Zmiany funkcji kontrolno-zarządczych w miastach europejskich w dobie globalizacji
DOI:
https://doi.org/10.24917/20801653.323.8Słowa kluczowe:
funkcja kontrolno-zarządcza miast, korporacje międzynarodowe, model grawitacyjny, siedziby zarządówAbstrakt
Celem artykułu jest analiza zmian wartości funkcji kontrolno-zarządczej ośrodków miejskich w latach 2006 i 2012 w oparciu o metodę centrów grawitacji. Zakres czasowy analizy obejmował okres światowego kryzysu gospodarczego oraz zależny był od dostępności danych. Analizę przeprowadzono zarówno dla poszczególnych sektorów gospodarki, jak i dla międzynarodowego wskaźnika potencjału (MWP). Na podstawie użytego wskaźnika MWP zauważono przesunięcie środka ciężkości funkcji kontrolno-zarządczej miast w kierunku wschodnim. Współcześnie, głównie w wyniku rozwoju obszarów Europy Środkowo- -Wschodniej oraz postępującej integracji europejskiej (wzrastającej w kierunku wschodnim i południowym), następuje wzrost znaczenia lokalnych przedsiębiorstw w krajach rozwijających się. Można stwierdzić, że nastąpił wzrost znaczenia funkcji kontrolno-zarządczej miast w krajach rozwijających się (Rosja, Polska). Zaobserwowano spadek znaczenia tzw. niebieskiego banana (blue banana), a przede wszystkim ośrodków brytyjskich i niemieckich. Szczególnie widoczne jest to pod względem zwiększenia się liczby siedzib zarządów na wschodzie kontynentu. Jednakże przemieszenie kapitału nie jest aż tak wyraźne i w dalszym ciągu korporacje niemieckie i brytyjskie pozostają zdecydowanymi liderami w Europie.Downloads
Metrics
Bibliografia
Beaverstock, J.V., Smith R.G., Taylor P.J. (1999). A roster of world cities. Cities, 16(6), 445– 458. DOI:10.1016/S0264-2751(99)00042-6 Begg, I. (1999). Cities and competitiveness. Urban Studies, 36(5–6), 795–810.
Brunet, R. (1989). Les Villes européennes, Rapport pour la DATAR, Délégation a l’Aménagement du Territoire et a l’Action Régionale, under the supervision of Roger Brunet, with the collaboration of Jean-Claude Boyer et al., Groupement d’Intéret Public RECLUS. Paris: La Documentation Française.
Csomós, G. (2013). The Command and Control Centers of the United States (2006/2012): An Analysis of Industry Sectors Influencing the Position of Cities. Geoforum, 12(50), 241–251. DOI: 10.1016/j.geoforum.2013.09.015
Csomós, G., Tóth, G. (2016). Featured Graphic. Modelling the shifting command and control function of cities through a gravity model based bidimensional regression analysis. Environment and Planning A, 48(4), 613–615. DOI: 10.1177/0308518X15621632
Dobbs, R., Remes, J., Manyika, J., Roxburgh, Ch., Smit, S., Schaer, F. (2012) (2017, 19 grudnia). Urban world: Cities and the rise of the consuming class. Pozyskano z http://www.mckinsey.com/~/media/McKinsey/ Global%20Themes/Urbanization/Urban%20world%20 Cities%20and%20the%20rise%20of%20the%20consuming%20class/MGI_Urban_world_ Rise_of_the_consuming_class_Full_report.ashx
Domański, B. (2004). Local and regional embeddedness of foreign industrial investors in Poland. Prace Geograficzne, 114, 37–54.
Dorocki, S. (2011). Wpływ kryzysu gospodarczego na przemiany struktur regionalnych Francji. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 17, 67–86.
Dorocki, S. (2014). Contemporary Trends in the Development of the Pharmaceutical Industry in the World. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 25, 108–131.
Dorocki, S., Boguś, M. (2014). Regional Variety of Biotechnology Development in Asia. Procedia – Social and Behavioral Sciences, 120, 197–212. DOI: 10.1016/j.sbspro.2014.02.097
Dorocki, S., Jastrzębski, J. (2012). Regionalne zróżnicowanie rozwoju biotechnologii w Europie. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 20, 67–94.
Dorocki, S., Struś, P. (2017). Przestrzenne zróżnicowanie dynamiki rozwoju lokalnego w Małopolsce na podstawie wybranych cech społeczno-gospodarczych. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 31(2), 7–25. DOI: 10.24917/20801653.312.1
Friedmann, J. (1986). The world city hypothesis. Development and Change, 17(1), 69–83. DOI: 10.1111/j.1467-7660.1986.tb00231.x
Forbes (2013, 15 listopada). Pozyskano z www.forbes.com Gorzelak, G. (1996). The Regional Dimension of Transformation in Central-Europe. London.
