Czasoprzestrzenna analiza rynku nowych samochodów osobowych w Polsce

Autor

  • Tadeusz Stryjakiewicz Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej Zakład Polityki Regionalnej i Integracji Europejskiej
  • Robert Kudłak Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej Zakład Polityki Regionalnej i Integracji Europejskiej
  • Jędrzej Gadziński Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej Zakład Polityki Regionalnej i Integracji Europejskiej
  • Bartłomiej Kołsut Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej Zakład Polityki Regionalnej i Integracji Europejskiej
  • Wojciech Dyba Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej Zakład Polityki Regionalnej i Integracji Europejskiej
  • Wojciech Kisiała Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu Wydział Zarządzania Katedra Ekonomiki Przestrzennej i Środowiskowej

DOI:

https://doi.org/10.24917/20801653.313.5

Słowa kluczowe:

analiza czasoprzestrzenna, Polska, poziom motoryzacji, rynek samochodowy, sprzedaż samochodów osobowych

Abstrakt

Celem artykułu jest próba czasowej i przestrzennej analizy rynku nowych samochodów osobowych w Polsce (zakupionych przez indywidualnych użytkowników), wykorzystującej różnorodny aparat metodologiczny. Analiza ta obejmuje trzy główne grupy problemów:

-ogólną charakterystykę rynku samochodów osobowych w Polsce w wymiarze czasowym i przestrzennym,

-identyfikację czynników wpływających na sprzedaż nowych samochodów osobowych klientom indywidualnym oraz ich przestrzenne zróżnicowanie,

-wyróżnienie różnych typów zmienności popytu na nowe samochody osobowe w wymiarze przestrzennym i prognozowanie przyszłego popytu. Na podstawie przeglądu literatury zidentyfikowano czynniki, które mogą wpływać na wielkość popytu na samochody, a następnie określono ich rolę za pomocą modeli ekonometrycznych. Regresja wielokrotna wykazała, że na wielkość efektywnego popytu na nowe samochody w Polsce w latach 2008-2015 największy wpływ miały: poziom dochodów konsumentów, uwarunkowania demograficzne, poziom rozwoju lokalnego oraz poziom nasycenia rynku. Dalsze analizy dokonane za pomocą lokalnych modeli geograficznie ważonej regresji ujawniły ogólne trendy przestrzenne oddziaływania zidentyfikowanych czynników. W ostatnim etapie badań za pomocą analizy harmonicznej dokonano próby typologii powiatów z punktu widzenia zmienności popytu na nowe samochody osobowe oraz estymacji przyszłego popytu.

Downloads

Download data is not yet available.

Metrics

Metrics Loading ...

Biogramy autorów

Tadeusz Stryjakiewicz - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej Zakład Polityki Regionalnej i Integracji Europejskiej

Tadeusz Stryjakiewicz, prof. dr hab., Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych, Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej, profesor nauk o Ziemi w zakresie geografii, kierownik Zakładu Polityki Regionalnej i Integracji Europejskiej. Zainteresowania badawcze: geografia ekonomiczna, gospodarka przestrzenna, lokalizacja i przestrzenna organizacja działalności gospodarczej, rozwój regionalny i lokalny, innowacyjność gospodarki i rozwój sektora kreatywnego.

Robert Kudłak - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej Zakład Polityki Regionalnej i Integracji Europejskiej

Robert Kudłak, dr, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych, Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej, Zakład Polityki Regionalnej i Integracji Europejskiej. Zainteresowania badawcze: zachowania organizacji, społeczna odpowiedzialność biznesu, teorie instytucjonalne. W latach 2010–2014 post doc na Vienna University of Economics and Business (Wiedeń, Austria). Stypendysta Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego dla wybitnych młodych naukowców w 2016 roku.

Jędrzej Gadziński - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej Zakład Polityki Regionalnej i Integracji Europejskiej

Jędrzej Gadziński, dr, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych, Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej, Zakład Polityki Regionalnej i Integracji Europejskiej. Jego zainteresowania badawcze obejmują szeroko rozumianą problematykę transportową, kwestie związane z procesami urbanizacyjnymi, a także możliwości wykorzystania nowych technologii geoinformacyjnych w analizach społeczno-ekonomicznych. W 2016 roku laureat stypendium START Fundacji na rzecz Nauki Polskiej.

