Miasta na prawach powiatu z rozwiniętym przemysłem jako lokalne ośrodki rozwoju na obszarach peryferyjnych polskich regionów

Autor

  • Jacek Sołtys Politechnika Gdańska Wydział Architektury Katedra Urbanistyki i Planowania Regionalnego
  • Sławomir Dorocki Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie,Instytut Geografii,Zakład Przedsiębiorczości i Gospodarki Przestrzennej

DOI:

https://doi.org/10.24917/20801653.334.13

Słowa kluczowe:

miasta na prawach powiatu, obszary peryferyjne województw, przemysł, strategie rozwoju

Abstrakt

Najwięcej czynników rozwoju posiadają duże miasta, a zwłaszcza obszary metropolitalne.
Pojawiają się pytania: 1) Czy i jakie czynniki rozwoju są na obszarach peryferyjnych województw (czyli poza
obszarami funkcjonalnymi miast wojewódzkich)? 2) Czy motorem rozwoju tych obszarów mógłby być przemysł? Pytania te mają związek z dyskusją na temat reindustrializacji Unii Europejskiej i roli Polski w tym procesie. Niniejsze opracowanie ma przynajmniej częściowo odpowiedzieć na powyższe pytania. Przedmiotem badań były miasta na prawach powiatu na obszarach peryferyjnych województw, a celem - sprawdzenie:
1) jaki jest poziom rozwoju przemysłu w tych miastach,
2) czy specyficzne czynniki rozwoju i ich kombinacje są zauważane i wykorzystywane w strategiach rozwoju miast. Jako metody badawcze zastosowano: analizy statystyczne wskaźników, analizy kartograficzne oraz analizy strategii rozwoju 11 miast. Stwierdzono, że specyficzne czynniki rozwoju, a tym bardziej ich kombinacje, w większości badanych strategii nie są właściwie rozpoznawane, eksponowane i wykorzystywane.

Downloads

Download data is not yet available.

Metrics

Metrics Loading ...

Biogramy autorów

Jacek Sołtys - Politechnika Gdańska Wydział Architektury Katedra Urbanistyki i Planowania Regionalnego

Jacek Sołtys, dr hab. inż. arch., absolwent Wydziału Architektury Politechniki Gdańskiej. Obecnie profesor Politechniki Gdańskiej. Zainteresowania badawcze obejmują takie zagadnienia, jak: metody planowania (przestrzennego i strategicznego, w tym metoda scenariuszy), typologia miast i regionów, sieć osadnicza, aktywizacja gospodarcza obszarów peryferyjnych. Pracował w wielu krajowych i międzynarodowych projektach badawczych. Autor dwóch książek i ponad 50 innych publikacji. Współautor ponad 30 strategii dla gmin. Członek Europejskiego Stowarzyszenia Nauk Regionalnych (ERSA) i Towarzystwa Urbanistów Polskich.

 

Sławomir Dorocki - Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie,Instytut Geografii,Zakład Przedsiębiorczości i Gospodarki Przestrzennej

Sławomir Dorocki, dr, absolwent studiów z zakresu geografii społeczno­‑ekonomicznej Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, doktor nauk humanistycznych w dyscyplinie historia (Instytut Europeistyki, Uniwersytet Jagielloński). Adiunkt w Instytucie Geografii Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Zainteresowania badawcze skupiają się wokół problematyki regionów i procesów regionalizacji społeczno-gospodarczej, ze szczególnym uwzględnieniem zróżnicowania przestrzeni europejskiej oraz procesów integracji europejskiej i uwarunkowań historycznych oraz zastosowaniem metod komputerowych i statystycznych w badaniach nad zróżnicowaniem przestrzeni.

Bibliografia

Ackoff, R. (1993). Zarządzanie w małych dawkach. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Bank danych lokalnych GUS (2019, 31 marca). Pozyskano z https//bdl.stat.gov.pl/BDL/start

Chądzyńska, E. (2013). Kierunki rozwoju wybranych małych miast dolnośląskich w okresie 1995–2008. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio­‑Oeconomica, 15, 305–317.

Chądzyński, J., Nowakowska, A., Przygodzki, Z. (2007). Region i jego rozwój w warunkach globalizacji. Łódź: CeDeWu.

Chrzanowska, M., Drejerska, N. (2016). Bezrobocie w polskich regionach z perspektywy autokorelacji przestrzennej. Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 103(3), 101–116.

Domański, R. (2006). Gospodarka przestrzenna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Dorocki, S. (2013). Regional Differentiation in the Development of French Towns –Quantitative Analysis. Barometr Regionalny, 3(29), 13–31.

