f140_de

Madrjas, J. (2016, 21 kwietnia). Przewozy Regionalne same zrobiły naprawę P4. Rynek Kolejowy. Pozyskano z http://www.rynek-kolejowy.pl/wiadomosci/ przewozy-regionalne-same-zrobily- naprawe-p4-76298.html Madrjas, M. (2016, 3 czerwca).

Pierwszy polski pociąg z dopuszczeniem dla Niemiec. Wielki sukces Linka Pesy. Rynek Kolejowy. Pozyskano z http://www.rynek-kolejowy.pl/wiadomosci/pierwszy- polski-pociag-z- dopuszczeniem-dla-niemiec-wielki-sukces-linka-pesy-76845.html

Madrjas, J. (2017, 26 września). Elektryczny Gagarin odkryciem Trako. Rynek Kolejowy. Pozyskano z http://www.rynek-kolejowy.pl/wiadomosci/ elektryczny-gagarin-odkryciem-trako-tego- nikt-sie-nie-spodziewal-83662.html

Madrjas, J. (2017, 23 października). Pesa dostarczy lubuskiemu dwa nowe Linki zamiast kar. Rynek Kolejowy. Pozyskano z http://www.rynek-kolejowy.pl/mobile/ Pesa-dostarczylubuskiemu- dwa-nowe-linki-zamiast-kar-84053.html

Mavex-Rekord Kft. (2017, 30 grudnia). Pozyskano z http://mavex-rekord.pl/1-O-nas/1-Charakterystyka- firmy.html

Narada w sprawie Fabryki Wagonów w Gniewczynie (2017, 27 marca). Twoje Miasto Przeworsk. Pozyskano z http://mojprzeworsk.pl/2017/03/narada-sprawie-fabryki-wagonow-gniewczynie/

Newag Gliwice (2017, 30 grudnia). Pozyskano z http://web.archive.org/web/20130927151953/ http://www.newaggliwice.pl/pl/firma/historia.html

Newag S.A. (2017, grudzień). Pozyskano z http://www.newag.pl/o-firmie/historia/

Nowe wagony od Cegielskiego wyjadą na początku przyszłego roku (2015, 30 grudnia). InfoRail. Pozyskano z http://inforail.pl/nowe-wagony- od-cegielskiego-wyjada-na-poczatku-przyszlego -roku-film-_more _80539.html

Pesa Bydgoszcz S.A. (2017, 30 grudnia). Pozyskano z http://www.Pesa.pl Pesa dokupiła 25 proc. akcji ZNTK Mińsk Mazowiecki

Railway Busines Forum – archiwum. Pozyskano z http://web.archive.org/web/20170824145658/http: //www.rbf.net.pl/wiecej,PESA-dokupila- 25-proc-akcji-ZNTK-Minsk-Maz,505

Pesa liderem dostaw pociągów na Litwę (2016, 25 listopada). InfoRail. Pozyskano z http://inforail.pl/Pesa-liderem-dostaw-p ociagow-na-litwe_more_89337.html

Pesa ma rekord prędkości pociągu spalinowego – 201 km/h (2013, 16 października). Rynek Kolejowy. Pozyskano z http://web.archiv e.org/web/20131021000402/http://www.rynek- kolejowy.pl/48654/Pesa_ma_rekord_predkosc i_pociagu_spalinowego_201_km_h.htm

Pesa wyprodukuje pociągi dla Włochów (2006, 13 czerwca). Rynek Kolejowy. Pozyskano z http:// www.rynek-kolejowy.pl/wiadomosci/Pes a-wyprodukuje-pociagi-dla-wlochow-69244.html

Pesa zdobywa Kazachstan (2012, 1 sierpnia). Kurier Kolejowy. Pozyskano z https://kurierkolejowy.eu/aktualnosci/9270/Pesa-zdoby wa-kazachstan.html

Piech, R. (2007, 6 listopada). ZNTK Poznań/ Sigma na Trako. InfoTram. Pozyskano z http://www.infotram.pl/zntk-poznan-sig ma-na-trako_more_66749.html

Pierwsza Fabryka Lokomotyw w Polsce Fablok S.A. (2017, 30 grudnia). Pozyskano z http:// www.fablok.com.pl/

PKP Intercity (2017, grudzień). Pozyskano z https://www.intercity.pl/

PKP Intercity prezentuje nowe wagony na trasę Warszawa – Szczecin (2015, 30 grudnia). Rynek Kolejowy. Pozyskano z http://www.r ynek-kolejowy.pl/wiadomosci/pkp-intercity-prezentuje- nowe-wagony-na-trase-w arszawa--szczecin-zdjecia-73772.html

