Źródła wiedzy w różnych fazach cyklu życia klastra: przykłady z branży meblarskiej we Włoszech i w Polsce
DOI:
https://doi.org/10.24917/20801653.334.2Słowa kluczowe:
branża meblarska, cykl życia klastra, klaster, źródła wiedzyAbstrakt
Klastry - przestrzenne koncentracje powiązanych ze sobą przedsiębiorstw i instytucji w wybranych branżach gospodarczych - znane są w literaturze jako miejsca umożliwiające tworzenie i rozpowszechnianie specjalistycznej wiedzy. Artykuł przedstawia wyniki badania porównawczego dotyczącego źródeł wiedzy dla firm na obszarze dwóch klastrów meblarskich znajdujących się w różnych fazach cyklu życia, określanych na podstawie wskaźników zatrudnienia, produkcji i eksportu. Pierwszym analizowanym przykładem jest klaster w Livenzie, położony na obszarze tzw. Trzecich Włoch, należący do dojrzałych, drugim - kępińskie zagłębie meblowe, które można zaklasyfikować jako klaster w fazie wzrostu. Badania ankietowe przeprowadzone w przedsiębiorstwach działających na tych obszarach pozwoliły wykazać, że firmy w klastrze dojrzałym - w zestawieniu z firmami w klastrze rosnącym - wykorzystują więcej różnorodnych i profesjonalnych źródeł wiedzy, takich jak:
1) firmy konsultingowe,
2) zatrudnianie nowych pracowników wnoszących do firmy aktualną wiedzę branżową,
3) szkolenia i działania instytucji publicznych.
Wyniki te mogą stanowić wytyczną dla instytucji otoczenia biznesu oraz władz regionalnych na temat wspierania najbardziej pożądanych przez lokalne firmy klastrowe sposobów pozyskiwania nowej wiedzy.
Downloads
Metrics
Bibliografia
Abernathy, W.J., Utterback, J.M. (1978). Patterns of industrial innovation. Technology Review, 80.
Audretsch, D.B., Feldman, M.P. (1996). Inovative clusters and the industry life cycle. Review of Industrial Organisation, 11, 253–273.
Bathelt, H., Malmberg, A., Maskell, P. (2004). Clusters and knowledge: local buzz, global pipelines and the process of knowledge creation. Progress in Human Geography, 28, 31–56.
Becattini, G., Bellandi, M., De Propris, L. (red.) (2009). A handbook of industrial districts. Cheltenham: Edward Elgar Publishing.
Bellandi, M., De Propris, L. (2015). Three generations of industrial districts. Journal of Regional Research – Investigaciones Regionales, 32, 75–87.
Belussi, F., Sedita, S. (2012). Industrial districts as open learning systems: combining emergent and deliberate knowledge structures. Regional Studies, 46(2), 165–184.
Bergman, E.M. (2008). Cluster life-cycles: An emerging synthesis. W: C. Karlsson (red.). Handbook of Research on Cluster Theory. Cheltenham: Edward Elgar Publishing, 114–132.
Boschma, R.A., Ter Wal, A.L. (2007). Knowledge networks and innovative performance in an industrial district: The case of a footwear district in the South of Italy. Industry and Innovation, 14, 177–199.
Buciuni, G., Corò, G., Micelli, S. (2014). Rethinking the role of manufacturing in global value chains: an international comparative study in the furniture industry. Industrial and Corporate Change, 23(4), 967–996.
Bukowitz, W.R., Williams, R.L. (2000). The knowledge management fieldbook. London: Prentice Hall.
Camuffo, A., Grandinetti, R. (2011). Italian industrial districts as cognitive systems: Are they still reproducible? Entrepreneurship & Regional Development, 23(9–10), 815–852.
Chojnicki, Z., Czyż, T. (2006). Aspekty regionalne gospodarki opartej na wiedzy w Polsce. Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe.
Cluster Observatory (2018, 20 listopada). Pozyskano z www.clusterobservatory.eu
Davenport, T.H., Prusak, L. (1998). Working knowledge. How organizations manage what they know. Boston: Harvard Business School Press.
De Marchi, V., Di Maria, E., Gereffi, G. (red.) (2017). Local clusters in Global Value Chains. Linking actors and territories through manufacturing and innovation. Abingdon-on-Thames: Routledge.
De Marchi, V., Grandinetti, R. (2014). Industrial districts and the collapse of the Marshallian model: looking at the Italian experience. Competition & Change, 18(1), 70–87.
Dyba, W. (2016). Przepływy wiedzy w organizacjach klastrowych w Polsce zachodniej. Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe.
Dyba, W. (2017). Klastry meblarskie na tle struktury przestrzennej przemysłu meblarskiego w Polsce. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 31(1), 38–51.
Fornahl, D., Hassink, R., Menzel, M.P. (2015). Broadening Our Knowledge on Cluster Evolution. European Planning Studies, 23, 1921–1931.
Giuliani, E. (2007). The Selective Nature of Knowledge Networks in Clusters: Evidence from the Wine Industry. Journal of Economic Geography, 7(2), 139–168.
Gorynia, M., Jankowska, B. (2008). Klastry a międzynarodowa konkurencyjność i internacjonalizacja przedsiębiorstwa. Warszawa: Wydawnictwo Difin.
Grant, R. (2002). Towards a Knowledge Based Theory of the Firm. Strategic Management Journal, 17, 109–122.
Hoffmann, V.E., Belussi, F., Martínez-Fernández, M.T., Reyes E. Jr (2017). United we stand, divided we fall? Clustered firms’ relationships after the 2008 crisis. Entrepreneurship & Regional Development, 29(7–8), 735–758.