Dorocki, S., Boguś, M., Jastrzębski, J.P. (2014). Rozwój biotechnologii w miastach wybranych krajów Unii Europejskiej. Studia Miejskie, 13, 107–119.

Dziewoński, K. (1967). Baza ekonomiczna i struktura funkcjonalna miast: Studium rozwoju pojęć, metod i ich zastosowań. Prace Geograficzne, 65.

Gierańczyk, W. (2006). Restrukturyzacja przestrzeni przemysłowej wybranych miast woj. kujawsko­‑pomorskiego w okresie transformacji ustrojowej. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 9, 62–72.

Grosse, T.G. (2007). Wybrane koncepcje teoretyczne i doświadczenia praktyczne dotyczące rozwoju regionów peryferyjnych. Studia Regionalne i Lokalne, 8(27), 27–49.

Grzeszczak, J. (1998). Przesunięcie „miasto­‑wieś” w przemyśle krajów Unii Europejskiej. Warszawa: Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania Polskiej Akademii Nauk.

Gwosdz, K. (2012). Baza ekonomiczna i specjalizacja funkcjonalna miast konurbacji katowickiej po dwu dekadach transformacji. Acta Geographica Silesiana, 11, 15–29.

Jażewicz, I. (2005). Przemiany społeczno­‑demograficzne i gospodarcze w małych miastach Pomorza Środkowego w okresie transformacji gospodarczej. Słupskie Prace Geograficzne, 2, 71–79.

Jewtuchowicz, A. (2016). Terytorium i terytorializacja w europejskiej polityce rozwoju regionalnego. Studia Prawno-Ekonomiczne, 98, 221–235.

Kiniorska, I. (2010). Zmiany społeczno­‑gospodarcze w małych miastach województwa świętokrzyskiego. W: Transformacja funkcji miejskich w ośrodkach lokalnych, 183–195.

Krystowski, K. (2017) (2019, 31 marca). Reindustrializacja Europy zaczyna się w Polsce. Pozyskano z https://wpolityce.pl/polityka/367174-reindustrializacja-europy-zaczyna-sie-w-polsce.

Kudłacz, T. (2008). Rozwój lokalny. W: J. Hausner (red.). Ekonomia społeczna i rozwój. Kraków: Małopolska Szkoła Administracji Publicznej UE, 105–123.

Kwiatek­‑Sołtys, A. (2000). Miejsce przemysłu w strukturze funkcjonalnej małych miast regionu krakowskiego. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 1,89–95.

Kwiatek­‑Sołtys, A. (2004). Małe miasta województwa małopolskiego w okresie transformacji systemowej. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej.

Majchrzak, J. (2013). Reindustrializacja Unii Europejskiej szansą rozwoju przemysłu chemicznego w Polsce. Chemik, 3(67), 175–176.

Płaziak, M., Rachwał, T. (2015). „Przedsiębiorczy region” – zarys koncepcji w świetle analizy roli przedsiębiorczości w krajowej strategii rozwoju regionalnego. Przedsiębiorczość – Edukacja, 11, 37–49.

Rajman, J. (1983). Funkcje miast karpackich, Folia Geographica ser. Geographica­‑Oeconomica, 15, 39–50.

Ratajczyk, A. (2017) (2019, 31 marca). Reindustrializacja Europy zaczyna się w Polsce? Gospodarka / Wiadomość. Pozyskano z https//niezalezna.pl/209006-reindustrializacja-europy-zaczyna-sie-w-polsce

Rydz, E., Jażewicz, I. (2002). Przemiany strukturalne przemysłu na przykładzie małych miast Pomorza Środkowego. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 3, 71–86.

Rynio, D. (2012). Małe miasta przemysłowe w gospodarce postindustrialnej (studium przypadku). Studia Ekonomiczne Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 92, 136–147.

Słodczyk, J. (2000). Rola funkcji przemysłowej w miastach regionu opolskiego w świetle struktury osób pracujących. W: J. Słodczyk (red.). Społeczne, gospodarcze i przestrzenne przeobrażenia miast. Opole: Uniwersytet Opolski, 187–200.

Sofuł, A. (2014) (2019, 31 marca). Reindustrializacja w Europie – od wizji po strategię. Pozyskano z https://www.wnp.pl/gornictwo/reindustrializacja-w-europie-od-wizji-po-strategie,223257.html

Sołtys, J. (2013). Małe miasta z funkcją przemysłową w aktywizacji obszarów peryferyjnych północnej Polski. Studia Ekonomiczne, 144, 33–46.

