Perspektywy rozwoju portów morskich środkowego wybrzeża w Polsce
DOI:
https://doi.org/10.24917/20801653.392.4Słowa kluczowe:
Polska, porty morskie, przemysł morski, siły zbrojne, środkowe wybrzeżeAbstrakt
Celem niniejszego artykułu jest wskazanie perspektyw rozwoju portów położonych na środkowym wybrzeżu Polski. W artykule scharakteryzowano istniejące porty, omówiono plany i koncepcje ich rozbudowy oraz nowe funkcje związane z rosnącym wykorzystaniem polskiej wyłącznej strefy ekonomicznej. Trzy spośród badanych portów (Darłowo, Ustka, Władysławowo) miały plan znaczącej rozbudowy swoich zewnętrznych części. Ponadto autor przedstawił koncepcję utworzenia nowego portu na jeziorze Jamno w Koszalinie. Ważną przesłanką inwestycji w portach na badanym obszarze jest obsługa przemysłu morskiego, w tym powstającej morskiej energetyki wiatrowej, a także zabezpieczenie polskich interesów na wodach morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej. Przeprowadzona analiza wykazała, że największe szanse rozwoju ma port w Ustce. Rozbudowa tego portu ma także znaczenie strategiczne ze względu na potrzeby sił zbrojnych.
Downloads
Metrics
Bibliografia
Baltic Power. (2024). Pozyskano z: https://balticpower.pl/ (dostęp: 25.10.2024).
Baltica 2+3. (2024). Pozyskano z: https://baltica.energy/pl‑pl/baltica‑two‑and‑three (dostęp:25.10.2024).
BC‑Wind. (2024). Projekt BC‑Wind. Pozyskano z: https://www.bc‑wind.pl/o‑projekcie/(dostęp:25.10.2024).
Bilczak, M. (2024). The Economic Role of Baltic Sea Region Seaports in Changing Geopolitical
Conditions. Acta Scientiarum Polonorum, 23(4), 361–375. doi: https://doi.org/10.31648/aspal.10033
Biuro Bezpieczeństwa Narodowego. (2017). Strategiczna koncepcja bezpieczeństwa morskiego.(2017). Warszawa–Gdynia.
Bocheński, T. (2022). Małe porty morskie Polski – potencjał i perspektywy rozwoju. W: M. Połom i M. Pacuk, Warunki i czynniki rozwoju Pomorza. Wybrane problem. Regiony Nadmorskie. T. 30. Gdańsk–Pelplin: Uniwersytet Gdański i Wydawnictwo „Bernardinum” Sp. z o.o., 127–141.
Bocheński, T. (2024). Wykorzystanie i rozwój portów morskich na środkowym wybrzeżu dla potrzeb sił morskich RP. Rocznik Bezpieczeństwa Morskiego, XVIII, 323–342. doi: https://doi.org/10.5604/01.3001.0054.8290
Czapigo‑Czapla, M., Brzeziński, D. (2024a). Ropa naftowa. Warszawa: Państwowy Instytut Geologiczny. Pozyskano z: https://www.pgi.gov.pl/surowce/energetyczne/ropa‑naftowa.html (dostęp: 21.10.2024).
Czapigo‑Czapla, M., Brzeziński, D. (2024b). Gaz ziemny. Warszawa: Państwowy Instytut Geologiczny. Pozyskano z: https://www.pgi.gov.pl/surowce/energetyczne/13932-gaz‑ziemny.html (dostęp: 21.10.2024).
Czerner, M. (1963). Projekt koszalińskiego portu sprzed 130 laty. Zapiski Koszalińskie, 6.
Forsal. (2024, 6 sierpnia). 30 lat Baltic Pipe. Tyle czasu Polska starała się o dostęp do norweskiego gazu. Pozyskano zhttps://forsal.pl/biznes/energetyka/artykuly/8554411,30-lat‑baltic‑pipe‑polska‑starala‑sie‑o‑dostep‑do‑norweskiego‑gazu.html / (dostęp: 25.10.2024).