Bartłomiej Kołsut - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej Zakład Polityki Regionalnej i Integracji Europejskiej

Bartłomiej Kołsut, dr, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych, Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej, Zakład Polityki Regionalnej i Integracji Europejskiej. Jego zainteresowania badawcze koncentrują się wokół teorii instytucjonalnej, teorii sieci, metodologii badań społecznych, współpracy międzygminnej, planowania strategicznego na poziomie lokalnym oraz rewitalizacji miast.

Wojciech Dyba - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej Zakład Polityki Regionalnej i Integracji Europejskiej

Wojciech Dyba, dr inż., Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych, Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej, Zakład Polityki Regionalnej i Integracji Europejskiej. W pracy badawczej zajmuje się tematyką klastrów w gospodarce, polityką regionalną oraz strategiami rozwoju regionalnego i lokalnego. W 2015 roku stypendysta Fundacji UAM.

Wojciech Kisiała - Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu Wydział Zarządzania Katedra Ekonomiki Przestrzennej i Środowiskowej

Wojciech Kisiała, dr, Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, Wydział Zarządzania, Katedra Ekonomiki Przestrzennej i Środowiskowej. Jego zainteresowania naukowe koncentrują się wokół wykorzystania metod analizy przestrzennej, geograficznych systemów informacji oraz modeli ekonometrii przestrzennej w badaniach zróżnicowania terytorialnego oraz dynamiki wzrostu i rozwoju gospodarczego, nierówności regionalnych, dostępności przestrzennej, a także polityki regionalnej UE. Ukończył studia podyplomowe z zakresu statystycznej analizy danych oraz zarządzania funduszami UE.

Bibliografia

Bul, R. (2014). Migracje wahadłowe mieszkańców aglomeracji poznańskiej. Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe.

Carlsson-Kanyama, A., Linden, A.L. (1999). Travel patterns and environmental effects now and in the future: Implications of differences in energy consumption among socio-economic groups. Ecological Economics, 30, 405–417.

Chojnicki, Z. (1973). Założenia i perspektywy rozwoju geografii ekonomicznej. Przegląd Geograficzny, 45(1), 3–27.

Chojnicki, Z. (1999). Podstawy metodologiczne i teoretyczne geografii. Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe.

Daganzo, C. (2014). Multinomial probit: the theory and its application to demand forecasting. Holandia: Elsevier.

Dahl, C.A., Sterner, T. (1991). Analysing gasoline demand elasticities: A survey. Energy Economics, 13(3), 203–210.

Dargay, J.M. (2001). The effect of income on car ownership: evidence of asymmetry. Transportation Research Part A: Policy and Practice, 35(9), 807–821.

Dargay, J., Gately, D. (1999). Income’s effect on car and vehicle ownership, worldwide: 1960– 2015. Transportation Research Part A: Policy and Practice, 33(2), 101–138.

Domański, B., Guzik, R., Gwosdz, K. (2005). The new spatial organization of automotive industry in Poland in the context of its changing role in Europe. Studia Regionalia, 15, 153–171.

Domański, B., Guzik, R., Gwosdz, K., Dej, M. (2013). The crisis and beyond: the dynamics and restructuring of automotive industry in Poland. International Journal of Automotive Technology and Management, 13(2), 151–166.

Fumi, A., Pepe, A., Scarabotti, L., Schiraldi, M.M. (2013). Fourier Analysis for Demand Forecasting in a Fashion Company. International Journal of Engineering Business Management, 5(30), 1–10. DOI: 10.5772/56839.

Glaeser, E.L., Kahn, M.E. (2004). Sprawl and urban growth. W: Handbook of Regional and Urban Economics, 4, 2481–2527.

Gordon, P., Richardson, H.W. (1993). Sustainable congestion. School of Urban and Regional Planning. University of Southern California.

Grabiński, T., Wydymus, S., Zeliaś A. (1982). Metody doboru zmiennych w modelach ekonometrycznych. Warszawa: PWN.