Gullberg, A.T. (2013). The political feasibility of Norway as the ‘green battery’ of Europe. Energy Policy, 57, 615–623. DOI: 10.1016/j.enpol.2013.02.037
Hospers, G.J. (2003). Beyond the Blue Banana? Structural change in Europe’s geo-economy. Intereconomics, 38, 76–85. DOI: 10.1007/BF03031774
Huddleston, P., Good, L., Stoel, L. (2001). Consumer ethnocentrism, product necessity and Polish consumers’ perceptions of quality. International Journal of Retail & Distribution Management, 29, 236–246. DOI: 10.1108/09590550110390896
Jażdżewska, I. (2006). Zmiany położenia środka ciężkości miast i ludności miejskiej w Polsce w XX wieku. Przegląd Geograficzny, 78(4), 561–574.
Kilar, W. (2009). Korporacje informatyczne jako element struktury metropolii. Studia Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju Polskiej Akademii Nauk, 125, 136–153.
Kincses, Á., Nagy, Z., Tóth, G. (2013). The Spatial Structures of Europe. Acta Geographica Slovenica, 53(1), 43–70. DOI: 10.3986/AGS53103
Kramar, H. (2006). Economic convergence on different spatial levels: the conflict between cohesion and growth. Raumforschung und Raumordnung, 1, 18–27.
Kudłacz, T. (1981). Zastosowanie metody grawitacji i grafów do hierarchizacji jednostek przestrzennych. Przegląd Geograficzny, 53(1), 519–534.
Metaxas, T., Tsavdaridou, M. (2013). From ‘blue banana’ to ‘red octopus’ and the development of Eastern and southern european cities: Warsaw and Lisbon. Regional and Sectoral Economic Studies, 13(1), 15–31.
Ni, P., Taylor, P.J., Derudder, B. (2011). The global city process score. W: P.J. Taylor, P. Ni, B. Derudder, M. Hoyler, J. Huang, F. Witlox (red.). Global Urban Analysis: a Survey of Cities in Globalization. London: Earthscan.
Parkinson, M., Hutchins, M., Simmie, J., Clark, G., Verdonk, H. (2004). Competitive European cities: where do the core cities stand? London: ODPM.
Raźniak, P., Dorocki, S., Winiarczyk-Raźniak, A. (2015). Ranga miasta w świetle syntetycznego wskaźnika stabilności gospodarczej. Studia Miejskie, 18, 119–130.
Raźniak, P., Dorocki, S., Winiarczyk-Raźniak, A. (2016). Kryzys gospodarczy a funkcje kontrolno- -zarządcze miast w dobie globalizacji. OPTIMUM. Studia Ekonomiczne, 79(1), 100–117.
Raźniak, P., Dorocki, S., Winiarczyk-Raźniak, A. (2017). Permanence of the economic potential of cities based on sector development. Chinese Geographical Science, 27(1), 123–136. DOI: 10.1007/s11769-017-0850-5
Raźniak, P., Dorocki, S., Winiarczyk-Raźniak, A. (2018). Eastern European cities as command and control centres in time of economic crisis. Acta Geographica Slovenica, 58(2), 101–110. DOI: 10.3986/AGS.3124
Raźniak, P., Dorocki, S., Winiarczyk-Raźniak, A., Płaziak, M., Szymańska, A.I. (2017). Zmiany pozycji ekonomicznej miast Europy Środkowo-Wschodniej w przypadku kryzysu dominującego sektora. Ekonomista, 1, 67–83.
Sassen, S. (2000). The Global City: Strategic Site/New Frontier. American Studies, 41(2/3), 79–95.
Site Selection for Life Sciences Companies in Europe 2016 (2017, 19 grudnia). Pozyskano z https://assets.kpmg.com/content/dam/kpmg/ch/pdf/site-selection-for-life-sciences- -companies-europe-en.pdf
Storper, M. (1995). The resurgence of regional economies, ten years later: the region as a nexus of untraded interdependencies. European Urban and Regional Studies, 2, 191–221.
Śleszyński, P. (2007). Gospodarcze funkcje kontrolne w przestrzeni Polski. Prace Geograficzne, 213.
Śleszyński, P. (2008). Ocena powiązań gospodarczych i kapitałowych między miastami. W: K. Saganowski, M. Zagrzejewska-Fiedorowicz, P. Żuber (red.). Ekspertyzy do Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2008–2033. Tom I. Warszawa: Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, 335–391.
Śleszyński, P. (2015). Economic control functions in Poland in 2013. Geographia Polonica, 88(4), 701–708.
Tóth, G, Csomós, G. (2016). Mapping the position of cities in corporate research and development through a gravity model-based bidimensional regression analysis. Regional Statistics, 6(1), 217–220. DOI: 10.15196/RS06111
Tóth, G., Nagy, Z. (2017). The world’s economic centre of gravity. Regional Statistics, 6(2), 177– 180. DOI: 10.15196/RS06210
Wegener, M., Kunzmann, K.R (1996). New Spatial Patterns of European Urbanisation. W: D. Pumain, T. Saint-Julian (red.). Urban networks in Europe. Paris: John Libbey, 7–18.
Zioło, Z. (2006). Zróżnicowanie światowej przestrzeni przemysłowej w świetle koncentracji siedzib zarządów wiodących korporacji. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 8, 9–26.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Artykuły publikowane są zgodnie z warunkami licencji Creative Commons (CC BY-ND 4.0; uznanie autorstwa-bez utworów zależnych).