Gerlitz, L., Meyer, C. (2021). Small and Medium‑Sized Ports in the TEN‑T Network and Nexus of Europe’s Twin Transition: The Way towards Sustainable and Digital Port Service Ecosystems. Sustainability, 13(8), 4386. doi: https://doi.org/10.3390/SU13084386
Gerlitz, L., Meyer C., Henesey, L. (2024). Sourcing Sustainability Transition in Small and Medium‑Sized Ports of the Baltic Sea Region: A Case of Sustainable Futuring with Living Labs. Sustainability, 16(11), 4667. doi: https://doi.org/10.3390/su16114667
Gospodarka Morska. (2023, 16 lipca). MI zmienia plany: port w Ustce dostosowany do offshore wind. Pozyskano z: https://www.gospodarkamorska.pl/mi‑zmienia‑plany‑port‑w‑ustce‑dostosowany‑do‑offshore‑wind-72330 (dostęp: 16.10.2024).
Gospodarka Morska. (2024, 8 kwietnia). Port we Władysławowie poza KPO? Pozyskano z: https://www.gospodarkamorska.pl/port‑we‑wladyslawowie‑poza‑kpo-77377 (dostęp: 25.10.2024).
Gospodarka Morska. (2024, 27 czerwca). Port w Ustce kluczowym obiektem w przypadku konfliktu zbrojnego? Pozyskano z: https://www.gospodarkamorska.pl/port‑w‑ustce‑kluczowym‑obiektem‑w‑przypadku‑konfliktu‑zbrojnego-78895 (dostęp: 12.02.2025).
Gucma, L. (2021, 15 maja). Ekspertyza w sprawie przebudowy rampy na Nab. Koszalińskim w Kołobrzegu. Analiza nawigacyjna. 3GTech sp. z o.o., Szczecin.
GUS. (2025). Bank Danych Lokalnych GUS. Pozyskano z: https://bdl.stat.gov.pl/bdl/dane/podgrup/tablica (dostęp: 4.06.2025).
Holma, E., Hunt, T., Lappalainen, A., Mustonen, M., Nõmmela, K., Portsmuth, R., Yliskylä‑Peuralahti, J. (2014). Five Baltic Ports Togehter: Forecasts, Trends and Recommendations. Pozyskano z: https://www.utupub.fi/handle/10024/94274 (dostęp: 25.10.2024).
Kamiński, R. (2024, 23 październik). Ministerstwo Infrastruktury ogłasza przetarg na przebudowę falochronu w Porcie Łeba. Gospodarka Morska. Pozyskano z: https://www.gospodarkamorska.pl/ministerstwo‑infrastruktury‑oglasza‑przetarg‑na‑przebudowe‑falochronu‑w‑porcie‑leba-81264 (dostęp: 23.10.2024).
Kobryński, M. (2024, 22 stycznia). Kołobrzeg: Skokowy wzrost przeładunków w porcie morskim. Rynek Infrastruktury. Pozyskano z: https://www.rynekinfrastruktury.pl/wiadomosci/intermodal‑i‑logistyka/kolobrzeg‑skokowy‑wzrost‑przeladunkow‑w‑porcie‑morskim-89428.html (dostęp: 10.10.2024).
Kosek, W. (2021). Wpływ małych portów na konkurencyjność gmin nadmorskich Pomorza Środkowego. Maszynopis rozprawy doktorskiej. Wydział Ekonomiczny Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego, Szczecin.
Kłoskowski, D., Kosek, W. (2024). Dual Development Direction of Small Sea Ports on The Example of the South Baltic Sea. Communications of International Proceedings. doi: https://doi.org/10.5171/2024.4326424
Kulig, W. (2020, 6 lipca). Ciekawe koncepcje przebudowy portu morskiego w Darłowie. Pozyskano z: https://darlowo.naszemiasto.pl/ciekawe‑koncepcje‑przebudowy‑portu‑morskiego‑w‑darlowie/ar/c1-7792960 (dostęp: 15.10.2024)
Kurier Kolejowy. (2020, 5 marca). Prace nad studium wykonalności dla modernizacji linii między Trójmiastem, Słupskiem, Koszalinem a Szczecinem. Pozyskano z: https://kurier‑kolejowy.pl/aktualnosci/35876/prace‑nad‑studium‑wykonalnosci‑dla‑modernizacji‑linii‑miedzy‑trojmiastem--slupskiem-- koszalinem‑a‑sz.html (dostęp: 8.06.2024).