Gwosdz, K., Micek, G. (2010). Spatial agglomerations in the Polish automotive industry. Przegląd Geograficzny, 82(2), 159–190.

Klimowska, R., Klose, L.J. (2007). Polityka fiskalna i pieniężna jako czynniki determinujące popyt na rynku samochodów osobowych w Polsce w latach 1993–2003. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, 742, 99–109.

Komornicki, T. (2003). Factors of development of car ownership in Poland. Transport Reviews, 23(4), 413–431.

Komornicki, T. (2011). Przemiany mobilności codziennej Polaków na tle rozwoju motoryzacji. Warszawa: Instytut Geografii I Przestrzennego Zagospodarowania Polskiej Akademii Nauk.

Kudłak, R., Kisiała, W., Gadziński, J., Dyba W., Kołsut, B., Stryjakiewicz, T. (2017). Społecznoekonomiczne i przestrzenne uwarunkowania popytu na nowe samochody w Polsce. Studia Regionalne i Lokalne, 2(68), 119–139.

Lescaroux, F. (2010). Car ownership in relation to income distribution and consumers’ spending decisions. Journal of Transport Economics and Policy, 44(2), 207–230.

Matas, A., Raymond, J. L. (2008). Changes in the structure of car ownership in Spain. Transportation Research Part A: Policy and Practice, 42(1), 187–202.

Medlock, K.B., Soligo, R. (2001). Economic development and end-use energy demand. Energy Journal, 22(2), 77–105.

Medlock, K.B., Soligo, R. (2002). Car ownership and economic development with forecasts to the year 2015. Journal of Transport Economics and Policy, 36(2), 163–188.

Merkisz, J. (2009). The automotive market in the time of global economic crisis. Combustion Engines, 3, 3–13.

Motte-Baumvol, B., Massot, M.H., Byrd, A.M. (2010). Escaping car dependence in the outer suburbs of Paris. Urban Studies, 47(3), 604–619.

Mutrynowski, T. (2015). Rynek samochodów osobowych w Polsce. Kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwie, 1, 91–101.

Nolan, A. (2010). A dynamic analysis of household car ownership. Transportation Research Part A: Policy and Practice, 44(6), 446–455.

Prskawetz, A., Leiwen, J., O’Neill, B.C. (2004). Demographic composition and projections of car use in Austria. W: Vienna Yearbook of Population Research, 175–201.

Pucher, J. (1995). The road to ruin? Impacts of economic shock therapy on urban transport in Poland. Transport Policy, 2(1), 5–13.

Samuelson, P.A., Nordhaus, W.D. (1991). Ekonomia. Poznań: Rebis.

Sheller, M., Urry, J. (2000). The city and the car. International Journal of Urban and Regional Research, 24(4), 737–757.

Stein, E., Weiss, G. (1971). Introduction to Fourier Analysis on Euclidean Spaces. Princeton: Princeton University Press.

Sytuacja gospodarstw domowych w 2015 roku w świetle wyników badania budżetów gospodarstw domowych (2016). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.

Train, K.E., Winston, C. (2007). Vehicle Choice Behavior and the Declining Market Share of U.S. Automakers. International Economic Review, 48(4), 1469 –1496.

Volpato, G., Stochetti, A. (2008). Managing product life cycle in the auto industry: evaluating carmakers effectiveness. International Journal of Automotive Technology and Management, 8(1), 22–41.

Wójtowicz, M., Rachwał, T. (2014). Globalization and new centers of automotive manufacturing – the case of Brazil, Mexico, and Central Europe. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 25, 81–107.

Yagi, M., Managi, S. (2016). Demographic determinants of car ownership in Japan. Transport Policy, 50, 37–53.

Zeliaś, A., Pawełek, B., Wanat, S. (2003). Prognozowanie ekonomiczne. Teoria. Przykłady. Zadania. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Pobrania

Opublikowane

2017-09-27

Jak cytować

Stryjakiewicz, T., Kudłak, R., Gadziński, J., Kołsut, B., Dyba, W., & Kisiała, W. (2017). Czasoprzestrzenna analiza rynku nowych samochodów osobowych w Polsce. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 31(3), 64–79. https://doi.org/10.24917/20801653.313.5

Inne teksty tego samego autora

1 2 > >>