Jankowska, B. (2012). Koopetycja w klastrach kreatywnych. Przyczynek do teorii regulacji w gospodarce rynkowej. Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu.
Jemielniak, D., Koźmiński, A.K. (2008). Zarządzanie wiedzą – podręcznik akademicki. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne.
Kang, K.H., Kang, J. (2009). How do firms source external knowledge for innovation? International Journal of Innovation Management, 13(1), 1–17.
Kogut, B., Zander, U. (1992). Knowledge of the firm, combinative capabilities and the replication of technology. Organization Studies, 3, 386–397.
Kukliński, A. (red.) (2001). Gospodarka oparta na wiedzy. Wyzwanie dla Polski XXI wieku. Warszawa: Komitet Badań Naukowych.
Li, P. (2018). A tale of two clusters: knowledge and emergence. Entrepreneurship & Regional Development, 30(7–8), 1–26.
Marshall, A. (1890). Principles of economics. London: Macmillan.
Martin, R., Moodysson, J. (2011). Innovation in symbolic industries: the geography and organisation of knowledge sourcing. European Planning Studies, 19(7), 1183–1203.
Martin, R., Sunley, P. (2011). Conceptualizing cluster evolution: beyond the life cycle model? Regional Studies, 45, 1299–1318.
Maskell, P., Kebir, L. (2005). What qualifies as a cluster theory? Copenhagen: Department of Industrial Economics and Strategy, Copenhagen Business School.
Maskell, P., Malmberg, A. (2007). Myopia, knowledge development and cluster evolution. Journal of Economic Geography, 7(5), 603–618.
Menzel, M.P., Fornahl, D. (2010). Cluster life cycles – dimensions and rationales of cluster evolution. Industrial and Corporate Change, 19(1), 205–238.
Micek, G. (2017). Bliskość geograficzna przedsiębiorstw zaawansowanego przemysłu i usług a przepływy wiedzy. Kraków: Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Nonaka, I. (1994). A dynamic theory of organizational knowledge creation. Organization Science, 5(1), 14–37.
OECD (1996). The Knowledge-based economy. General distribution OECD/GD(96)102.
Ortega-Colomer, F.J., Molina-Morales, F.X., Fernandez de Lucio, I. (2016). Discussing the concepts of cluster and industrial district. Journal of Technology Management & Innovation, 11(2), 139–147.
Perechuda, K. (red.) (1998). Zarządzanie wiedzą w przedsiębiorstwie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Porter, M.E. (1980). Competitive strategy: techniques for analyzing industries and competitors. New York: Free Press.
Porter, M.E. (1990). The competitive advantage of nations. New York: Free Press.
Porter, M.E. (1998). Clusters and the new economics of competition. Harvard Business Review, 76, 77–90.
Porter, M.E., Ketels, C. (2009). Clusters and industrial districts: Common roots, different perspectives. In: G. Becattini, M. Bellandi, L. De Propris (red.). A Handbook of Industrial Districts. Cheltenham, Northampton: Edward Elgar, 172–184.
Probst, G.J.B., Raub, S., Romhardt, K. (2000). Managing knowledge: building blocks for success. Chichester: Wiley.
Pyke, F., Becattini, G., Sengenberger, W. (red.) (1990). Industrial districts and inter-firm co-operation in Italy. International Institute for Labour Studies.
Saxenian, A. (1994). Regional advantage: culture and competition in Silicon Valley and Route 128. Cambridge, MA: Harvard University Press.
Schrader, S. (1991). Informal technology transfer between firms. Cooperation through information trading. Research Policy, 20, 153–170.
Storper, M., Venables, A.J. (2004). Buzz: Face-to-face contact and the urban economy. Journal of Economic Geography, 4, 351–370.
Stough R.R. (2015). Cluster life-cycles, entrepreneurship and regional economic development with a case study of the Korean shipbuilding cluster. W: P. Nijkamp, A. Rose, K. Kourtit (red.). Regional Science Matters. Heidelberg: Springer International Publishing.
Stryjakiewicz, T. (1999). Adaptacja przestrzenna przemysłu w Polsce w warunkach transformacji. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
Swann, G.M.P. (2009). How firms achieve innovation: clusters and networks. W: G.M.P. Swann. The economics of innovation. Cheltenham, Northampton: Edward Elgar, 147–172.
Toffler, A. (1990). Powershift: Knowledge, Wealth and Violence at the Edge of 21st Century. New York: Bantam Books.
Toffler, A. (2006). Trzecia fala. Poznań: Wydawnictwo Kurpisz.
Trippl, M., Tödtling, F., Lengauer, L. (2009). Knowledge Sourcing Beyond Buzz and Pipelines: Evidence from the Vienna Software Sector. Economic Geography, 85(4), 443–462.
Tsai, D. (2006). Knowledge spillovers and high‐technology clustering: evidence from Taiwan’s Hsinchu science‐based industrial park. Contemporary Economic Policy, 23(1), 116–128.
Vernon, R. (1966). International investment and international trade in the product cycle. Quarterly Journal of Economics, 80, 190–207.
Wiig, K. (1997). Knowledge management: an introduction and perspective. Journal of Knowledge Management, 1(1), 6–14.
You, J., Wilkinson, F. (1994). Competition and co-operation: toward understanding industrial districts. Review of Political Economy, 6(3), 259–278.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Artykuły publikowane są zgodnie z warunkami licencji Creative Commons (CC BY-ND 4.0; uznanie autorstwa-bez utworów zależnych).