Lesner, W. (2025, 18 stycznia). Pomorze Środkowe kluczowe dla bezpieczeństwa kraju. MON planuje zainwestować miliardy złotych w rozwój infrastruktury w regionie. Głos Pomorza 24. Pozyskano z: https://gp24.pl/pomorze‑srodkowe‑kluczowe‑dla‑bezpieczenstwa‑kraju‑mon‑planuje‑zainwestowac‑miliardy‑zlotych‑w‑rozwoj‑infrastruktury‑w‑regionie/ar/c1-19043270 (dostęp: 12.02.2025).
Luks, K. (2011). Strategia aktywizacji nadbałtyckich regionów peryferyjnych wobec zjawiska marginalizacji małych portów w Polsce. Problemy Transportu i Logistyki, 15, 193–209.
Mapy.cz. (2024). Sezam. Pozyskano z: https://pl.mapy.cz/ (dostęp: 30.09.2024).
Meyer, C. (2021). Integration of Baltic Small and Medium‑Sized Ports in Regional Innovation Strategies on Smart Specialisation. Journal of Open Innovation: Technology, Market, and Complexity, 7(3), 184. doi: https://doi.org/10.3390/JOITMC7030184
Miasto Ustka. (2014). Układ stref w granicach Miasta i obszaru Gminy Ustk. Operat uzdrowiska Ustka.
Michalski, T. (2020). Czy mamy do czynienia z regresem małych polskich portów i przystani morskich? Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG, 23(5), 61–72.
Minister Klimatu i Środowiska. (2021). Polityka Energetyczna Polski do 2040 roku. Pozyskano z: https://www.gov.pl/web/klimat/polityka‑energetyczna‑polski (dostęp: 28.11.2024).
Mordal, E. (2024, 23 września). Kolejna baza serwisowa w usteckim porcie. Pozyskano z: https://www.ustka.pl/pl/news/content/9935 (dostęp: 25.10.2024).
Morska Służba Poszukiwania i Ratownictwa. (2024). Pozyskano z: https://www.sar.gov.pl/pl/location/gdynia/ (dostęp: 30.09.2024).
Morskie mapy nawigacyjne. (2023). Pozyskano z: https://bhmw.gov.pl/pl/pages/morskie‑mapy‑nawigacyjne-2018-09-20-v/ (dostęp: 17.12.2023).
Muzeum w Koszalinie. (2010). Koszalin od średniowiecza do współczesności. Katalog wystawy (2010). Koszalin: Muzeum w Koszalinie. Pozyskano z: https://bibliotekacyfrowa.eu/Content/6804/Image00001.pdf (dostęp 31.01.2025).
Open Street Map. (2024). Pozyskano z: https://www.openstreetmap.org/ (dostęp: 25.10.2024).
Orlen. (2024, 26 stycznia). Ruszyła budowa bazy serwisowej morskiej farmy wiatrowej w Łebie. Pozyskano z: https://www.orlen.pl/pl/o‑firmie/media/komunikaty‑prasowe/2024/styczen-2024/Ruszyla‑budowa‑bazy‑serwisowej‑morskiej‑farmy‑wiatrowej‑w‑Lebie-(dostęp: 25.10.2024).
Pac, B. (2022), Planowanie rozwoju sił morskich Rzeczypospolitej Polskiej. Przegląd Geopolityczny, 39, 130–158.
Pacuk, M., Michalski, T. (2002). Problemy funkcjonowania małych portów morskich na przykładzie Ustki. W: J. Wendt (red.), Wybrane zagadnienia geografii transport. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, Zakład Geografii Społecznej i Turyzmu, Zakład Geografii Ekonomicznej Morza, 143–158.
Palmowski, T. (1995). Małe porty polskiego wybrzeża i ich funkcje. W: C. Ciesielski (red.), Ku wspólnocie Europy Bałtyckiej. Gdańsk: Instytut Bałtycki.
Parus, W. (2022). Możliwości wykorzystania portów środkowego wybrzeża w aspekcie potrzeb sił morskich. Rocznik Bezpieczeństwa Morskiego, XVI, 219–250.
PGE. (2024). Morskie farmy wiatrowe. Pozyskano z: https://www.gkpge.pl/grupa‑pge/innowacje/innowacyjne‑pge/morskie‑farmy‑wiatrowe (dostęp: 25.10.2024)
Philipp, R., Prause, G., Meyer, C. (2020). Blue Growth Potential in South Baltic Sea Region. Transport and Telecommunication Journal, 21(1), 69–83. doi: https://doi.org/10.2478/TTJ-2020-0006
Polechoński, P. (2024, 9 maja). Rok 1980: Koszalin ma port. Rok 1990: jest nas 200 tysięcy. Takie to były plan… Pozyskano z : https://gk24.pl/rok-1980-koszalin‑ma‑port‑rok-1990-jest‑nas-200-tysiecy‑takie‑to‑byly‑plany/ar/c15-18520317 (dostęp: 24.01.2025).