Polskie Pendolino rozczarowuje. PKP Intercity nie chce pociągów od Pesy (2017, 22 maja). Pozyskano z http://forsal.pl/artykuly/1044622,Pe sa-dart-polskie-pendolino-rozczarowuje- pkp-inter city-nie-chce-pociag ow-od-pesy.html

Produkcja eksportowa PESY w 2016 roku (2016, 22 grudnia). InfoRail. Pozyskano z http://inforail.pl/produkcja-ek sportowa-pesy-w-2016-roku_more_90 349.html

Rail Polska Sp. z o.o. (2017, 30 grudnia). Pozyskano z http://ww w.railpolska.pl/ztk.html

Railway Busines Forum (2017, 30 grudnia). Pozyskano z http://www.rbf.net.pl/czlonkowiewiecej

Wagony-Swidnica-SA,38 Rynek Kolejowy (2017, 30 grudnia). Pozyskano z https://www.rynek- kolejowy.pl/

Sobolewski, P. (2001). Pafawag dziś i jutro. Świat Kolei, 9, 16–18.

Sprawdzony partner (2008, 30 grudnia). Folder informacyjny o Bombardier Transportation w Polsce. Pozyskano z http://pl.bombardier.com/Bombardier_Transportation_Poland.pdf

Stadler Polska Sp. z oo. (2017, 30 grudnia). Pozyskano z http://www.stadlerrail.com/en/about- -us/locations/stadler-polska-sp-z-oo/

Superszybkie bombardiery z Polski. Rusza produkcja pociągów dla Deutsche Bahn (2016, 25 października). Pozyskano z http://forsal.pl/artykuly/987706 ,superszybkie-bombardiery-z- -polski- rusza -produkcja-pociagow- dla -deutsche-bahn.html

Tabor Dębica Sp. z o.o. (2017, 30 grudnia). Pozyskano z http://www.tabor-debica.pl

Transport Szynowy (2017, 30 grudnia). Pozyskano z http://www.transportszynowy.pl/eztdane.php#en57

Turowski, A. (2012). EU07 typu 303Ec – nowe spojrzenie na modernizacje. Przegląd Komunikacyjny, 7–8, 52–57.

Wach, K. (2014, 23 czerwca). EM10 do kasacji. InfoRail. Pozyskano z http://inforail.pl/em10-do- -kasacji_more_34611.html

Wagon Opole Sp. z o.o. (2017, 30 grudnia). Pozyskano z http://wagonopole.com.pl/

WSO Ostróda Sp. z.o.o. (2017, 30 grudnia). Pozyskano z http://www.wsostroda.eu/pl/

ZASTAL S.A. (2017, 30 grudnia). Pozyskano z http://www.zastal.pl/

Zastal robi ważny krok, by znów produkować wagony (2014, 27 lipca). Gazeta Wyborcza Zielona Góra. Pozyskano z http://zielonagora.wyborcza.pl/zielonagora/1,35182,16388471,Zastal_ robi_wazny_krok__by_znow_produkowac_wagony.html

ZNTK Mińsk Mazowiecki S.A. (2017, 30 grudnia). Zakłady Napraw Taboru Kolejowego. Pozyskano z http://zntkmm.pl/

ZNTK Oława Sp. z o.o. (2017, 30 grudnia). Zakłady Napraw Taboru Kolejowego. Pozyskano z http://www.zntk.olawa.pl/

ZNTK Radom Sp. z o.o. (2017, 30 grudnia). Zakłady Napraw Taboru Kolejowego. Pozyskano z http://www.zntkradom.pl/pl/

ZNTKiM Sp. z o.o. (2017, 30 grudnia). Zakłady Napraw Taboru Kolejowego. Pozyskano z http:// zntkim.pl/ofirmie.html

ZPS Sp. z.o.o. (2017, 30 grudnia). Zakład Pojazdów Szynowych. Pozyskano z http://www.mtrzps.com.pl/pl/o-firmie/historia

Pobrania

Opublikowane

2018-09-21

Jak cytować

Wojtkiewicz, S., & Bocheński, T. (2018). Rozwój przemysłu taboru kolejowego w Polsce na przełomie XX i XXI wieku. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 32(3), 157–173. https://doi.org/10.24917/20801653.323.10

Inne teksty tego samego autora