Strategia rozwoju Bielska­‑Białej do 2020 roku (2012a). Załącznik nr 1 do Uchwały Nr XX/496/2012 Rady Miejskiej w Bielsku­‑Białej z dnia 26 czerwca 2012 r.

Strategia rozwoju miasta Częstochowa 2030+ (2016). Załącznik do Uchwały Nr 435.XXXII Rady Miasta Częstochowy z dnia 1 grudnia 2016 r.

Strategia rozwoju miasta Kalisza na lata 2014–2024 (2014). Kalisz: Rada Miasta Kalisza.

Strategia rozwoju miasta Krosna na lata 2014–2022 (2014). Załącznik do Uchwały Nr LXIV/1470/14 Rady Miasta Krosna z 7 listopada 2014 r.

Strategia rozwoju miasta Ostrołęki do roku 2020 (2012b). Załącznik do Uchwały Nr 246/XXI/2012 Rady Miasta Ostrołęki z dnia 23 lutego 2012 r. w sprawie przyjęcia strategii rozwoju miasta Ostrołęki do roku 2020 r.

Strategia rozwoju miasta Tarnów 2020 aktywny, komfortowy, silny (2011). Załącznik do uchwały Nr XI/111/2011 Rady Miejskiej w Tarnowie z dnia 30 czerwca 2011 r.

Strategia rozwoju miasta Włocławek 2020+ (2014). Załącznik do uchwały nr XLI/26/2014 Rady Miasta Włocławek. Włocławek: Urząd Miasta Włocławek.

Strategia rozwoju Nowego Sącza 2020+: Serce subregionu sądeckiego (2015). Załącznik nr 1 do Uchwały Nr XIX/209/ 2015 Rady Miasta Nowego Sącza z dnia 29 grudnia 2015 r.

Strategia zintegrowanego i zrównoważonego rozwoju Jaworzna na lata 2001–2020 (2007). Załącznik do Uchwały nr IX/85/2007 Rady Miejskiej w Jaworznie z dnia 31 maja 2007. Jaworzno; Rada Miejska w Jaworznie, Prezydent Miasta Jaworzno.

Strategia zrównoważonego rozwoju miasta Łomża do 2020 roku (2007). Łomża: Rada Miejska Łomży, Prezydent Miasta Łomża.

Strategia zrównoważonego rozwoju Wałbrzycha do 2020 roku (2014). Załącznik do Uchwały nr LXIII/645/2014 Rady Miejskiej Wałbrzycha z dnia 17 czerwca 2014 r.

Suchta, J., Drońska, A., Cellmer, A. (2007). Rola dużych i średnich miast województwa warmińsko‑mazurskiego w procesie rozwoju regionu. Acta Scientiarum Polonorum, 6(1), 5–20.

Sztando, A. (2017). Ponadlokalna perspektywa zarządzania strategicznego rozwojem lokalnym na przykładzie małych miast. Wrocław: Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu.

Szymańska, D., Grzelak­‑Kostulska, E. (2005). Problematyka małych miast w Polsce w świetle literatury. Biuletyn Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju Polskiej Akademii Nauk, 220, 37–51.

Śleszyński, P. (2013). Delimitacja miejskich obszarów funkcjonalnych stolic województw. Przegląd Geograficzny, 85(2), 173–197.

Ustawa o zasadach prowadzenia polityki rozwoju z 6 grudnia 2006 r. (Dz.U. z 2006 r. nr 227, poz. 1658, z późn. zm.).

Wasilewska, M. (2017) (2019, 31 marca). UE: Strategia dotycząca polityki przemysłowej. Pozyskano z https//publicystyka.ngo.pl/ue-strategia-dotyczaca-polityki-przemyslowej

Zaucha, J., Brodzicki, T., Ciołek, D., Komornicki, T., Mogiła, Z., Szlachta, J., Zaleski, J. (2015). Terytorialny wymiar wzrostu i rozwoju. Warszawa: Difin.

Zioło, Z. (2012). Miejsce innowacyjności w kształtowaniu procesów rozwoju gospodarczego układów przestrzennych. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 20, 9–32.

Pobrania

Opublikowane

2019-12-31

Jak cytować

Sołtys, J. ., & Dorocki, S. (2019). Miasta na prawach powiatu z rozwiniętym przemysłem jako lokalne ośrodki rozwoju na obszarach peryferyjnych polskich regionów. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 33(4), 213–226. https://doi.org/10.24917/20801653.334.13

Inne teksty tego samego autora

1 2 3 4 > >>