Polenergia.pl. (2024). Morskie farmy wiatrowe. Pozyskano z: https://www.polenergia.pl/nasze‑aktywa/wytwarzanie/farmy‑wiatrowe‑na‑morzu‑offshore/(dostęp: 25.10.2024).
Portal Morski. (2023, 31 stycznia). MFW Baltic Power z pierwszym pozwoleniem na budowę. Pozyskano z: https://www.portalmorski.pl/offshore/52779-mfw‑baltic‑power‑z‑pierwszym‑pozwoleniem‑na‑budowe(dostęp: 16.10.2024).
Portal Morski. (2023, 20 lipca). Powstanie pirs przy pierwszej elektrowni jądrowej w Polsce. Pozyskano z: https://www.portalmorski.pl/porty‑logistyka/53835-powstanie‑pirs‑przy‑pierwszej‑elektrowni‑jadrowej‑w‑polsce (dostęp: 31.01.2025).
Radio Gdańsk. (2024, 17 grudnia). MON zainwestuje w Pomorze. Możliwa rozbudowa portu w Ustce i ekspresówka do Bydgoszczy. Pozyskano z: https://radiogdansk.pl/wiadomosci/region/slupsk/2024/12/17/mon‑zainwestuje‑w‑pomorze‑mozliwa‑rozbudowa‑portu‑w‑ustce‑i‑ekspresowka‑do‑bydgoszczy/ (dostęp: 31.01.2025).
Radtke, G., Wawrzonkoski, W. (2019). „Szkuner” Sp. z o.o. Koncepcja rozwoju Portu Władysławowo.
Rocznik Statystyczny Gospodarki Morskiej 2020. (2020). Warszawa–Szczecin: Główny Urząd Statystyczny.
Rocznik Statystyczny Gospodarki Morskiej 2022. (2022). Warszawa–Szczecin: Główny Urząd Statystyczny.
Rocznik Statystyczny Gospodarki Morskiej 2024. (2024). Warszawa–Szczecin: Główny Urząd Statystyczny.
Rwe.com. (2024). Offshore. RWE w drodze do transformacji energetycznej w Polsce. Pozyskano z: https://pl.rwe.com/offshore/ (dostęp: 25.10.2024).
Rzeczkowska, B. (2022, 21 marca). Rozbudowa usteckiego portu. Jakie będą jego główne funkcje? Pozyskano z: https://ustka.naszemiasto.pl/rozbudowa‑usteckiego‑portu‑jakie‑beda‑jego‑glowne‑funkcje/ar/c1-8733183 (dostęp: 16.10.2024).
Scispace. (2025). Pozyskano z: https://scispace.com/ (dostęp: 22.05.2025).
Senat RP. (2022). Inwestycje Urzędu Morskiego w Gdyni dla morskiej energetyki wiatrowej. Pozyskano z: https://www.senat.gov.pl/gfx/senat/userfiles/_public/k10/komisje/2022/ks/220308/urzad_morski_w_gdyni.pdf (dostęp: 16.10.2024).
Słupska Specjalna Strefa Ekonomiczna. (2025). Podstrefy SSSE Słupskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. Pozyskano z: https://sse.slupsk.pl/podstrefy‑ssse/ (dostęp: 4.06.2025).
Skłodowska, M. (2023, październik 27). Polskie porty szykują się do obsługi farm wiatrowych na Bałtyku. Pozyskano z: https://wysokienapiecie.pl/93313-polskie‑porty‑szykuja‑sie‑do‑obslugi‑farm‑wiatrowych‑na‑baltyku/ (dostęp: 16.10.2024).
Szczepańska E. (2023, 18 września). Jednostki pływające Straży Granicznej na stałe w gazoporcie. Pozyskano z: https://strazgraniczna.pl/pl/aktualnosci/12314,Jednostki‑plywajace‑Strazy‑Granicznej‑na‑stale‑w‑gazoporcie. html (dostęp: 23.01.2024).
Szczepański, T. (2013). Kable powrotne w łączu Swepol Link. Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej, 35, 39–44.
Szwankowska, B. (red.). (2010). Porty lokalne w strategii aktywizacji peryferyjnych regionów nadmorskich. Gdańsk: Zakład Wydawnictw Naukowych Instytutu Morskiego w Gdańsku.
Szymańska, W., Michalski, T. (2018). Przekształcenia funkcji polskich małych portów morskich. Prace Komisji Geografii Komunikacji Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 21(3), 70–77.
Świder, W. (2024, 30 stycznia). Equinor otrzymał pozwolenie na budowę bazy serwisowej dla morskich farm wiatrowych w Łebie. Pozyskano z: https://www.gospodarkamorska.pl/equinor‑otrzymal‑pozwolenie‑na‑budowe‑bazy‑serwisowej‑dla‑morskich‑farm‑wiatrowych‑w‑lebie-76083 (dostęp: 25.10.2024).
Uchwała nr IV/42/2019 Rady Gminy Choczewo z dnia 6 marca 2019 r. w sprawie uchwalenia statutu i zmiany granic Sołectwa Jackowo. Dz.U. województwa pomorskiego, Gdańsk, 13 marca 2019 r., poz. 1246.
Uchwała nr XXXI/421/13 Rady Miasta Kołobrzeg z dnia 8 kwietnia 2013 r., załącznik nr 5: Mapa obszaru strefy ochrony uzdrowiskowej „C”.
Urząd Statystyczny w Rzeszowie. (2023). Turystyczne obiekty noclegowe na obszarach nadmorskich w lipcu i sierpniu 2021 r.
Urząd Morski w Gdyni. (2024). Plan rozwoju portu morskiego Łeba (2024, styczeń). Gdynia: Urząd Morski w Gdyni.
Ustawa z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej, Dz.U.2024.915 (stan z dnia 31.08.2024).
Ustka Nasze Miasto. (2021, 24 listopada). Trzecie molo w Ustce coraz krótsze. Poznaj jego historię. Pozyskano z: https://ustka.naszemiasto.pl/trzecie‑molo‑w‑ustce‑coraz‑krotsze‑poznaj‑jego‑historie/ar/c1-7614607 (dostęp: 11.02.2025).
Wniosek do planu Burmistrza Władysławowa na podstawie koncepcji wykonanej przez WUPROHYD Sp. z o.o. złożony w z dnia 19.03.2020 r.
Wojskopolskie.pl. (2024). Zadania. 3. Flotylla Okrętów w Gdyni. Pozyskano z: https://www.wojsko‑polskie.pl/3fo/zadania/ (dostęp: 30.09.2024).
Wójcicki, T. (2020). Celowość budowy głębokowodnego portu morskiego na środkowym Pomorzu Studium wstępne. Mazowsze Studia Regionalne, 34, 11–30.
Wykaz dróg powiatowych na terenie powiatu słupskiego. (b.d.). Zarząd Dróg Powiatowych w Słupsku. Pozyskano z: https://bip.zdp.slupsk.pl/414.html?file=1095 (dostęp:11.02.2025).
Zarząd Portu Morskiego Kołobrzeg Sp. z o.o. (2019). Master plan Portu Morskiego Kołobrzeg.
Zarządzenie nr 13 Dyrektora Urzędu Morskiego w Gdyni z dnia 10 września 2020 r. w sprawie zmiany przepisów portowych, Dz.U. Województwa Pomorskiego, poz. 3893.
Zarządzenie nr 3 Dyrektora Urzędu Morskiego w Szczecinie z dnia 6 kwietnia 2023 r. Przepisy Portowe, Dz.U. Województwa Zachodniopomorskiego, Szczecin, dnia 11 kwietnia 2023 r.
Poz. 2321.
Zarządzenie nr 3/2022 Dyrektora Zachodniopomorskiego Zarządu Dróg Wojewódzkich w Koszalinie z dnia 20 stycznia 2022 roku w sprawie nadania numerów drogom powiatowym i gminnym na terenie województwa zachodniopomorskiego.
Zaucha, J. (2018). Gospodarowanie przestrzenią morską. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Sedno.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Artykuły publikowane są zgodnie z warunkami licencji Creative Commons (CC BY-ND 4.0; uznanie autorstwa-bez utworów zależnych).
